Kārlis Aperāts (4 Mart 1892 – 16 Temmuz 1944); II. Dünya Savaşı sırasında Waffen-SS içerisindeki 15. SS Waffen Grenadier Tümeni Letonya Nr. 1'de SS-Standartenführer olarak görev yapmış Letonyalı asker. Kendisine Nazi Almanyası tarafından askerî personele cesaret veya başarılı liderlik için verilen en üst ödül olan Şövalye Haçı verildi.
Erken yaşam
Kārlis Aperāts, 4 Mart 1892'de günümüzde Letonya'da yer alan Vilce'de doğdu.[3]
I. Dünya Savaşı
Aperāts, Aralık 1915'te I. Dünya Savaşı devam ederken Rus İmparatorluk Ordusu'nda savaşması için silâh altına alındı ve Doğu Cephesi'nde Alman Ordusu'na karşı savaşan 145. Piyade Alayı'nda görev yaptı. Daha sonra, Mart 1916'da, kendi isteği ile Riga bölgesinde savaşan 1. Letonya Schützen Alayı'na transfer edildi ve Ağustos 1917'de savaşta gösterdiği cesaret nedeniyle astsubaylığa terfi etti. Aralık 1917'de ağır şekilde hastalandı ve hastaneye kaldırıldı, Aralık 1918'de taburcu edildi.[4]
İki savaş arası dönem
Aperāts, Ocak 1919'da Oskars Kalpaks komutası altındaki Letonya Taburu'na katıldı ve Freikorps ile Demir Tümen'le birlikte Baltık devletlerini Ruslardan özgürleştirmek için savaştı. Mayıs 1919'da 1. Letonya Tugayı'nın iletişim biriminin başı olarak görev yapmaya başladı ve Ağustos 1919'da teğmenliğe terfi etti. Aralık 1919'a kadar 1. Kurland Piyade Tümeni'nin iletişim birimine atanmıştı.[4] Eylül 1920'de yeniden Riga'daki ordu komutanlığına transfer edildi. Ocak 1924'te yüzbaşılığa, Kasım 1936'da ise yarbaylığa terfi etti.[4]
II. Dünya Savaşı
1940'ta Sovyetler Birliği'nin Letonya'yı işgalinden sonra Aperāts Kızıl Ordu tarafından silâh altına alındı, ancak kısa süre sonra Sovyet işgaline karşı 1.700 kişilik bir direniş hareketi oluşturmak için ordudan kaçtı. Haziran 1941'de Naziler Sovyetler Birliği'ni işgal edene ve Kızıl Ordu Letonya'dan çekilene kadar bu direniş hareketi altında savaştı. Ağustos 1942'de Waffen-SS'e katıldı. İlk olarak rezerv taburlarında görev yaptı, daha sonra ise sırayla 19. Schuma Taburu, 26. Schumacher Taburu ve 19. Schumacher Taburu'nda yer aldı.[4] Şubat 1943'ten sonra Belarus ve Leningrad cephesindeki askerî harekâtlarda çatıştı. Nisan 1943'te SS-Obersturmbannführer oldu ve kendisine Mayıs 1943'te geçici olarak 39. SS Gönüllü Alayı'nın komutası verildi. Haziran 1944'te 15. SS Waffen Grenadier Tümeni Letonya Nr. 1 altındaki, Doğu Cephesi'nin kuzeyinde görev yapan 32. SS Waffen Grenadier Alayı'nın komutasına transfer edildi. Aperāts burada 32. SS Gönüllü Alayı'nın düzenini temel alan bir Kampfgruppe oluşturdu.[4] İki tanksavar topuna ve yaklaşık 850 askere sahip olan bu birim iki partizan taburu tarafından saldırıya uğradı, ancak partizanlar ağır kayıplar verdi ve taburları imha edildi. Kampfgruppe daha sonra Mosuli üzerindeki Ssinaja Köprüsü'nü savunması için görevlendirildi. Köprü, bir Sovyet tümeni ve 30 ila 40 tankın saldırısı altındaydı. Bu tankların 8'i Kampfgruppe tarafından imha edildi. Çatışma sırasında Aperāts'ın başına bir kurşun isabet etti ve ağır şekilde yaralandı, birimin doktoruna göre sadece 30 dakikalık bir ömrü kalmıştı.[3][4] Biriminin askerleri onu güvenli bir yere taşımak istediler, ancak Aperāts bir tabancayla birlikte geride bırakılması için ısrar etti. Kampfgruppe köprüden çekilirken, askerler, Aperāts'ın kendini vurması olduğu tahmin edilen bir silah sesi duydular.[4]
Kaynakça
- Özel
- Genel
- Fellgiebel, Walther-Peer (2000) [1986]. Die Träger des Ritterkreuzes des Eisernen Kreuzes 1939–1945 — Die Inhaber der höchsten Auszeichnung des Zweiten Weltkrieges aller Wehrmachtteile (Almanca). Friedberg, Almanya: Podzun-Pallas. ISBN 978-3-7909-0284-6.
- Scherzer, Veit (2007). Die Ritterkreuzträger 1939–1945 Die Inhaber des Ritterkreuzes des Eisernen Kreuzes 1939 von Heer, Luftwaffe, Kriegsmarine, Waffen-SS, Volkssturm sowie mit Deutschland verbündeter Streitkräfte nach den Unterlagen des Bundesarchives (Almanca). Jena, Almanya: Scherzers Militaer-Verlag. ISBN 978-3-938845-17-2.
Dış bağlantılar
