Dünya Miras Alanı'nın belirlenmesi oldukça prestijli bir işlemdir.[1][2] Böyle bir listeleme sadece onur vermekle kalmaz, aynı zamanda turizmi geliştirdiği için ekonomik sonuçları da vardır.
UNESCO Dünya Miras Komitesi, listelenen alanın düzgün bir şekilde yönetilmediğini veya korunmadığını belirlediğinde, Dünya Mirası Alanları statülerini kaybedebilir. Ancak ilk olarak komite, ilgilendiği bir bölgeyi Tehlike Altındaki Dünya Mirasları Listesi'ne ekler ve durumu düzeltmek için yerel makamlarla müzakere etmeye çalışır. İyileştirme başarısız olursa, komite listelemeyi iptal eder.
Bir ülke mevcut alanlarından birinin sınırlarının küçültülmesini talep edebilir ve bu tür alanları kısmen veya tamamen kaldırabilir. Dünya Mirası yönergelerine göre, bir ülke, "Dünya Mirasları Listesi'nde listelenen varlıklarından biri ciddi şekilde bozulduğunda veya gerekli düzeltici önlemler alınmadığında" komiteye rapor vermelidir.[3]
2007'de Umman'daki Arabistan Oriksi Barınağı, UNESCO'nun Dünya Mirası Listesinden kaldırılan ilk alandı.[4] Barınak, 1994 yılında bir Dünya Mirası Alanı olarak listelendi. Kaçak avlanma ve habitat bozulması, neredeyse Oriks nüfusunu yok etmişti. Listeden çıkarma işlemi, bölgede petrol bulunmasının ardından barınağı yüzde 90 oranında küçülten hükûmetin istekleri doğrultusunda yapıldı.[5] Listelemenin kaldırılması sırasında barınak alanı içinde üreyen sadece dört oriks çifti görüldü.[6]
Almanya, 2009
25 Haziran 2009'da UNESCO komitesi, 2007'den beri yapım aşamasında olan Waldschlösschen Köprüsü'nün vadiyi ikiye böleceği gerekçesiyle Dresden Elbe Vadisi'nin Dünya Miras Alanı statüsünün kaldırılması yönünde oy kullandı.[7] 20 km uzunluğundaki alan 2004 yılında Dünya Mirası olarak seçilmişti. Listeden çıkarma işleminin öncesinde, yerel Dresden yetkilileri arasında köprü taraftarları ve karşıtları arasında uzun süreli bir mücadele gerçekleşti. Seçmenlere UNESCO atamasının tehlikede olduğu bilgisi verilmeden, köprünün yapımı konusunda 2005 yılında bir referandum gerçekleştirildi.[8] Dünya Mirası Alanı 2006 yılından 2008 yılına kadar Tehlike Altındaki Dünya Mirasları Listesi'nde yer aldı ve 2008 yılında bir yıllık uzatma verildi. Köprünün inşası devam ettiği için, ikinci bir uzatma reddedildi ve 2009 Sevilla'daki toplantıda komite alanı listeden çıkarmak için oy kullandı ve 14 kabul oyuna karşı 5 ret oyu verildi. Bu, bir Dünya Mirası Alanı'nın ikinci listeden çıkarılması anlamına geliyordu.[9][10] Ankete katılan yerel halkın çoğunluğu Dresden'in UNESCO unvanının gereksiz olduğunu belirtirken, listeden çıkarma, alanı kalkındırmak için verilen fonları kaldırdı ve "utanç" olarak adlandırıldı. Waldschlösschen Köprüsü resmi olarak 2013 yılında açıldı.[11]
Kısmen listeden kaldırılmış alanlar
Gürcistan, 2017
UNESCO, Bagrati Katedrali'ni 2017 yılında, yeniden yapılanmasının bütünlüğüne ve özgünlüğüne zarar verdiğini düşünerek Dünya Mirasları Listesi'nden çıkardı. Hem Bagrati hem de Gelati Manastırı, 1994 yılında ortak bir Dünya Mirası Alanı olarak listelenmiş, ardından 2010 yılında Tehlike Altındaki Dünya Mirasları Listesi'ne eklenmişti. Dünya Miras Komitesi, 2017'de Gelati Manastırı'nı listede tutmak, ancak Bagrati Katedrali'ni listeden çıkarmak yönünde oy kullandı.[12]
^"Dresden is deleted from UNESCO's World Heritage List". UNESCO World Heritage Centre. 25 Haziran 2009. 9 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2009. Dresden is only the second property ever to have been removed from the World Heritage List. The Oman's Arabian Oryx Sanctuary was delisted in 2007.
