Frankfurt Menkul Kıymetler Borsası (Almanca: Frankfurter Wertpapierbörse) ya da kısaca FWB, Almanya'nın Frankfurt kentinde bulunan borsa olup dünyanın en büyük borsalarından biridir. Avrupa’nın en büyük iki borsasından biridir. Şöyle ki, Avrupa’nın Londra Borsası’ndan sonra ikinci büyük borsasıdir. Uluslararası piyasalarda “Alman Borsası” olarak tanınır. Ayrıca FWB, Alman Birleşik Borsa Endeksi DAX'ın (Almanca: Deutscher Aktienindex) da takip edildiği yerdir. Alman ekonomisinin barometresi olan DAX, başlıca 30 Alman şirketinin hisse fiyatlarını yansıtan ana endeksdir.
FWB'da tahvil ve döviz işlemleri yapılmaktadır. Kote olmuş hisse senetlerinin yarıdan fazlası da bu borsada işlem görmektedir.[3]
Frankfurt Borsası'nın düzgün ve güvenli işlemesini sağlayacak bir garantör görevini Deutsche Börse AG görüyor.[4] Frankfurt Borsası ve tamamen elektronik bir sistemden oluşan Xetra ticaret tabanı ile Alman Borsası dünyanın en yüksek cirolu spot piyasasını yönetmektedir.[5]
Tarih
Kuruluş tarihi 16. yüzyıl sonlarına dayanmaktadır. O zamanlar, FrankfurtAvrupa’nın en büyük ticari merkezi haline gelmiştir. Frankfurt Borsası döviz işlemlerinin başlaması ile 1585 yılında üyeler tarafından kurulmuştur.[6] İlk üyeleri yabancı para işlemi yapan tüccarlar olmuştur. Sonraki yüzyıllarda Frankfurt dünyanın ilk borsalarından biri haline geldi.
1642 yılında komusyoncular tarafından ilk fiyat cetveli yayınlanmıştır. Yayınlanan cetvelin italyanca olmasından Frankfurtun o tarihte Lombardiya’nın zengin tacirleri ile ilişkide bulunması anlaşılıyor.
1779 yılında Frankfurtda önemli bir sermaye ticaretinin başlamasıyla, 18. yüzyılın sonlarına doğru bu Borsa’nın büyük önem kazanıyor. Bu Borsa’nın o zaman büyük önem kazanmasının başlıca nedeni Avusturya, Prusya ve Silezya hisse senetlerinin önemli alım ve satım işlemlerinin Borsa’da olmasıydı.
1808 yılında, kamu kurumu haline getirilerek, borsa üyeleri tarafından kurulmuş olan Ticaret Odasının çatısı altına alınmıştır.[4]Mayer Amschel Rothschild ve Max Warburg gibi Bankacılarin da Frankfurt'un finans ticaretine önemli etkisi vardı.
1874 yılında Frankfurt Borsası Börsenplatz'a yeni binasına taşındı. 1949 yılından Almanya'da lider konumununa gelmiştir. 1990 yılından beri “menkul kıymetler borsası” olarak adlandırılır. 1993 yılında kamu kurumu halinde iken, yönetimi Deutsche Börse AG'ye devredilmiştir;[4] ama işletmeci konumundaki Deutsche Börse, Frankfurt Borsasının sahibi değildir. Deutsche Börse AG'nin Frankfurt Borsası'nda esas görevi işlemlerin düzgün ve güvenilir bir şekilde yürütülmesini sağlamaktır. Borsaya ait tüm gelir ve giderler
Deutsche Börse tarafından kaydedilmektedir.[9]
Hâlihazırda kamu hukukuna tabi bir kurum olan Frankfurt Borsası'nın yöneticisi Reto Francioni’dir. Borsanın hâlihazırda 300 civarında üyesi
bulunmaktadır. Onlardan 140’ı yabancı üyedir.
Dünya genelinde Frankfurt Borsası’nın 3 bin 200 çalışanı bulunuyor. Ülkede işlem hacmi açısından %90 civarında paya sahip olan Frankfurt Borsası, Almanya'da mevcut olan sekiz adet borsa içerisinde de en büyüğüdir.[9] Almanya’daki diğer borsalardan farklı olarak Frankfurt ulusal borsa şeklinde faaliyet göstermektedir. Diğer borsalar ise bölgesel borsalar şeklinde faaliyet göstermektedir. Frankfurt Borsası, orta vadede Avrupa'da Londra Borsası’nın yerini almayı hedeflemektedir.
Yönetimi
Borsa Konseyi
Borsa Konseyi Frankfurt Borsası’nın en üst düzey yetkili karar organıdır. Bu Konsey Frankfurt Borsası’nın işleyişi, borsa kuralları, işlem ücretleri ve koşulları, hizmet fiyatlandırması ve ikincil piyasa konusuyla ilgili düzenlemeler yaparak borsa yönetimini belirlemektedir. En fazla 24 kişiden oluşuyor:[4]
Kredi veren kurumlardan - 11 üye.
