Emir Emin Arslan

Emir Emin Arslan
Kişisel bilgiler
Doğum	13 Temmuz 1868(1868-07-13) Şuvayfat, Cebel-i Lübnan Sancağı  Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	9 Ocak 1943 (74 yaşında) Buenos Aires  Arjantin
Defin yeri	La Chacarita Mezarlığı
Vatandaşlığı	Osmanlı İmparatorluğu  Arjantin
İmzası

Emir Emin Arslan, Lübnanlı yazar, gazeteci, editör ve konsolos. Osmanlı İmparatorluğu'nun Bordeaux, Brüksel, Paris ve Buenos Aires Başkonsolosuydu. Arapça, İspanyolca ve Fransızca kitaplar ve makaleler yazmıştır.

Başlangıçta, 1876 Osmanlı anayasasını ve parlamentoyu geri getirmek ve İmparatorluğun tüm bireylerine ve milletlerine haklar vermek için bir reformdan yana olan Jön Türklerin fikirlerini destekledi. 1914'te Buenos Aires'teki Osmanlı Başkonsolosu olarak görev yaparken, Arslan'ın sert eleştirdiği Alman İmparatorluğu ile ittifakı ve I. Dünya Savaşı'na girmesi nedeniyle Jön Türk hükûmetinden ayrıldı.

Hayatı

Emin Arslan'ın Arapça yazılı imzası.

Emin Arslan, Osmanlı İmparatorluğu Cebel-i Lübnan Sancağı Şuvayfat'ta doğdu. Üyeleri geleneksel olarak bugüne kadar Emir unvanını elinde bulunduran seçkin bir Dürzi ailesine mensuptur.

Emin, Fahreddin oğlu Abbas oğlu Haydar oğlu Milham oğlu Macid Arslan'ın oğludur.^[1][2] Nuhad, Fuad, Seyid ve Tevfik isimli erkek kardeşleri vardır. Tevfik 1920'de Büyük Lübnan'ın kurulmasına yardımcı oldu ve Lübnan'ın bağımsızlık kahramanı, Lübnan Parlamentosu üyesi ve hükûmet bakanı Macid Arslan'ın (1908–1983) babasıydı. Arslan ailesinin şu anki geleneksel şefi Talal Arslan, bu nedenle Emin Arslan'ın büyük yeğenidir.

Emin evlenmedi ve çocuğu olmadı; Yerine yeğenleri Refik Sayid Arslan, Malik Sayid Arslān, Zahiyya Tevfik Arslan, Macid Tevfik Arslan (yani II. Macid Arslan) ve Nuhad Tevfik Arslan geçti.^[3]

Arslan, 24 Ağustos 1889'da Masonluğa katıldı.^[4] 1892'de Cebel-i Lübnan Sancağı'nda Uzak Batı Müdürlüğü'ne atandı. 1893'te mutasarrıf Naim Paşa ile bir ihtilaftan sonra istifa edip ülke dışına çıkarak Paris'e gitmiştir. Jön Türkler hareketinin önemli bir destekçisi ve Türk yazılı siyasi gazete Meşveret'in editörü Ahmed Rıza ile temasa geçti. Sürgünlerin ana faaliyeti, genel Avrupa basını ve bazı parti organları aracılığıyla Osmanlı rejimine yönelik eleştirileri yaymaktı. 1876 Osmanlı anayasasının restorasyonunu, parlamentonun yeniden kurulmasını ve bireyler ve topluluklar için eşit haklar talep ettiler.

Osmanlı liderliği, sürgünlerin Avrupa'daki propagandasını etkisiz hale getirmeye çalıştı. Sürgünler çok sayıda olmamakla birlikte basında ilgi görmeyi başardı. İçlerinden birinin yazdığı gibi: "(...) [padişah] biliyor ki, Paris'te serbest bir elimize izin verilirse, üyelerimizin ve gazetelerin ona on Fransız savaş erinden daha fazla zarar verebileceğini."^[5][5]

29 Ocak 1897'de, tebliğlerinden biri İtalya Krallığı Resmi Bülteni tarafından yayınlandı. "Paris ve Berlin Antlaşmalarını imzalayan altı devlet"e hitaben yazılmış ve "Genç Türkiye'nin genel vekili Murad Bey, Suriye'nin Türk parlamentosu nezdindeki eski temsilcisi Halil Gaanem Efendi, Ahmed Rıza Bey; Emir Emin Arslan; H. Anthony Salmoné" ve diğerleri, "Türkiye'deki genel reform partisi" adına.^[6]

