Görerek uçuş[1][2] veya VFR uçuş, bir pilotun uçağın durum (attitude) kontrolünü ve seyrüseferini uçak dışındaki görsel referanslara göre[3] gerçekleştirdiği uçuş. VFR kısaltması, İngilizce visual flight rules (görerek uçuş kuralları) kavramının akronimidir. Görerek uçuş yapılmasını mümkün kılan meteorolojik koşullara VMC (visual meteorological conditions) denir. Şartların görerek uçuşa müsait olmadığı durumlarda -pilotun lisans ve dereceleri (rating) ve uçaktaki cihazlar müsaade ediyorsa- alet uçuşu (IFR uçuş) gerçekleştirilir.
ICAO'ya göre VFR uçuş gerçekleştirecek bir uçakta, ilgili ülkedeki havacılık otoritelerince belirlenen aletlerin yanı sıra "en az" şu alet ve göstergeler bulunmak zorundadır:[4]
Görerek uçuş kuralları
Görerek uçuş yapan bir pilotun uçağın durumunu kontrol etmek, seyrüseferi gerçekleştirmek, manialardan ve diğer uçaklardan sakınmak için kokpit dışını görebilmesi gerekir.[5] Havacılık otoriteleri görüş mesafesi ile bulutlardan yatay ve dikey ayrım limitleri gibi görerek uçuş kaidelerini belirleyerek yayınlarlar. Başlangıç referansı olarak görerek uçuş kaideleri şu şekildedir:[6][7]
- Uçuşta minimum görüş mesafesi: 10.000 ft AMSL altında 5 km, üzerinde 8 km. Eğer TA 10.000 ft'ten (3050 m) alçaksa referans olarak FL100 kullanılmalıdır.
- Bulutlardan yatay ayrım en az 1500 m
- Bulutlardan dikey ayrım en az 300 m (1000 ft)
Kontrollü hava sahalarında
- A sınıfı: VFR uçuş yasaktır.
- B sınıfı: Yüksek seviye uçuşlara tahsis edilmiştir; bu nedenle VFR uçuş genellikle gerçekleştirilmez. VMC minimumu: 8 km görüş ve bulut dışında (clear of clouds).
- C sınıfı: Yüksek seviye uçuşlara tahsis edilmiştir; bu nedenle VFR uçuş genellikle gerçekleştirilmez. VMC ve sürat limitleri D sınıfı ile aynıdır.
- D sınıfı: Minimum görüş mesafesi 10.000 ft altında 5 km, üzerinde 8 km. Bulutlardan yatay ayrım en az 1500 m, dikey ayrım en az 1000 ft. Sürat maksimum 250 KIAS. AMSL 3000 ft veya AGL 1000 ft ve altında (hangisi yüksekse), sürat maksimum 140 KIAS ise yeryüzü görünür durumda ve bulut dışında olunmalı.
- E sınıfı: VMC ve sürat limitleri D sınıfı ile aynıdır.
Kontrolsüz hava sahalarında
- F sınıfı: VMC ve sürat limitleri G sınıfı ile aynıdır.
- G sınıfı: Minimum görüş mesafesi 10.000 ft altında 5 km, üzerinde 8 km. Bulutlardan yatay ayrım en az 1500 m, dikey ayrım en az 1000 ft. AMSL 3000 ft veya AGL 1000 ft ve altında (hangisi yüksekse), sürat maksimum 140 KIAS, yeryüzü görünür durumda ve bulut dışında ise görüş mesafesi 1500 metre (eğer pilotun IR veya IMC dereceleri yoksa, görüş minimum 3000 m).
Alçak uçuş
- Kalabalık yerleşim birimlerinde uçaklar ufkî 600 m (2000 ft) yarıçaplı çevresindeki en yüksek sabit yapıdan en az 1000 feet yüksekte uçabilir.[8]
- Uçaklar herhangi bir yapıya, taşıta veya canlıya 500 ft.ten fazla yaklaşamazlar.[8]
Kaynakça
- Pooley, Dorothy ve Robert Seaman. The Air Pilot's Manual 2: Aviation Law & Meteorology. 10. baskı. Shoreham, West Sussex: Pooley's Air Pilot Publishing, 2011.
Dipnotlar
