Hazar kalesi olan Sarkel'in havadan görünüşü. Kazılar, 1930'larda Mihail Artamonov tarafından yürütülmüştür.
Mihail İllarionoviç Artamonov (Rusça: Михаил Илларионович Артамонов; d. 23 Kasım 1898; Vygolovo, Tver – ö. 31 Temmuz 1972; Leningrad[1]), Sovyet tarihçisi ve arkeoloğudur. Modern Hazar tarihi çalışmalarının da kurucusu ve öncüsü bir bilim insanıdır.
Mihail Artamonov'un bilimsel hayatı Leningrad Üniversitesi'nde odaklanmıştır. Bu üniversitede 1935 yılında profesör unvanı almış, 1949 yılından beri arkeoloji bölümünün başkanlığını yapmıştır.[2]
Don Nehri boyunca, Kuzey Kafkasya'da ve Ukrayna'da Bronz Çağı ve Demir Çağı dönemlerine ait yerleşim yerlerini incelemiştir.[2]İskitler ve Hazarlara ait birçok arkeolojik çalışmalara (özellikle Hazarlara ait Sarkel Kalesi'nde) katılmış ve de Hazarlar hakkında 1962 yılında bir çalışma yayınlamıştır. Bu konudaki ilk çalışmaları (1937 ve 1939 yılları) Hazarların Rus kültürünü son derece önemli katkıları olduğu sonucu dönemin Sovyet yetkilileri tarafından sert bir tepki görmüş, bunun üzerine geri adım atmış; sonradan Hazarların Rus kültürü üzerine uzun süreli etkileri olmadığını iddia etmiştir.
Leo S. Klejn, Mihail İllarionoviç'in sadece paleolit döneme ait araştırmalarla ilgilenmediğini belirtir. Saha araştırma yöntemleri konusundan Hint-Avrupa halklarının kökenine ve yerleşim yerlerine kadar arkeologun önünde duran tüm sorular onun için araştırma konusu olacaktır. Ancak, Artamonov büyük bir dikkatle şu üç konuya odaklanır: İskit (Skif) Tarihi ve Sanatı; Slavların Kökeni ve Orta Çağ Göçebeleri Tarihi. Çalışmalarının (kitap, makale, bildiri, ders) çoğunluğu bu üç konu hakkındadır.[2] {{Web kaynağı | url = https://www.academia.edu/90360333/HAYATINI_HAZAR_TARİHİNE_ADAMIŞ_BİR_BİLİM_İNSANI_M_İ_ARTAMONOV 8 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Mihail Artamonov 1951 yılında Hermitage Müzesi'nin müdürü olarak atanmıştır. Bu göreve atanmasından on üç yıl sonra yetkililer tarafından hoş görülmeyen bir sanat sergisi açılması nedeniyle görevden alınmıştır. Mihail Artamonov başta Lenin Nişanı olmak üzere birçok nişan ve takdirname ile ödüllendirilmiştir.[2]
