Pön Savaşları kronolojisi

Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında gerçekleşen Pön Savaşları'nın ve bu savaşlar sırasında gerçekleşen Paralı Askerler Savaşı'nın zaman dizinidir.

Birinci Pön Savaşı

• MÖ 265 - Sicilya kralı II. Hiero, Mamertinleri Longanus Nehri civarında yenilgiye uğrattı.
• MÖ 264 - Birinci Pön Savaşı'nın başlaması. O yılki Konsül Appius Claudius Caudex, iki lejyonla Sicilya'ya geçti. Messana Muharebesi
• MÖ 263 - Siraküza, Roma ile antlaşma yapıp Roma'nın müttefiki oldu.
• MÖ 262 - Agrigentum, Roma kuvvetleri tarafından kuşatıldı.
• MÖ 261 - Kuşatmanın sonunda yapılan Agrigentum Muharebesi ile Agrigentum, Roma kuvvetlerinin eline geçti.

Roma cumhuriyeti donanma inşa etme kararı aldı.

• MÖ 260 - Savaşın ilk deniz muharebesi olan Lipari Adaları Muharebesi, Konsül Cnaeus Cornelius Scipio komutasındaki^[1] Roma Donanması'nın yenilgisiyle sonuçlandı.

Aynı yıl, Scipio yerine geçen diğer Konsül Gaius Dailius komutasında^[2] Mylae Deniz Muharebesi'ni ise Roma Donanması kazandı.

• MÖ 259 - Kara çatışmaları Sardinya ve Korsika'ya sıçradı.
• MÖ 258 - Sulci Muharebesi. Roma Cumhuriyeti zaferi
• MÖ 257 - Tyndaris Deniz Muharebesi. Roma Cumhuriyeti zaferi.
• MÖ 256 - Roma'nın Kuzey Afrika seferi girişimi. Kartaca'nın Roma donanmasını önleme girişimi. Bu karşılaşmada Ecnomus Burnu Deniz Muharebesi gerçekleşti. Muharebe, Roma Cumhuriyeti zaferiyle sonuçlandı.

Kuzey Afrika'da karaya çıkan Roma kuvvetleri Kartaca üzerine ilerledi. Adys Muharebesi'ni Roma kuvvetleri kazandı. Kartaca, barış istedi ancak Roma Cumhuriyeti'nin ileri sürdüğü koşulların çok ağır olması nedeniyle savaşa devam etme kararı alındı.

• MÖ 255 - Kartaca, spartalı paralı asker General Xanthippus'la, Kartaca kuvvetlerini eğitmek ve savaşta yönetmek üzere anlaşma yaptı. Xanthippus komutasındaki Kartaca kuvvetleri Tunis Muharebesi'ni kazandı. Yenilen Roma kuvvetleri İtalya'dan gönderilen bir filoyla Kuzey Afrika'dan tahliye edildi. Ancak filo dönüş yolunda yakalandığı bir fırtınada tümüyle battı.
• MÖ 254 - Kartaca kuvvetleri Agrigentum'u geri aldı ve yağmaladı.

Roma Cumhuriyeti, yeni bir filo teşkil etti ve yeni bir ordu için asker topladı. Bu ordu ve donanma Panormus'u kuşattı. Panormus Kuşatması sonunda kent teslim oldu.

• MÖ 253 - Roma'nın bu donanmayla izleyeceği strateji, Kartaca'nın doğu kıyılarına akınlar düzenlemek olmuştur. Ancak zaten beklenen başarıyı elde edemeyen filo, dönüş yolunda yine bir fırtınaya yakalanmıştır. Kaybedilen gemi sayısı 150'dir.
• MÖ 251 - Hasdrubal komutasındaki Kartaca kuvvetleri Panormus'a saldırdı. Panormus Muharebesi Roma Cumhuriyeti zaferiyle sonuçlandı. Sicilya'daki son kayıplar ardından Kartaca buradaki garnizonlarını güçlendirdi.
• MÖ 250 - Roma kuvvetleri, M.Ö. 241 yılına dek sürecek olan Lilybaeum Kuşatması'na başladı.
• MÖ 249 - Roma Cumhuriyeti, Drepana Deniz Muharebesi'nde donanmasının büyük bir parçasını kaybetti.

Aynı yıl uğranılan bir başka fırtına felaketinde, donanmanın hemen hemen kalan tüm gemiler batmıştır. Bu arada Hamilcar Barca sicilya'da başarılı baskınlar düzenledi.

• MÖ 248 - Yedi yıl boyunca sürecek sakin bir dönemin başlangıcı. Bu dönemde önemli bir deniz muharebesi yapılmadığı gibi, sicilya'daki kara çatışmaları da küçük çaplı çatışmalar olarak kalmıştır.
• MÖ 244 - Kartaca, çok yüksek olan giderleri düşürmek için donanmanın önemli bir bölümünü tasfiye etti.
• MÖ 242 - Roma Cumhuriyeti yeniden büyük bir donanma teşkil etti. Bu donanma ile getirilen birlikler Drepana'yı kuşattı.
• MÖ 241 - Roma Cumhuriyeti zaferiyle sonuçlanan Aegates Adaları Deniz Muharebesi kesin sonuçlu bir muharebe olarak Birinci Pön Savaşı'nın sonunu tayin etti. Kartaca, barış istemek zorunda kaldı.

Paralı Askerler Savaşı

İkinci Pön Savaşı

Üçüncü Pön Savaşı

Kaynakça

1. "historyofwar.org - Battle of Lipera Island, (260 B.C.)". 8 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2011. 
2. "historyofwar.org - Battle of Mylae, 260 BC". 24 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2011. 

Kaynakça

• historyofwar.org4 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.