Gülbeyaz, yönetmenliğini Özer Kızıltan'ın üstlendiği macera ve drama türündeki Türk televizyon dizisidir. 13 Aralık 2002 ile 27 Haziran 2003 tarihleri arasında Kanal D'de yayımlanan dizi, bir sezon sürdü ve 26. bölümü ile sona erdi. Karadenizli iki ailenin hayatını anlatan dizi eyeQ prodiction şirketi tarafından üretilmiştir. 2002 yılının başlarında dizinin belirli yapım aşaması çalışmaları gerçekleşti ve aynı dönemde oyuncular belirlendi.
Dizinin Karadeniz sahneleri Bartın'ın Amasra ve Kurucaşile ilçelerinde çekildi. Dizinin çoğu bölümü İstanbul'da çekilmiştir. Başrollerinde Şevval Sam ve Nejat İşler'in oynadığı dizi yayınlandığı dönemde büyük bir ilgi görmüş ve reytinglerde ilk sıralarda yer almıştır. Dizide birbirine düşman olan Dursunoğlu ve Demiroğlu ailelerinin çocukları olan Gülbeyaz Dursunoğlu ve Kadir Demiroğlu'nun yaşadığı aşk konu alınır. Dizinin müzikleri Kazım Koyuncu tarafından yapıldı. Kazım Koyuncu dizinin bazı bölümlerinde de oyuncu olarak yer aldı ve bu sayede Türkiye çapında tanındı. İlerleyen bölümlerle dizide Gökhan Birben'in de parçalarına yer verildi. Özellikle müzikleriyle dikkat çeken dizi oldukça beğenildi. Gülbeyaz ile birlikte Karadeniz müziği Türkiye'de geniş kitleler tarafından dinlenilmeye başlandı.[1]
Dizide Meral Çetinkaya, Kamran Usluer, Bora Ayanoğlu ve Yeşim Ceren Bozoğlu gibi oyuncular da yer aldı. Geniş kitleler tarafından takip edilen dizi Türkiye'de tüm zamanların en iyi Karadeniz dizisi olarak bilinir.[2]
Prodüksiyon
Yapım ve konsept
Bu proje bir Karadeniz dizisi olmasına rağmen tahmin edilenden çok ilgi görmüş ve de Türkiye'deki sayılı dizilerin arasına girmeyi başarmıştır. Nejat İşler ise projede tipik bir Anadolu erkeğini oynayarak içine kapanık bir genç rolünü televizyon izleyicilerine yansıtmıştır. Üç kuşaktır birbirine düşman olan Karadenizli Demiroğlu ve Dursunoğlu ailelerinin gençlerinin birbirine âşık olması üzerine kurulmuştur.[3]
Müzik
Dizinin müziklerini 1990'lı yıllarda Zuğaşi Berepe adındaki ilk Lazca rock müzik grubunun kurucusu Kazım Koyuncu besteledi. Dizi yayınlanmadan bir küsur yıl kadar önce Kazım Koyuncu Viya! adlı ilk solo albümünü yayınladı. Bu albümde dizide yer alacak olan müzikler yer alıyordu. Albümde yer alan "Koçari", "Hey Gidi Karadeniz" ve özellikle diziyle bütünleşen "Didou Nana" gibi parçalar büyük beğeni topladı. Dizinin yayınlanmasıyla birlikte rock tarzında yapılan Karadeniz müziği insanların ilgisini çekti. Dizinin altıncı bölümüyle birlikte bazı bölümlerinde oyuncu olarak yer alan Kazım Koyuncu, Türkiye çapında tanınmış ve müzik tarzı oldukça beğeni toplamıştır. Dizinin ilerleyen bölümlerinde Kazım Koyuncu kayıtlarını tamamladığı ama yayınlamadığı ikinci albümü olan Hayde (2004) albümünden "Ben Seni Sevduğumi", "Ella Ella", "Uy Aha", "Gelevera Deresi", "Denizde Kararti Var" ve "Selimina" gibi parçaları dizide yayınlamıştır. Dizide bazı parçaları Şevval Sam seslendirmiştir. Kazım Koyuncu diziye özel olarak "Hırçın Deniz", "Le Le Le", "Adak", "Karşıya Çifte Çamlar", "Divane Aşık Gibi" ve "Rüyada" gibi müzikler bestelemiştir.[4]
Dizinin ilerleyen bölümlerinde Gökhan Birben'in 26 Mart 2003 tarihinde yayınlanan ilk albümü olan Hey Gidi Karadeniz albümünde yer alan ve albümle aynı adı taşıyan "Hey Gidi Karadeniz" adlı parça dizinin bölümlerinde çalmaya başlar. Parça, Türkiye çapında oldukça ses getirmiştir ve Karadeniz müziğinin efsanevi eserleri arasına girmiştir. Parçanın söz ve müziği Kazım Koyuncu'ya aittir. Albümde yer alan bazı parçalara dizinin ilerleyen bölümünde de yer verilir. Gülbeyaz dizisi Karadeniz müziğinin tanınması açısından büyük bir dönüm noktası olmuştur.[5]
Mekânlar
Dizinin ilk bölümleri Batı Karadeniz'de yer alan Bartın'ın Amasra ve Kurucaşile ilçelerinde çekildi. İlerleyen bölümlerde dizinin konusu İstanbul'a geçmeye başlamıştır. Genel olarak Üsküdar'da çekilen dizi Beyoğlu, Beşiktaş gibi ilçelerde de çekilmiştir.[6]
Konusu
Başrol karakterlerinden Kadir ve Gülbeyaz'ın zorlu aşklarının anlatıldığı Gülbeyaz dizisi, dram, romantik ve komedi dallarında yayınlanmış bir Türk dizisidir. Yıllar önce aralarındaki aşk ilişkisi olan Demir Dede ile Beyaz Ana daha sonra birbirlerine düşman olmuşlardır. Amasra'da yaşayan bu aileler arasında her zaman bir çekişme vardır. Her yıl yapılan yöresel yarışmalarda birbirlerine türlü tuzaklar hazırlarlar.
