Radyoimmün test (Radioimmunoassay ya da kısaca RIA), 1960'ta Solomon Aaron Berson ve Rosalyn Sussman Yalow'un araştırmaları sonucu buldukları ve Yalow'a Nobel Ödülü kazandıran test yöntemidir. Endokrinolojidehormon testlerinde birkaç dakika içinde kusursuz sonuç verebilen önemli bir buluştur.
Yapılışı
Öncelikle, miktarı bilinen radyoaktif etiketli bir antijen (radyoaktif iyotlutirozin gibi) kendisine bağlanabilen ve miktarı bilinen bir antikor karıştırılır. Bu karışıma aynı antijeni içeren hasta serumu katılır. Bundan sonra etiketli ve etiketsiz (hasta serumundaki) antijenler yarışmalı olarak bağlanır. Serum antijenleri antikorlara bağlı etiketli antijenlerle miktarı doğrultusunda yer değiştirmeye başlar. Oluşan antijen-antikor çökeltisindeki etiketli antijenler ile karışımın yüzen kısmındaki etiketli antijenlerin gamatayfölçüm yöntemleriyle birbirlerine olan oranları belirlenir. Bu sonuç standart eğri denilen bir eğriye göre değerlendirildiğinde ise sonuca ulaşılır.
Uygulama zorlukları
Yöntem oldukça önemli olmasına rağmen radyoaktif ajanlar kullanılması nedeniyle son derece zor ve pahalıdır. Bu nedenle zamanla büyük ölçüde yerini daha kolay bir test olan ELISA'ya bırakmıştır.
İşlemin zor kısımlarından biri de serbest ve serbest olmayan etiketli antijenlerin ayrıştırılmasıdır. Bu sorun, antikorları bağlayan ikinci bir antikorun karışıma katılması ve savurma (santrifüj) işleminin yapılmasıyla çözülür. Daha eskiden bunun yerine karışıma kömür karışımları eklenirdi, fakat sonraları bundan vazgeçilmiştir.