Joachim Yhombi-Opango (12 Ocak 1939, Owando - 30 Mart 2020, Fransa), Kongolu asker ve siyasetçi. Yhombi-Opango, Afrika ülkesi Kongo Cumhuriyeti'nde 1977 yılından 1979 yılına kadar devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.
Ülkenin kuzeyinde Owando'da[1] dünyaya gelen Yhombi-Opango, ilk ve orta öğretiminden sonra askeri bir kariyer amaçlamış, bu doğrultuda da gerekli eğitimlerini almıştır. 1968 yılında askerî ataşe olarak Moskova'da görevlendirilen Yhombi-Opango, 1968 yılından itibaren ordunun en yetkili kişisi olarak görev almıştır. Devlet başkanı olan ve aynı zamanda kuzeni olan Marien Ngouabi döneminde binbaşı rütbesi ile Genelkurmay Başkanlığı görevini yürüttüğü bir süreçte bu görevinden 30 Temmuz 1970 tarihi itibarıyla azledilen Yhombi-Opango'ya bu görevi daha sonradan yeniden iade edilmiştir.[2] 1973 ile 1974 yılları arasında orduda genel müfettiş görevinde bulunan Yhombi-Opango, 1975 yılında ülkenin tek yasal partisi olan Kongo İşçi Partisi merkezi komitenin üyesi olmuş ve Dışişleri Bakanlığı görevini üstlenmiştir.
Ülkede iktidarı 1968 yılından bu yana elinde tutan kuzeni Ngouabi'nin gerçekleştirilen darbe sonucu öldürülmesi sonrasında ilk olarak on bir kişilik Kongo İşçi Partisi Askeri Komitesi tarafından yönetim ele alınmış, askerî cuntanın yaklaşık iki haftalık yönetimden sonra yeni devlet başkanı olarak Yhombi-Opango'yu belirlemesi ile Yhombi-Opango 3 Nisan 1977 tarihinde devlet başkanı olarak makama çıkmıştır. İki yıllık iktidarı sonrasında rüşvet suçlamaları ve partinin çizgisinin dışına çıkma gerekçeleri ile makamdan indirilmiş, yerine önce üç günlük bir süre için geçici olarak Jean-Pierre Thystère Tchicaya gelmesinden sonra Denis Sassou Nguesso yeni devlet başkanı olarak belirlenmiştir.
Kendisine atfedilen suçlamalar sonrasında beş yıllık ev hapsine çarptırılmış, bu ceza 1987 yılında gerçekleştirmeyi planlandığı darbenin başarısızlıkla sonuçlanması sonrasında kaldırılarak cezaevine gönderilmiştir. Uluslararası Af Örgütü'nün de kendisinin serbest bırakılması yönünde faaliyetleri olmuş, 1990 yılında da serbest bırakılmıştır.
23 Temmuz 1993 ile 27 Ağustos 1996 tarihleri arasında dönemin devlet başkanı Pascal Lissouba iktidarında başbakan olarak görev yapmıştır. Yhombi-Opango'nun bu görevi ülkede iç savaşın başlaması ve 1997 yılında Sassou-Nguesso'nun iktidarı yeniden ele alması ile birlikte son bulmuştur. 2001 yılının sonunda Lissouba hakkında rüşvet davası açılmış, davanın açıldığı dönemde Londra'da sürgünde bulunan Lissouba'nın davasında Yhombi-Opango'nun adı da sıkça geçmiş, her iki eski devlet başkanın da Kongo'nun petrol gelirlerinin adil kullanmadığı iddia edilmiştir.
Yhombi-Opango ilerleyen dönemlerde Paris'te Sassou-Nguesso ile buluşarak barışmış,[3] 10 Ağustos 2007'de de sürgünde bulunduğu Fransa'dan ülkesine geri dönmüştür.[4] İlerleyen yıllarda sağlık sorunları nedeniyle yeniden Fransa'ya giden Yhombi-Opango, bir yıl bu ülkede kaldıktan ve tedavi olduktan sonra 1 Haziran 2013'te yeniden ülkesine dönmüştür.
COVID-19 pandemisi sırasında, SARS-CoV-2 virüsünün sebep olduğu COVID-19 hastalığı nedeniyle 30 Mart 2020'de Fransa'da ölmüştür.
Kaynakça
- ^ Rémy Bazenguissa-Ganga, Les voies du politique au Congo: essai de sociologie historique (1997), Karthala Editions, Sayfa 447
- ^ Reorganization of Council of State. - Communist Chinese Aid. - Alleged Anti-Government Plots", Keesing's Record of World Events, Volume 17, Temmuz 1971, Congo, Sayfa 24 ve 724.
- ^ "Yhombi-Opango ve Sassou-Nguesso barıştı". 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2016.
- ^ "Yhombi-Opango ülkesine geri döndü". 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2016.
