PROFILBARU.COM

Hotsumi Ozaki
Hotsumi Ozaki
	Hotsumi Ozaki
Doğum	29 Nisan 1901; Shirakawa, Japonya
Ölüm	7 Kasım 1944 (43 yaşında); Tokyo, Japonya
Milliyet	Japon
Meslek	Ajan

Hotsumi Ozaki (Japonca: 尾崎秀実, 29 Nisan 1901, Shirakawa – 7 Kasım 1944, Sugamo Hapishanesi, Tokyo), Japon gazeteci, komünist, ajan ve başbakan danışmanıdır. Asahi Shinbun gazetesinde çalışmış, Başbakan Fumimaro’nun danışmanlığına yükselmiştir. Sovyetler Birliği ajanı Richard Sorge ile birlikte Japonya aleyhine ajanlık yapmıştır.

Ozaki, II. Dünya Savaşı sırasında Japon hükûmeti tarafından vatan hainliği suçundan dolayı asılarak idam edilen tek kişidir. Hapishanedeyken eşine ve kızına yazdığı şiirler Aşk Bir Yıldız Yağmuru Gibi adlı kitapta toplanmıştır.

Hayatı

Gençliği

1901 yılında Shirakawa’da doğdu. Ailesi o küçük yaşta Tayvan’a göç etti ve Taipei’de büyüdü. 1922 yılında Japonya’ya döndü. Tokyo İmparatorluk Üniversitesi Hukuk Fakültesine girdi. Ancak eğitimini tamamlamadan 1925 yılında fakülteden ayrıldı. Bu dönemde Japon Komünist Partisi'ne üye oldu. 1926 yılında Minichi Shimbun gazetesine yazar olarak dahil oldu ve Sovyetler Birliği ile ilgili yazılar yazdı. Bir yıl sonra Osaka’da yayınlanan Mainichi Shimbun gazetesine geçti.

Komintern’in emrinde

Kasım 1928’de Ozaki, Şanghay’a giderek Çin Komünist Partisi ile temas eder. Burada aralarında Agnes Smedley de olan Komintern temsilcileriyle görüşür. Şanghay’da üç yıl kalır ve bu dönemde Richard Sorge ile tanıştırılır. Sorge Japonya’ya geçince 1934 yılında Tokyo’ya geri döner.

Başbakanın danışmanı

1937 yılında Başbakan Fumimaro Konoe tarafından oluşturulan danışma kurulu olan Showa Kenkyukai’ye davet edilir. 1938 yılında itibaren ise Başbakan Konoe tarafından Kahvaltı Kulübüne davet edilir. Bu kulüp üyeleri her hafta başbakan ile sabah kahvaltısında bir araya gelerek ülkenin gündemlerini tartışmaktaydı. Ozaki özellikle bu toplantılarda muhalif eleştirileriyle dikkat çekmekteydi. Bunlardan en bilineni 6 Eylül 1941 günü Gozen Kaigi Konferansında ABD ile savaşın kaçınılmaz olduğu kararına muhalefet etmesidir.

Yakalanması

15 Ekim 1941 günü Ozaki, Richard Sorge ve çevresindeki istihbarat üyelerine karşı yürütülen operasyonlar kapsamında tutuklanır. Mahkemesi sırasında Japonya’ya döndüğünden beri Sorge ile beraber çalıştığı ortaya çıkar. Başbakan Konoe ve diğer önemli politikacılar ile yakınlığını kullanarak önemli belgelere ve gizli bilgilere ulaştığı anlaşılır. Ozaki vatana ihanetten suçlu bulunur ve 7 Kasım 1944'te (Ekim Devrimi'nin 26. yıldönümünde) Richard Sorge ile aynı gün idam edilir.^[1]

Etkileri

Ozaki aracılığıyla birçok önemli bilgiye ulaşan Sorge sürekli olarak Sovyetler Birliği'ne çok değerli istihbaratla beslemekteydi. Sorge ve ekibi tarafından iletilen ve Sovyetler Birliği için hayati önem taşıyan bilgiler arasında Japonya'nın ABD'ye ve Nazi Almanyası'nın da Sovyetler Birliği'ne saldıracağı yönündeki istihbarat sayılabilir.

Japonya'nın II. Dünya Savaşı'nın ardından koşulsuz teslim olmasıyla beraber Ozaki, gerçek bir vatansever olarak adeta yeniden keşfedilmiştir.^[2]^[3] Eşi Eiko ve kızı Yoko'ya hapishaneden yazdığı mektupların derlendiği kitabı uzun yıllar en çok satanlar listesinde üst sıralarda yer almıştır.

Ozaki Komintern aracılığıyla görevini sürdürerek Japon Komünist Partisi'ne hiç üye olmamış olsa da ülkedeki komünistler tarafından sahiplenilmektedir.

Kaynakça

^ Altındiş, Ceyla - NTV Tarih - Sayı 34 - Kasım 2011 - İstanbul 1308-7878
^ Yargılandığı mahkeme başkanı Takada Tadashi idam cezasına mahkûm ettiği Ozaki hakkında yıllar sonra yaptığı açıklamada onun idealleri olan birisi ve örnek bir yurtsever olduğunu söyleyecektir.
^ Dower, John, Embracing Defeat, Norton Co, 1999 s.190-195

Hakkındaki eserler

Johnson, Chalmers. An Instance of Treason Ozaki Hotsumi and the Sorge Spy Ring. Stanford CA: Stanford University Press, Expanded edition 1990 ISBN 0-8047-1766-2
Gençliğimizden Pişman Değiliz (わが青春に悔なし) Ozaki’nin hayatından esinlenen bir Akira Kurosawa filmi
Otto Adında Bir Japon (オットーと呼ばれる日本人) Kinoshita Junji’nin yazdığı ve Ozaki’nin hayatından esinlenilen tiyatro eseri. İlk kez 1962 yılında sahnelenmiştir. En sonuncusu 2008 yılında olmak üzere çok defa yeniden sahneye konmuştur.
Whymant, Robert. Stalin's Spy: Richard Sorge and the Tokyo Espionage Ring. New York: St. Martin's Press, 1996.