Türkiye'deki vergi daireleri, mükellefi tespit eden, vergi tarh eden, tahakkuk ettiren ve tahsil eden dairelerdir.
Vergi daireleri, Türkiye'de, vergisel açıdan mükelleflere hizmet sunan temel idari birimdir. Mükelleflerin, hizmet alacağı vergi dairesi, normal şartlar altında ikametgâh ve işyeri adresleri üzerinden tespit edilir. Ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergi dairelerinin yetki alanı ile vergi türleri, meslek ve iş grupları itibarıyla mükelleflerin bağlı olacakları vergi dairesini belirlemeye yetkilidir. İdari olarak vergi daireleri, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın taşra teşkilatı olan vergi dairesi başkanlıklarına bağlıdır. Vergi dairesi başkanlığı olmayan illerde ise defterdarlığa bağlıdır.
Günümüzde vergi dairelerinin birleştirilerek; her ilde tek bir vergi dairesi oluşturulması yönünde çalışmalar yürütülmektedir.[1] Tek vergi dairesi uygulamasında Eskişehir pilot bölge olarak belirlenmiştir.[2]
Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Hükümlerine göre, vergi daireleri aynı zamanda Tahsil Dairesi'dir.
Hizmet Birimleri
Vergi daireleri, vergi dairesi müdürleri tarafından yönetilir. Daire görev alanlarına göre bölümlere bölünür ve bu bölümlerin altında servisler yer alır. Bölümlerin yönetimi müdür yardımcıları, servislerin yönetimi ise şefler aracılığıyla gerçekleştirilir. 24 Aralık, 1994 tarih ve 22151 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan, "Vergi Daireleri Kuruluş ve Görev Yönetmeliği"nde, vergi dairelerinin hizmet birimleri ve görevleri açıklanmıştır.
Sicil-Yoklama Servisi
- Vergi dairesinin görev alanında faaliyet gösteren ve sürekli yükümlülüğü gerektiren vergilerden dolayı mükellef ya da sorumlu durumunda bulunan gerçek ve tüzel kişilerin yükümlülüğe giriş, çıkış ve değişikliklerle ilgili yoklama işlemlerini yapmak ve sicil kayıtlarını tutmak,
- Götürü usulde vergilendirilen gelir vergisi mükelleflerine vergi karnesi vermek,
- Gerekli görülen hallerde tebliğ işlemlerini yapmak.
Sürekli Yükümlülükler Vergilendirme Servisi
- Vergi, resim, harç ile çeşitli kanunlarda belirtilen diğer Devlet gelirlerinin tahsil edilebilir hale gelmesini sağlayan iş ve işlemleri yapmak,
- Mükelleflerin şahıs hesaplarını izlemek amacıyla hesap, kart ve defterlerini tutmak, saklamak ve her mükellef için bir hesap dosyası oluşturmak,
- Vadesinde ödenmeyen amme alacaklarını takibe almak,
- Şahıs hesaplarının dökümünü yapmak, şahıs hesapları ile genel hesaplar arasında uyum sağlamak,
- Tarh, tahakkuk ve tahsil edilen vergi, resim, harç ve diğer mali yükümlülüklerde yapılan vergi hataları (tahakkuksuz veya tahakkuktan fazla tahsilatlar dahil), kanunlar ve yargı kararları gereğince yapılacak terkinleri ve fazla tahsilatların iadesi ile ilgili işlemleri düzeltme fişi kuralına göre yapmak,
- Tecil ile ilgili işlemleri yapmak,
- Sürekli yükümlülükler vergilendirme servisi ile ilgili kayıt ve defterleri tutmak,
- Amme alacağını güvence altına almak için borçlulardan teminat istemek ve ihtiyatı haciz uygulaması ile ilgili işlemleri yapmak,
- Ödeme emrinin tebliğini sağlamak, ödeme emri tebliğine rağmen borcunu ödemeyen veya mal bildiriminde bulunmayan borçlular için 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 60 ıncı maddesi gereğince hapsen tazyik talebinde bulunmak,
- Haciz varakalarına ilişkin işlemleri tamamlayarak icra servisine intikal ettirmek,
- 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre takipli alacakları vergi türleri itibarıyla icmal defterine işlemek ve izlemek.
Süreksiz Yükümlülükler Vergilendirme Servisi
- Süreksiz yükümlülükler vergilendirme işlemlerine ilişkin olarak sürekli yükümlülükler vergilendirme servisinde sayılan işlemleri yapmak.
İhtilaflı İşler Servisi
- Mükelleflerce vergi, resim, harç ve cezalar ile diğer alacaklara ilişkin işlemlere karşı açılan davalarla ilgili olarak dava dosyalarını oluşturmak, vergi dairesi savunmasını hazırlamak ve ilgili yargı mercilerine göndermek,
- Gerektiğinde vergi mahkemesi kararlarına karşı, süresinde bölge idare mahkemeleri nezdinde itirazen, Danıştay nezdinde temyizen dava açmak, tashihi karar talebinde bulunmak.
Vezne Servisi
- Amme borçlusu adına yapılacak ödemeleri vergi dairesi alındısı (makbuzu) düzenleyerek kabul etmek,
- Tahsildar ve icra memurlarının tahsilatını usulüne uygun olarak kabul etmek,
- Veznece tahsil olunan paraları belirlenen esaslara uygun olarak bankaya yatırmak,
- Teminat olarak alınan veya haczedilen menkul değerler ile kıymetli evrakı veznede saklamak,
- Alındılarla ilgili kontrol, kayıt ve dağıtım işlerini yapmak.
Muhasebe Kayıt Servisi
- Devlet Muhasebesi Yönetmeliği ile Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinde belirtilen iş ve işlemleri yapmak,
- Düzeltme ve terkin yolu ile red veya iadesine karar verilen paraların hak sahiplerine nakden veya mahsuben ödenmesine ilişkin işlemleri yapmak.
İcra Servisi
- Amme borçluları ile ilgili olarak 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde haciz uygulaması ve taşıma işlemini yapmak,
- Aciz halinde bulunan borçluları tespit etmek, aciz fişi düzenlemek ve bu borçluların durumunu sürekli olarak izlemek.
Satış Servisi
- Haciz tutanağında gösterilen menkul malların koruma ve saklama işlemlerini yapmak,
- Amme borçluları ile ilgili olarak 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde haczedilen malların satış gününü belirlemek ve ilan etmek,
- Haciz edilen menkul malların satışını yapmak,
- Gayrimenkul satışlarında satış şartnamesini hazırlamak, satış ilanını yapmak, satış dosyasını oluşturarak satış komisyonuna göndermek.
Tarama ve Kontrol Bölümü
- Bölüm ve servislerin iş ve işlemlerinin yürürlükteki mevzuat hükümlerine uygunluğunu kontrol etmek,
- Bölüm ve servislerdeki iş ve işlemlerde ortaya çıkan aksaklıkları tespit etmek ve vergi dairesi müdürü veya vergi müdürüne yazılı olarak bildirmek,
- Vergi dairesi müdürü veya vergi müdürü tarafından yazılı ya da sözlü olarak bildirilen tarama ve kontrol işlerini yapmak,
- Kanun ve ilgili mevzuat ile yasaklanan hususlar gözönünde bulundurulmak kaydıyla halkla ilişkiler konularında mükelleflere yardımcı olmak ve gerektiğinde aydınlatmak,
- Vergi Dairesinden istenilen istatistik amaçlı bilgileri ilgili birimlerden temin etmek.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
