Profiterol, top şeklindeki hamurun içine doldurulmuş özel krema ve üstü eritilmiş çikolata kaplı bir tatlıdır. Profiterolün nereden geldiği bilinmemektedir. Nitekim Sahrap Soysal profiterolün bir Fransız tatlısı olduğunu belirtmiştir.[1]
Yapımında hafif pişirilen bir hamur kullanılır. Yapılışı itibarıyla tulumba tatlısına benzer ama profiterolde kullanılan un miktarı iki kat azdır. Profiterol hamurları yani pataşular fırında pişirilirken, tulumba tatlısı sıvıyağda kızartılır.
Çeşitli iddialar
1910 Arnavutluk doğumlu Luca Zgonidis İstanbul'a 15 yaşında gelir. Babasının ölümünden sonra pastacı çıraklığı yapmaya başlar. Mesleğinin inceliklerini Tokatlıyan ve Park Otel'de öğrenir. Sonra dört ortak, Tepebaşı'nda bir yapının bodrum katında pastacılık yapmaya başlarlar. İki ortak bir pastacı dükkânı açmaya karar verir. 1940'ların parasıyla 45 bin TL hava parası vererek İstiklal Caddesi'ndeki İnci Pastanesi'nin bulunduğu mekanı tutarlar. Dolar, o sırada 38 kuruştur. 1996'da bir gazeteciye
İlk günler çok zorluk çektik. Ancak ucu ucuna kurtarıyorduk. Doğru dürüst kar yoktu yani. Kendim bir şey icat edip, bir de isim uydurunca çok iyi tuttu. Anlayacağınız profiterolün kendisi de, adı da uydurmaca.[2][3]
demiştir Luca Zgonidis.
Serdar Devrim ise, 2003'te 80 yaşında olan kayınpederinin çocukluğunda Fransa'da profiterol yediğini hatırlıyor. 1976 baskısı Grand Larousse'un “profiterole” maddesini aynen tercüme ediyorum:
isim, dişil (profit-kâr kelimesinin küçülmeli hâli. Rabelais, 1532'de evde çalışan hizmetkârların aldığı küçük mükâfaat anlamında kullanmıştır. Profiterole kelimesi, aşağıdaki 1. anlamında R.Estienne, 2. anlamında da Académie Française'in 1935 tarihli sözlüğünde kullanılmıştır. 1) Fırında pişirilen ve muhtelif garnitürlerle yenen hamur topu. 2) Hamur topu içine taze krema, krem şantiyi veya dondurma koyulan ve üzerine erimiş çikolata dökülerek servis yapılan tatlı.[4]
