Japon Komünist Partisi

Japon Komünist Partisi 日本共産党 Nihon Kyōsan-tō
Kısaltma	JKP
Başkan	Tomoko Tamura
Genel Sekreter	Akira Koike
Meclis Lideri	Tomoko Kami
Temsilciler Lideri	Çizuko Takahaşi
Kuruluş tarihi	15 Temmuz 1922 (102 yıl önce) (1922-07-15)
Merkez	4-26-7 Sendagaya, Şibuya, Tokyo 151-8586, Japonya
Gazete(ler)	Shimbun Akahata
Gençlik kolu	Japonya Demokratik Gençlik Ligi
Üyelik (2016)	305,000 [1]
İdeoloji	Bilimsel sosyalizm[2] Sosyalist revizyonizm[3][4] Pasifizm[5] İlericilik
Siyasi pozisyon	Sol
Uluslararası üyelik	UKİPT
Resmî renkler	Kırmızı
Temsilciler	8 / 465
Konsüller	11 / 248
İl meclisleri	113 / 2.644
Belediye meclisleri	2.226 / 29.135
Seçim sembolü
Parti bayrağı
İnternet sitesi
Japon Komünist Partisi
Japonya

Japon Komünist Partisi (JKP, Japonca: 日本共産党, Nihon Kyōsan-tō) Japonya'da 15 Temmuz 1922'de kurulan komünist bir siyasi partidir.

Japon Komünist Partisi kapitalizmin kaldırılmasını ve sosyalizme dayalı bir toplumun kurulmasını, demokrasi ve barışın tesis edilmesini savunduğunu ve militarizme karşı olduğunu ilan etmektedir. Bu amaçlarına kapitalizm tarafından oluşturulan çerçeve içinde, barışçıl ve evrimsel yoldan varmayı istemektedir. Leninist kökenli bir parti olmakla beraber günümüzde sosyalizme devrimci bir geçişi reddetmektedir. Ayrıca parti, Japonya'nın egemenliğinin bütünüyle yeniden tesis edilmesini ve bu çerçevede somut olarak ABD'yle olan müttefiklik ilişkilerinin sonlandırılmasını savunmaktadır.

Japonya'nın nükleer silahlar edinmesine ve buna karşı düzenlemeyi içeren Japon Anayasası'nın 9. maddesi'nin değişikliklerine karşı çıkmaktadır. Günümüzde parti Japon İmparatorluk ailesi'ne karşı tavrını yumuşatmıştır. Uzun yıllar karşı çıktığı Anayasa'daki İmparatorluk statüsünü, günümüzde yalnızca sembolik olarak kalması ve hiçbir gerçek iktidar gücünü temsil etmemesi koşuluyla kabul etmektedir.

JKP, günümüzde, üye sayısı bakımından "Komünist" sıfatını taşıyan en büyük partilerden biridir. 25.000 seksiyona dağılmış olarak 400.000'den fazla üyesi vardır. Avrupa ve diğer yerlerdeki komünist partilerin çoğunluğunun aksine SSCB'nin çözülmesinden sonra ne belirgin bir parti içi kriz yaşamış ne de ismini değiştirme yoluna gitmiştir.

Seçim sonuçları açısından uzun süredir parti bir gerileme süreci içindedir. 2000 yılında oyların %11.3'ünü almışken, oy oranı 2003'te %8.2'ye ve 2005'te de %7.3'e düşmüştür -bu da yaklaşık 5 milyon oyan tekabül etmektedir. 2007 seçimlerinde %7.5 alarak küçük bir artış göstermiştir.

Japonya'da iktidardaki yerini uzun süredir koruyan sağcı-muhafazakâr Liberal Demokrat Parti'ye karşı muhalefet partileri içinde başka sol olarak nitelenebilecek parti bulunmadığı için, kendisini solda gören seçmenlerin büyük çoğunluğu komünist partiye oy vermek durumunda kalmaktadır.