Kadir ise bu ailelerden Demiroğulları'nın torunudur. Kadir, İstanbul'daki okulunu bitirip Amasra'ya döner. Bu sırada düşman ailelerden diğeri olan Dursunoğulları'nın torunu Gülbeyaz ise gemi dümenindedir. Gülbeyaz hırçın bir genç kızdır. Karşı ailenin fertleriyle sürekli atışmaktadır. Kadir'in bir yandan İstanbul'a geri dönmekte ısrar etmesi üzerine türlü olay zincirleri ile iki aile de kendilerini İstanbul'da bulurlar. Karşılıklı evlerde yaşamaya başlayan ailelerin kavgaları bir türlü bitmek bilmezken Kadir ve Gülbeyaz büyük bir aşka yelken açmıştır bile. Aşklarını saklamadan özgürce yaşamak isteyen bu çift, ailelerinin arasındaki sorunu öğrenip çözmeye çalışacaklardır. Karadenizlilere özgü bu hikâye izleyenler tarafından olumlu eleştiriler almıştır.
Oyuncu kadrosu ve karakterler
Ana karakterler
- Şevval Sam – Gülbeyaz Dursunoğlu, Tipik bir Karadeniz kızıdır. Dobra konuşması, kendinden emin tavırları, zekâsı ve hayalleri ile yaşadığı kasabada tanınan bir kız. En büyük hayali teknesinin kaptanı olmak olan Gülbeyaz'ın da en büyük destekçisi, ismini aldığı ninesi Beyaz Ana'dır.
- Nejat İşler – Kadir Demiroğlu, Küçüklüğünde sessiz sakin bir çocuk olarak yetişmiş, en büyük ideali okyanuslara açılmak, küçük bir tekne ile dünya turuna çıkmak olan, İstanbul'da Okyanus bilimi (Oşinografi) bölümünden ikincilikle mezun olmuş, aklı başında, kavga ve gürültüden uzak sakin bir yapıya sahiptir.
- Meral Çetinkaya – Beyaz Ana, Asıl adı Gülbeyaz Dursunoğlu'dur. Genellikle kendisine Beyaz Ana diye hitap edilir. Tıpkı torunu gibi tipik bir Karadeniz kadınıdır. Evin reisi, otoriter, dik başlı ve huysuz birisidir.
- Kamran Usluer – Demir Ağa, 20 yaşında askerlik için geldiği kasabada delice bir sevdaya tutulmuş ve aşkı uğruna memleketi Erzurum'dan bağlarını koparmış, gururlu ama romantik birisidir.
- Şermin Hürmeriç – Neriman Hala, Demir Ağa'nın kızıdır. Gençliğinde kasabalarına gelen solcu bir gence gönlünü kaptırmış, sevdalandığı adamın ölümüyle hayata küsmüştür ama aklı başında birisidir.
- Bora Ayanoğlu – Kamil Dursunoğlu, Beyaz Nine'nin oğludur. Gülbeyaz'ın babasıdır. Eşini genç yaşta kaybettikten sonra, üç çocuğuna hem annelik hem de babalık yapmaya çalışmıştır. Saf ve naif birisidir.
- Savaş Akova – Musa Demiroğlu, Demir Ağa'nın oğludur. Kadir'in babasıdır. Babasının sözünden çıkmayan, o olmasa ne yapacağını bilemeyen, genel konularda uzun nutuklar atmaya çalışıp hep yarıda kesmek zorunda kalan, Kamil Dursunoğlu gibi hafif saf ama naif kişilikle birisidir.
- Yeşim Ceren Bozoğlu – Meryem Dursunoğlu, Beyaz Ana'nın kızıdır. Ali Kemal'in eşidir. Hayatındaki en büyük hatası Ali Kemal ile evlenmek olan ama ne kadar zor durumda kalsa da Ali Kemal'in yaptığı tüm hatalardan sonra bile ona kıyamayan, eşine sadık ve aşık ev kızıdır.
