Oksin

Oksin: Kimyasal yapısı (indol-3-asetik asit)

Oksin (← İngilizce auxin ← Yunanca αυξειν auxein), bitkilerde büyüme ve gelişmeyi etkileyen en önemli hormonlardan biridir. Oksin kelimesi yunan αυξειν (auxein) kelimesinde gelmedir ve 'büyüme' anlamına gelir.

Türleri

Doğal

• İndol-3-asetik asit (IAA)(potansiyel etkisi sebebiyle en önemli doğal oksin)
• 4-kloro-indolasetik asit
• Fenilasetik asit (PAA)
• İndol-3-bütirik asit

Yapay

• 1-naftalinasetik asit (NAA)(En önemli sentetik oksin)
• 2,4-diklorofenoksiasetik asit (2,4-D) indol-3-asetik asit (IAA)
• Dinitrofenol

Özellikleri

• Bitkinin uç noktalarında bulunur.
• Büyüme hücrelerini uyarır.
• Bitkilerde boyca uzamayı sağlar.
• Bitkinin farklı organlarında farklı şekilde etkilidir.
  • Kökte boyuna uzama
  • Yumrularda enine büyüme
  • Meyvede izodiametrik büyüme
• Hücre bölünmesi ve büyümesini sağlar.
• Hücre ve doku farklılaşmasında etkilidir.
• Işığı sevmez.
• Gravitropizmada görevlidir.
• Bitkinin ışık gören yerlerinde üretilmez, ışık görmeyen bölgelerin daha hızlı uzamasını sağlayarak güneş gören bölgeye doğru yönelir.
• Büyümede etkili olan diğer hormonlarla birlikte, ışığa yönelim benzeri vücut gelişimini (bükülme, kıvrılma, dönme ) sağlar.
• Büyüme polaritesinin düzenlenmesine yardımcı olur.
• Bitki içinde rekabeti engellemek için apikal dominansı korur.
• Çiçeklenme için az, meyve gelişimi için çok etkilidir.
• Yüksek dozu etilen gazını tetikleyerek yaprak dökümünü (absisyon) hızlandırır.
• Çok fazla salgılanması büyümeyi durdurur.
• Yapay oksinler yabani otlarla mücadelede herbisit olarak kullanılabilir. (Örneğin mısır tarlalarından karahindiba bitkisini temizlemek için Dinitrofenol kullanılır)

Kaynakça

• "Tübitak, Oksin hormonu". Tübitak. 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2014.