Bağımsız yatırım şirketlerinden - 1 üye.
Borsaya kote sigorta şirketlerinden - 2 üye.
2.000’den az personele sahip borsaya kote şirketlerden - 1 üye.
Diğer kote şirketlerden - 3 üye.
Aracı kurumlardan - 2 üye.
Diğer finansal hizmet veren kurumlardan - 2 üye.
Yatırımcılardan - 2 üye.
Ancak, her zaman Konseyde 24 kişi olmuyor. Örneğin, Temmuz 2011 itibarıyla Konseyde 16 üye bulunmaktadır. Onlardan ikisi yatırımcı temsilcisi, on dördü ihraççı ve üye temsilcisiydi. Bu üyeler şöyleydi:[9]
menkul kıymet şirketleri - 8 üye.
yatırım bankaları - 1 üye.
finansal hizmet sağlayıcıları - 2 üye.
hisseleri işlem gören sigorta şirketleri - 1 üye.
diğer ihraççı kurumlar - 2 üye.
yatırımcı temsilcileri - 2 üye.
Hessen Eyaleti Ekonomi Bakanlığı’nı temsilen daimi 1 üye yer almaktadır.
Piyasa Gözetim Komitesi
Piyasa Gözetim Komitesi, Borsa Konseyi’nin haricinde kurulmuştur. Bu Komite Frankfurt Borsası’nın düzenlemelerinin uygulanmasını, borsa işlemlerini, içeriden öğrenenlerin ticareti benzeri piyasa bozucu hareketleri ve kamuyu aydınlatma ilkelerine uyumu denetlemektedir. 3 kurumun temsilcilerinden oluşmaktadır:[4]
Alman Federal Menkul Kıymet Denetim Kurulu.
Eyalet Borsa Denetim Kurulu.
Frankfurt Borsası iç denetim ve gözetim bölümleri.
Deutsche Börse Grubu - Frankfurt Borsası Yönetim Yapısı[9]
Ticaret salonu
Ticaret salonu
Frankfurt Borsa’sı hisse senetlerinin işlem gördüğü yerin ismi "ticaret salonu" adlanıyor. Salon Ekim 2006 ile Şubat 2007 arası restore edilmiştir. Bu salon geçirdiği tamirattan sonra ilk kez modern yüzüyle 2007 yılında halkın karşısına çıkmıştır.[10]
Çalışma saatleri
Gece boyunca Frankfurt Borsası.
Borsanın çalışma saatleri şöyledir:
yaz zamanı: GMT 07:00 - 15:30 (Pazartesi-Cuma)
kış zamanı: GMT 08:00 - 16:30 (Pazartesi-Cuma)
Açık kapı günü
FWB, yılda bir kez kapılarını halka açıyor. Bu olay “açık kapı günü” adlanıyor. “Açık kapı günü” her zaman büyük ilgi görüyor. Örneğin, 2007 senesinde misafirlerin ziyaretine açılan borsayı, yaklaşık 3 bin kişi gezmiştir. "Açık kapı günü”nde ziyaretçiler, ticaret salonundaki çalışmaları yakından izleme imkânı buluyor. Aynı zamanda düzenlenen çeşitli konferanslarla da borsanın genel işleyişi hakkında bilgi almalamı mümkün oluyor.[10]
Frankfurt Borsası′nın kuruluşunun 400. yılı ile ilgili olarak 13 Ağustos 1985′te Deutsche Bundespost tarafından posta pulu basılmıştır.[11] 80 Pfennig değerinde olan o posta pulunun dizayn işlerini Kefer ve Münch yapmıştır. Toplamda 29.100.000 adet posta pulu burakılmıştır.
Ticaret endeksleri
Frankfurt Borsası′nda işlem gören ticaret endeksleri şunlardır:
^Ünal Targan, "Dünyada ve Türkiye’de Menkul Kıymet Borsaları", İTO Yayınları, 1990, s. 143.
^Jakob Fürchtegott Dielmann: Frankfurt am Main. Album der interessantesten und schönsten Ansichten alter und neuer Zeit. 2. Auflage. Verlag von Carl Jügel, Frankfurt am Main 1848
![Eski Frankfurt Borsa’sı, 1845.[7]](Dosya:Frankfurt_Alte_B%C3%B6rse_1845.jpg)
![Eski Frankfurt Borsa’sı ticaret salonu, 1845.[8]](Dosya:H%C3%B6fer,_E.-_Frankfurt_am_Main,_B%C3%B6rse,_Innenraum.png)
.jpg)
