Tanrıdağı Ziyafeti

Tanrıdağı Ziyafeti
Yazar	Reşat Nuri Güntekin
İlk gösterim	1954-1955
İlk gösterildiği yer	Ankara Devlet Tiyatrosu
Ülke	Türkiye
Orijinal dil	Türkçe
Konu	Diktatörlüğün kurallarından vazgeçemeyen ama demokrasiyi de uygulamak isteyen bir toplumun kısır döngüsü

Tanrıdağı Ziyafeti, Reşat Nuri Güntekin'in 1954'te yazdığı tiyatro oyunu.

Oyun, diktatörlüğün kurallarından vazgeçemeyen ama demokrasiyi de uygulamak isteyen bir toplumun kısır döngüsünü temel sorun olarak alır^[1]

Edebiyat eleştirmeni Selim İleri eseri “diktatörlük tutkusuna edebiyatımızın hemen hemen tek itirazı” olarak tanımlamış^[2] ve oyun yazarı Reşat Nuri'nin başyapıtı olarak değerlendirmiştir.^[3]

Eser, 1954-1955’te dört perde olarak^[4] ve 1989-1990 tiyatro sezonlarında iki bölümlü bir oyun olarak^[5]Mahir Canova yönetiminde Devlet Tiyatroları tarafından sahnelenmiştir.

Konu

Olaylar, zamanımızda, Çin sınırı yakınlarındaki Karakum Cumhuriyeti'nde geçer. On iki yüzyıllık bir imparatorluğu deviren Diktatör, otuz yıldır ülkeyi yönetmektedir. Bu süre içerisinde çevresinde adeta ona tapan, bürokratlar ve askerlerden oluşan bir yönetim kadrosu yaratılmıştır. Meclis otuz yıldır kendilerine hiçbir söz hakkı tanınmayan aynı milletvekilleriyle yönetilmektedir. Sözde demokrasi görünümünün perde arkasında büyük bir baskı vardır. Ülkenin her tarafı, olup biteni gözlemekle sorumlu telsizciler ve bekçilerle doludur. Mareşal uyuyacağı zaman şehirde arabaların dolaşması ve satıcıların bağırması yasaklanmaktadır. Diktatör, adam kurşuna dizdirmekten artık yorgun düşmüştür. Bu baskı ortamında Diktatör'ün ailesi ve yöneticiler de biraz bağ bahçe ve apartman sahibi olmuş, yurt dışındaki bankalarda‚ küçük hesaplar açtırmışlardır.

Her şey böylesine yolunda giderken Diktatör'ün ani bir kararı ile yöneticiler telaşlanır. Diktatör, iktidar partisi dışında ikinci bir partinin kurulmasına izin vermiştir. Otuz yıldır işgal ettikleri yerleri kaybetme korkusuna kapılan yönetim kadroları Diktatör'e karşı oldukça öfkelidirler. Bu kararı rejim düşmanlarının eline verilmiş bir koz olarak değerlendirseler de kimse sesini çıkaramaz. Oysa bu, Diktatör'ün, çevresindekileri sınamak ve onların gerçek yüzünü görmek için hazırladığı bir oyundur. Çünkü yeni partinin başkanı, Diktatör'e en sadık kişi olan yaşlı bir şamandır. Kimlerin oy kullanabileceği ve seçim sonuçları belirlenmiştir bile. Diktatör, seçim gecesi düzenlediği şölene tüm yöneticileri çağırır. Şölen sırasında Diktatör'ün emriyle önceden hazırlanan ve seçimleri kaybettiklerini bildiren sahte telgraflar gelir. Bunun yanı sıra, Diktatör'ün eski hasımlarından birinin tüm ülkede yönetimi ele geçirdiği ve şölenin yapıldığı sarayı da ele geçirmekte olduğu gibi yalan bir haber yayılır. Hem seçim hem de baskın karşısında korkuya kapılan partililer ve yöneticiler, Diktatör hakkında ilk kez olumsuz şeyler söylerler.

Sonuçta, beklenenin tersine iktidar partisinin seksen beş eyaletin tümünde seçimleri kazandığı, sarayı basacağı söylenen kişinin aslında Diktatör'ün eski bir dostu olduğu, bu oyunu hazırlayan kişinin ise Diktatör olduğu ortaya çıkar. Amacına ulaşan Diktatör tüm yöneticileri bağışlar. Çünkü yeni gelecek olanlar da nasıl olsa aynı şeyleri yapacaktır. En iyisi, olanları unutup seçim zaferini kutlamaktır.^[1]

Oyun kişileri

Diktatör Komutan Nola Ayel Prenses Telsizci Büyükelçi

Nemrut Lâhut Parti Reisi Başvekil Dahiliye Nazırı Şaman

Doktor İhtiyar Mebus Genç Mebus Vali Yaver

Kaynakça

1. ^ "Uğur Akıncı, "Oyun Yazarlarımızın Çok Partili Sisteme, Politikaya ve Politikacıya Bakışı (1946-1960)", Tiyatro Araştırmaları Dergisi, Sayı 29, 2010" (PDF). 19 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Aralık 2012. 
2. Selim İleri, "Reşat Nuri’yi Okumak ve Anlamak", Cumhuriyet gazetesi 30 Ağustos 1994
3. "Selim İleri, "Reşat Nuri, oyun yazarı", Zaman gazetesi, 30 Ocak 2011". 28 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2012. 
4. Tanrıdağı Ziyafeti 1954-1955 Sezonu Rol Dağılımı, Refik Ahmet Sevengil Tiyatro Kütüphanesi Dijital Oyun Bilgi Sistemi, Erişim tarihi:24.12.2012^{[ölü/kırık bağlantı]}
5. "Tanrıdağı Ziyafeti Afişi (1989-1990)", Refik Ahmet Sevengil Tiyatro Kütüphanesi Dijital Oyun Bilgi Sistemi, Erişim tarihi:24.12.2012^{[ölü/kırık bağlantı]}