Rollo May (21 Nisan 1909 - 22 Ekim 1994), Amerikalı varoluşçu psikolog. Varoluşçu felsefenin yanı sıra humanist psikolojinin de önemli isimlerinden biri olarak bilinir. Türkçeye Kendini Arayan İnsan ve Yaratma Cesareti isimli kitapları çevrilmiştir. Rollo May, teolog Paul Tillich'in yakın arkadaşlarındandır. Yaratma Cesareti (The Courage to Create) ismini Paul Tillich'in Varolma Cesareti (The Courage to Be) isimli eserine referansla koymuştur.[1]
Biyografi
May, Ohio eyaletindeki Ada'da 1909 yılında doğmuştur. Bir süre Ohio eyaletinde yaşadıktan sonra beş erkek kardeşi ve bir kız kardeşi ile birlikte Michigan'a yerleşmiştir. Çocukluk döneminde ebeveynleri boşanmış ve ablasına şizofreni teşhişi konulmuştur. 1930 yılında Oberlin Üniversitesinden mezun olmuş ve bir süre boyunca Yunanistan'da öğretmen olarak çalışmıştır. Yunanistan'da çalışırken yaz aylarında Viyana'ya giderek Adler ile çalışmıştır. Daha sonra Union Teological Seminery üniversitesinde din alanında eğitim almış sonrasında psikoloji alanına geçiş yapmıştır. Klinik psikoloji alanında doktora Columbia Üniversitesi'ndeki Öğretmenlik Yüksekokulu'ndan 1949 yılında almıştır. Doktora eğitiminden sonra New York'ta kendi çalışma yerini açmıştır, ayrıca William Alanson Enstitüsü'nde analist ve süpervizör olarak çalışmıştır. May aynı zamanda San Francisco'daki Saybrook Lisansüstü Eğitim ve Araştırma Merkezi'nin kurucularından ve öğretim üyelerinden birisidir. Doktora eğitimi sırasında iki yıl sanatoryumda kalmasına neden olan tüberküloza yakalanmış, iyileşme döneminde zamanını geçirmiştir. Bu süre içinde Kaygının Anlamı (1950) adlı kitabını yazmıştır.[2] 1994'ün ekimindeki ölümünden önceki son yıllarını San Francisco Körfez Bölgesi'ndeki Tiburon'da geçirmiştir.
Çalışmaları
Rollo May, Amerikan hümanizminden etkilenmiştir ve varoluşçu psikolojiyi başta Freud'unki olmak üzere diğer felsefi yaklaşımlarla birleştirerek yeni bir yaklaşım yakalamaya çalışmıştır.
Aynı zamanda Rollo May, Otto Rank'i varoluşçu psikoterapinin en önemli öncülerinden biri olarak görmüştür. Ölümünden kısa bir süre önce May, Rank'in derslerinin Robert Kramer tarafından derlendiği bir esere yazdığı önsözde, "Otto Rank'i, uzun bir süredir Freud'dan etkilenen büyük ama keşfedilmemiş bir dahi olarak görüyorum." demiştir.[3]
May kişilik gelişiminde bazı "aşamalar" tespit etmiştir:
- Masumluk - yeni doğanın ego ve öz bilinçlilik öncesi içinde bulunduğu aşamadır. Masumluk aşamasındaki biri yalnızca yapması gerekeni yapar. Buna karşın, gereksinimlerini karşılayacak seviyeye kadar etkin olan bir iradeye de sahiptir.
- İsyankarlık - isyankar insan özgürlüğünü istemektedir; ancak özgürlükle birlikte gelecek olan sorumluluğa ilişkin yeterli bir kavrayış geliştirememiştir.
- Karar verme - birey bu aşamada yaşamının, ailesinden daha bağımsız duruma gelmek ve "sıradan aşama"ya geçmek gereksinimini duyduğu bir geçiş aşamasındadır. Bu aşamada birey yaşamında ne istediğine karar vermeli ve isyankarlık çağında duyduğu isyan gereksinimini karşılamalıdır.
- Sıradanlık - olağan yetişkin egosunun sorumluluk anlayışını geliştirdiği - yine de sorumluluğu fazla "ağır" bulduğu - ve bu yüzden de uyum sağlamakta ve geleneksel değerlerde bir güvenlik duygusunu aradığı aşamadır.
- Yaratıcılık - bireyleşmiş yetişkinlik, varoluş aşaması; kendini gerçekleştirmenin ve basit egosantrikliğin ötesine geçilen aşama.
Yine de, bunlar alışageldiğimiz anlamıyla "aşama"lar değildir. Bir çocuk kimi zamanlar masumluğun, sıradanlığın ve yaratıcılığın niteliklerini taşıyabileceği gibi bir yetişkin de isyankarlık durumunda olabilir. Aşamaların yaşlarla ilişkilendirilmesindeki tek etken önemliliktir. İsyankarlık iki yaşındaki bir çocuk veya bir ergen için diğer yaşlardan daha fazla önem taşımaktadır.
Kaynakça
- ^ Rollo May, Yaratma Cesareti, sayfa 36. Metis Yayınları, 2001, İstanbul.
- ^ Gerald Corey, Psikolojik Danışma, Psikoterapi Kuram ve Uygulamaları, sayfa 170. Mentis Yayınları, 2015, Ankara.
- ^ Rank, 1996. Sayfa xi