JKP'nin önceki başkanı Fuwa Tetsuzo (不破哲三) "halk parlamentarizmi" görüşünü partinin parlamenter taktiği olarak saptamıştır. Buna göre, sermayenin iktidarı parlamentoda çoğunluk kazanarak devrilebilir, çünkü Meclis "ulusal egemenliğin en yüksek organıdır."^[6]

Tarihçe

İşçi Bayramı'nda konuşma yapan Kyuiçi Tokuda (1946)

JKP, 15 Temmuz 1922'de Tokyo'da gerçekleştirilen kurucu kongresinde bir yeraltı organizasyonu olarak kuruldu. Sen Katayama (片山潜), Şoiçi Içikawa (市川正一), Kyuiçi Tokuda (徳田球一) gibi önde gelen Japon Marksistleri partinin kuruluş kongresinde yer aldılar.

Parti 1933'te kendi içindeki polis provokasyonlarının da etkisiyle fiilen ortadan kalktı.

22 Nisan 1925 tarihli 46 sayılı "Asayiş Koruma Yasası (治安維持法 Chian Iji Hō)" ile yasadışı ilan edilen parti, İmparatorluk Japonyası Ordu ve Tokkō adlı polis örgütü tarafından ağır baskı altında tutuldu.

II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar yasadışı olarak kaldı. Savaş sırasında Japonya'da savaşa karşı çıkan tek siyasal parti JKP olduğunu iddia etmektedir.

1945 yılında parti ABD işgal yönetimi altında yasallaştırıldı. Ancak 1 Şubat 1946 tarihli genel grevden dolayı işgal yönetimi parti liderlerinin çoğunu hapsetmiş ve parti yayınlarını yasaklamıştı.

1945 yılında partinin önde gelen taktisyeni Sanzou Nosaka (野坂参三) tarafından "barışçıl devrim" tezleri geliştirildi. 1949 yılında parti Meclis seçimlerinde önemli bir başarı elde etti ve oyların yüzde 10'unu (yaklaşık 3 milyon oy) alarak Mecliste 35 sandalye kazandı.

Seçim başarısına rağmen Nosaka'nın "barışçıl devrim" taktiği, Kominform tarafından sert biçimde eleştirildi ve "anti-marksist ve anti-sosyalist" bir teori olarak nitelendi.^[7] Japon Komünist Partisi özeleştiri yaptı ve Kominform'un eleştirilerini kabul etti.

1951 yılında parti "1951 Tezleri" adlı yeni bir programatik belge yayınladı ve yeni zafere ulaşan Çin Devriminin yöntemlerinden esinlenen radikal bir mücadele çizgisini benimsedi. Kore Savaşı'nın başlaması parti üzerindeki baskının yeniden yoğunlaşmasına yol açtı. 1951-55 dönemi partinin silahlı mücadele ve gerilla taktikleri de dahil olmak üzere radikal yöntemleri denediği bir dönem oldu.

Ancak 1956 yılında SSCB ve Yugoslavya yakınlaşması ve destalinizasyon politikası doğrultusunda Kominform'un varlığına son verilmesi ve SBKP'nin 1956 yılındaki 20. Kongresinden itibaren "barışçıl parlamenter geçiş" taktiklerini savunmaya başlaması, tüm dünya komünist hareketinde olduğu gibi JKP'de de kafa karışıklığına yol açtı.

1958 yılında Kenji Miyamato (宮本顕治)'nun partinin başına gelmesi bir değişim süreci başlattı. Aynı sene içinde Miyamato, Japonya'da şiddete dayalı bir Komünist devrim yönündeki önceki çağrılarından vazgeçtiğini açıkladı. O ve JKP bunun yerine, "Güleryüzlü Komünizm" politikasını geliştirmeye girişti ve parlamenter çalışmaya ağırlık verdi.^[8]

Miyamato'nun başkanlığı sırasında parti hem Sovyetler Birliği Komünist Partisi'yle hem de Çin Komünist Partisi'yle ulusal taktikler ve dış politika taktikleri konusunda önemli sorunlar yaşadı.