- Selma Kutluğ – Saniye Demiroğlu, Musa Demiroğlu'nun eşidir. Kadir'in annesidir. Dizinin en sinir bozucu karakterlerinden birisi olan Saniye, meraklı ve dedikoducu birisidir.
- Haldun Boysan – Ali Kemal, Meryem'in eşidir. Kurnaz, dolandırıcı ve işe yaramaz birisidir. Dursunoğlu ailesinin başını sürekli belaya sokmaktadır.
- Serdar Orçin – Tahir Demiroğlu, Kadir'in kardeşidir. En büyük eğlencesi Dursunoğlu ailesine türlü şakalar yapmak olan, abisi Kadir'e hiç benzemeyen, haylaz birisidir.
- Burak Sarımola – Hami Dursunoğlu, Gülbeyaz'ın erkek kardeşidir. Futbol tutkunudur. İstanbul'a yerleştikten sonra Beşiktaş spor kulübünün alt yapı seçmelerini kazanarak, Beşiktaş'ın altyapısında oynamaya başlar.
- Selin İşcan – Zeynep Demiroğlu, Kadir'in kız kardeşidir. Hayranı olduğu Atasel isimli pop şarkıcısı için başına türlü dertler açmıştır ve evin tek kızıdır.
Diğer karakterler
Genel bakış
Bölümler
1. sezon (2002-2003)
| Bölüm
|
Sıra no.
|
Yayımlanma tarihi
|
Yönetmen
|
Senaristler
|
| 1
|
1
|
13 Aralık 2002
|
Özer Kızıltan
|
Rüya İşçileri
|
Meriç Demiray
|
Cenk Boğatur
|
Cem Görgeç
|
Barış Erdoğan
|
| 2
|
2
|
20 Aralık 2002
|
| 3
|
3
|
27 Aralık 2002
|
| 4
|
4
|
17 Ocak 2003
|
| 5
|
5
|
24 Ocak 2003
|
| 6
|
6
|
31 Ocak 2003
|
| 7
|
7
|
7 Şubat 2003
|
| 8
|
8
|
14 Şubat 2003
|
| 9
|
9
|
21 Şubat 2003
|
| 10
|
10
|
28 Şubat 2003
|
| 11
|
11
|
7 Mart 2003
|
| 12
|
12
|
14 Mart 2003
|
| 13
|
13
|
21 Mart 2003
|
| 14
|
14
|
28 Mart 2003
|
| 15
|
15
|
4 Nisan 2003
|
| 16
|
16
|
11 Nisan 2003
|
| 17
|
17
|
18 Nisan 2003
|
| 18
|
18
|
25 Nisan 2003
|
| 19
|
19
|
2 Mayıs 2003
|
| 20
|
20
|
9 Mayıs 2003
|
| 21
|
21
|
16 Mayıs 2003
|
| 22
|
22
|
23 Mayıs 2003
|
| 23
|
23
|
6 Haziran 2003
|
| 24
|
24
|
13 Haziran 2003
|
| 25
|
25
|
20 Haziran 2003
|
26
(Final)
|
26
|
27 Haziran 2003
|
Kültürel aktarım
Modern çağ ile toplum yapısı ve dolayısıyla aile ilişkileri değişmiştir. Bu duruma bağlı olarak da kültür unsurlarının yeni aktarıcıları gelişen teknolojinin sonuçları olan elektronik aletler olmaya başlamıştır. Bu aletlerin en popüleri televizyondur. Çalışmada öncelikle televizyon konusu üzerinde durulmuştur. Televizyon dizilerinin gelişim süreci araştırılmış ve Türk televizyon dizileri tarihi ele alınmıştır. Kültür ve televizyon ilişkisinin incelenmesinin ardından kültür aktarımının tarihsel değişimlerine bakılmış, değişen zaman şartları ve gelişen teknolojinin kültür aktarıcılarını nasıl şekillendirdiği tartışılmıştır. Tezde incelenen yapım Kanal D kanalında yayınlanan Gülbeyaz adlı televizyon dizisidir. Tek sezondan oluşan dizinin 26 bölümü incelenerek kullanılan kültür unsurları tespit edilmiş ve buradan hareketle, kültürel malzemenin televizyon dizilerinde kullanımı üzerine eleştirel bir inceleme yapılmıştır. Kültür ögelerinin televizyon dizilerinde kullanımı konusunda tartışılmıştır. Çalışmanın son bölümünde Gülbeyaz dizisindeki kültür unsurları incelenmiştir. Kullanılan ögelerin bağlamı ile ne kadar ilişkili olduğu, tahribata uğrayıp uğramadığı gibi konular halk bilimsel açıdan irdelenmiş ve bazı önerilerde bulunulmuştur.[7]
Kaynakça
