Japonya nüfus politikaları, ülkede uygulanan nüfus gelişmeleri.
Son yüzyılda, sağlık gibi birçok alanda gerçekleşen teknolojik gelişmeler, yaşam şartlarını ve refah seviyesini yükselterek yaşlı nüfusun artmasına neden olmuştur. Buna bağlı olarak genç nüfusun azalması nüfus artış hızını eksi yönde etkilemiştir. Bu soruna karşı uygulanan politikalar, gelişmekte olan veya gelişmiş ülkeler için önemli bir yere sahiptir. Bu çalışma son yüzyılda dünyanın en hızlı yaşlanan ülkelerinden biri olan Japonya'nın nüfus üzerinde uyguladığı politikalardan bahsetmektedir.[1]
II. Dünya Savaşı öncesi politikalar
Japonya 19. ve 20. yüzyılda insanları çok çocuk yapmaları konusunda teşvik etmiştir. Aile planlaması yapmamıştır.
Bu dönemde nüfus artış politikasının uygulanmasının nedeni, nüfusun güç olarak görülmesidir.
II. Dünya Savaşı sonrası Politika (1948-1996)
2. Dünya Savaşı'ndan sonra geri dönen askerler, sömürgeleri terk eden insanlar, tıp alanında olan gelişmeler Japonya'da doğal nüfus oranını çok yükseltmiştir.
Ülke nüfusu bu gibi nedenlerden dolayı %20'ye yükselmiştir.
Nüfus artış hızının yüksek olması, kalkınma hızının azaltacağı ve Askeri alanda aşırı nüfusun öneminin kalmaması gibi nedenlerden dolayı ülke yeni bir politikaya yönelmiştir. Milliyetçi duyguların ülkede yoğunlaşması ve nüfusun aşırı hızlı artması “Irkı Koruma Yasası” adı verilen önlem ile nüfus artış hızı on yıl içerisinde %34'ten %18'e kadar düşmüştür.[2]
Bu yasanın ortaya çıkmasının bir diğer nedeni ise savaş yıllarında Japonya'da sürekli olarak Japon halkını üstün gösteren ve Japonların dünyada seçkin bir ırk ve ulus oldukları halka empoze edilmiş olmasıdır.[3] Uyguladıkları politikadan dolayı dünya özdeş nüfusun en yoğun olduğu ülkedir.[4]
1991 sonrası politika
1991 yılından günümüze yeniden nüfus artış hızının artırılması ve çok çocuk yapmaya teşvik edecek politikalar uygulanmıştır.
Japonya'da her 1500 kişiden biri 100 yaşında veya daha yaşlı. Ülkede yaşam beklentisi dünyada üst sıralarda yer alıyor.[5]