SBKP'yle yaşanan sorunlar 1964'te Temsilciler Meclisinde nükleer silahların test edilmesinin kısmi yasaklanması anlaşmasının oylanması sırasında yaşandı. Partinin Merkez Komite üyesi ve önde gelen yöneticilerinden Shiga Yoshio, Sovyet yönetici Anastas Mikoyan'ın da izleyici locasından izlemekte olduğu oylamada, parti disiplinini çiğneyerek anlaşma lehinde oy kullandı. Shiga partiden atıldı ve kendisini izleyen eski KP üyeleriyle birlikte "Japonya'nın Sesi" adı altında ve SSCB tarafından teşvik edilen ve maddi olarak desteklenen küçük bir parti kurdu. JKP ayrıca SSCB'nin 1968'deki Çekoslovakya'ya mühadelesini sert biçimde kınadı. İki parti arasındaki ilişkiler 1970 yılı boyunca daha da kötüleşti ancak 1971 yılında uzlaşma çabaları belli bir noktaya ulaştı ve JKP temsilcilerinin SBKP'nin 23. Kongresine resmi olarak katılmaları sağlandı. Bunun ardından partiler arası ilişkilerin "bağımsızlıklık, eşitlik ve diğerinin iç işlerine karışmama" esasları üzerinde devam etmesini öngörün bir anlaşma sağlandı.^[9]

SBKP'yle yaşanan sorunların etkisiyle 1964'ten sonra kısa bir süre Çin Komünist Partisi'yle yakınlaşma olduysa da, bu partiyle de ilişkiler 1966'dan itibaren kötüleşmeye başladı. ÇKP'yle anlaşmazlıklar özellikle, "Sovyet revizyonizminin" ve "Amerikan emperyalizminin" göreli önemi konusunda ve JKP'nin parlamenter yöntemlerle iktidarı araması konularında ortaya çıktı. Pekin kısa süre sonra, "Miyamato kliği"ni, "Amerikan emperyalistleri, Sovyet revizyonistleri ve Sato gericilerinden sonra dördüncü baş düşman" olarak gördüğünü açıkladı. 70'ler boyunca JKP dışındaki Japonya'daki bütün partiler Çin Halk Cumhuriyeti'ne delegasyonlarını gönderdiler. Çin, JKP'den ayrılanların kurduğu küçük bir parti olan Japon Komünist Partisi (Sol) adlı örgüte yaygın tanıtım ve muhtemelen maddi destek sağlayarak JKP yönetimini daha da öfkelendirdi.

Miyamato yönetim süresinin sonlarına doğru partiyi daha merkez bir çizgiye çekti. İtalyan Komünist Partisi tarafından geliştirilen Avrupa komünizmi görüşlerinden esinlendi. 1976 yılındaki Parti kongresinde Miyamato, "proletarya diktatörlüğü" terimini bir yana bırakmayı ve bunun yerine demokrasi ve özgürlük çağrısı yapan bir deklarasyonun benimsenmesini önerdi. Parti bu platformu benimsedi ve günümüzde de bu çizgiyi izlemeyi sürdürmektedir.

Bazı temel konulardaki parti pozisyonları

• Japonya-ABD Güvenlik Anlaşması hakkında:

"Japon-ABD Güvenlik Anlaşması'nın tehlikeli doğası Japonya'nın ABD'nin savaşlarına sürüklenmesi ihtimali yönünde evrim geçirmiştir. Bu da Japonya'nın savaşa girmesini reddeden Japon Anayasasını çiğnemektedir. Bunun arkasında ABD'nin istediği her ülkeye keyfi olarak saldırmasına temel teşkil eden aşırı derecede tehlikeli önleyici savaş stratejisi yatmaktadır." ^[10]

• Sovyet sosyalizmi hakkında:

"Başarısızlığa uğrayan Sovyetler Birliği ne sosyalist bir toplumdu, ne de sosyalizme doğru bir geçiş toplumuydu. Bu halkı ezen, sosyalizmle hiçbir ortak yanı olmayan bir toplumdu."^[11]

Parti Yayınları

• Akahata 1 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Kızıl Bayrak): günlük gazete
• Zenei 1 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Öncü): Merkez Komitesi'nin aylık teorik-siyasal dergisi
• Keizai 28 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Ekonomi): aylık ekonomi dergisi
• Gikai Jiti 1 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Ulusal Meclis ve Yerel Meclisler)
• Johiro 1 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Kadın Alanı): Kadınlar için aylık dergi
• Getugaku 1 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Aylık Eğitim)
• Japan Press Weekly 4 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Haftalık Japon Basını): Akahata ve diğer komünist yayınlardan İngilizce özetler
• Yeni Japon Kütüphanesi^{[ölü/kırık bağlantı]}: parti kitaplarını yayınlayan yayınevi

Seçim sonuçları

Genel seçimler Temsilciler Meclisi Seçim Oy % Sandalye ± 1946 2,135,757 3.8 6 / 464 1947 1,002,883 3.7 4 / 466 2 1949 2,984,780 9.8 35 / 466 31 1952 896,765 2.5 0 / 466 35 1953 655,990 1.9 1 / 466 1 1955 733,121 2.0 2 / 467 1 1958 1,012,035 2.5 1 / 467 1 1960 1,156,723 2.9 3 / 467 2 1963 1,646,477 4.0 5 / 467 2 1967 2,190,564 4.8 5 / 486 0 1969 3,199,032 6.8 14 / 486 9 1972 5,496,827 10.5 38 / 491 24 1976 5,878,192 10.4 17 / 511 21 1979 5,625,527 10.4 39 / 511 22 1980 5,803,613 9.8 29 / 511 10 1983 5,302,485 9.3 26 / 511 3 1986 5,313,246 8.8 26 / 512 0 1990 5,226,987 8.0 16 / 512 10 1993 4,834,587 7.7 15 / 511 1 1996 7,268,743 13.1 26 / 500 11 2000 6,719,016 11.2 20 / 480 6 2003 4,586,172 7.8 9 / 480 11 2005 4,919,187 7.3 9 / 480 0 2009 4,943,886 7.0 9 / 480 0 2012 3,689,159 6.2 8 / 480 1 2014 6,062,962 11.4 21 / 475 13 2017 4,404,081 7.9 12 / 475 9 2021 4,166,076 7.2 10 / 475 2 2024 3,362,966 6.2 8 / 475 2

Konsüller Meclisi Seçim Ulusal Oy Toplam Oy % Sandalye ± 1947 610,948 2.9 4 / 250 1950 1,333,872 4.8 4 / 260 0 1953 293,877 1.1 2 / 260 2 1956 599,254 2.1 2 / 254 0 1959 551,916 1.9 3 / 254 1 1962 1,123,947 3.1 4 / 254 1 1965 1,652,364 4.4 6 / 254 2 1968 2,146,879 5.0 7 / 251 1 1971 3,219,307 8.1 10 / 251 3 1974 4,931,650 9.4 19 / 260 9 1977 16 / 252 3 1980 12 / 252 4 1983 14 / 252 2 1986 5,430,838 9.5 16 / 252 2 1989 14 / 252 2 1992 11 / 252 3 1995 14 / 252 3 1998 23 / 252 9 2001 4,329,210 7.9 20 / 247 3 2004 4,363,107 7.8 9 / 242 11 2007 4,407,937 7.5 7 / 242 2 2010 3,563,556 6.1 6 / 242 1 2013 5,154,055 9.7 11 / 242 5 2016 6,016,245 10.7 14 / 242 3 2019 4,483,411 8.95 13 / 245 1 2022 3,618,343 6.82 11 / 245 2 2025 - - 0 / 245 -

Kaynakça

1. "Japanese Communist Party seeing sharp increase in new, young members (in English)". Mainichi Shimbun. 7 Ocak 2014. 10 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2014. 
2. "Japan Working Paper No. 67: The Japanese Communist Party and Its Transformations (in English)". Japan Policy Research Institute. Mayıs 2000. 5 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2014. 
3. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 17 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Şubat 2023. 
4. "Arşivlenmiş kopya". 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023. 
5. "Japan's persistent pacifism (in English)". East Asia Forum. 24 Ekim 2013. 21 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2014. 
6. "Arşivlenmiş kopya". 25 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2008. 
7. Rodger Swearingen, "Nosaka and the Cominform", Far Eastern Survey, Cilt. 19, No. 10. (Mayıs 17, 1950), s. 98
8. Douglas Martin, "Kenji Miyamoto, 98, Leader of Japan’s Communist Party, Dies", New York Times, 20 Temmuz 2007
9. John K. Emmerson, "The Japanese Communist Party after Fifty Years", Asian Survey, Cilt. 12, No. 7. (Temmuz, 1972), s. 573
10. "Tetsuzo Fuwa, "Address to Japan Peace Committee in Its 50th Year," Japan Press Weekly, 3 Temmuz 1999; aktaran: István Mészáros, Socialism or Barbarism, Kısım 2.7, Monthly Review Press, 2001". 13 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2008. 
11. "Tadatoshi Tashiro, "The Japanese Communist Party's Revolutionary Course and the "Manifesto of the Communist Party""". 1 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2008.