Osmanlı hükûmeti, muhalefetle temasa geçmek ve siyasi tutsaklar için genel bir af önermek, sürgünleri eski konumlarına döndürmek ve anayasayı yeniden tesis etmek, karşılığında propaganda kampanyalarına son vermek amacıyla Paris'e Ahmet Celalettin Paşa'yı gönderdi.^[7]

Arslan, afla serbest bırakılacak doğrudan akrabaları olmasına rağmen başlangıçta anlaşmayı reddettiğini anılarında belirtiyor. Daha sonra, Ahmet Celalettin Paşa tarafından reddedilen, Osmanlı hükûmeti buna uymakta ilerleme gösterene kadar anlaşmanın askıya alınmasını önerdi. Sonunda kabul etti ve Bordeaux Başkonsolosu olarak atandı.^[7] Hemen arkasından Brüksel'e transfer edildi ve 1908 yılına kadar görevde kaldı.

Arslan 1908'de Brüksel'deki Osmanlı Başkonsolosu görevinden istifa ederek İstanbul'a gitti. 31 Mart Vakası sırasında Arslan'ın birinci dereceden kuzeni, Lazkiye'nin Meclis-i Mebûsan mebusu Emir Arslan Bey, Meclis yakınlarında vurularak öldürüldü. Emin Arslan, cenazeyle ilgilenmek ve onu Beyrut'a ulaştırmak zorunda kaldı. Fransız Gil Blas gazetesi 15 Nisan 1909'da "Lazkiye temsilcisi Emir Arslan'ın" öldürüldüğünü yazdı. Emin Arslan'ın Avrupalı bazı arkadaşları kurban olduğunu düşündü.^[7]

Emin Arslan 1909'da Paris Başkonsolosu olarak atandı. Paris'teki Le Temps Eylül 1909'da verdiği haberde "Türk hükümetinin Paris konsolosluğunu bir başkonsolosluğa dönüştürmeye karar verdiğini ve eski Brüksel Başkonsolosu Emir Emin Arslan'ın Paris Başkonsolosu olarak atandı." bildirmiştir.^[8]

Buenos Aires büyükelçiliği

11 Haziran 1910'da, Osmanlı İmparatorluğu ve Arjantin Cumhuriyeti konsolosluk ilişkileri konusunda bir anlaşma imzaladılar ve metin her iki parlamento tarafından da onaylanmadan önce büyükelçi değişimi yapıldı (Arjantin kongresi, risaleyi sadece 2 Eylül 1911'de onaylayan 8184 sayılı yasayı onayladı).^[9]

Emir Emin Arslan, Osmanlı İmparatorluğu'nun Arjantin'deki ilk ve tek konsolosu olacaktı, çünkü 1914'te Bâb-ı Âli Arslan'ı görevden aldı ve Alman Konsolosluğu, Arjantin'deki Osmanlı çıkarlarının temsilini üstlendi. Arslan, 29 Ekim 1910'da Fransız firması Messageries maritimes'e ait Chili vapuruyla "4000 Osmanlı tebaası tarafından coşkulu karşılama ile" Buenos Aires'e geldi."^[10]

Buenos Aires'e varmadan önce 'Chili', son haftaların Arjantin gazetelerinin bulunduğu Rio de Janeiro'da mola verdi. Diğer yolcular Arslan'a, Arjantin Senatosu'ndaki bir tartışma sırasında Senatör Manuel Láinez'in Suriye-Osmanlı göçünü eleştirdiğini çünkü bunun tarım işçilerinden ziyade seyyar satıcılardan oluştuğunu bu nedenle "faydasız" bulduğunu söyleyen haberleri bildirdiler.

Osmanlı göçü, La Rioja Senatörü Joaquín V. González tarafından savunulmuştu. Senato toplantısı 12 Eylül 1910'da, Arslan'ın Buenos Aires'e gelişinden birkaç gün önce, 29 Ekim 1910'daydı. Arslan, bu tür eleştirilerin farkında olduğundan, ilk basın görüşmelerinden itibaren, Arslan göç edenlerin tarımla uğraşmalarından yana olacağını açıkladı. Gelişinden kısa bir süre sonra, Suriye-Osmanlı topluluğunu savunmasından dolayı kendisine teşekkür etmek üzere Senatör González'i ziyaret etti. İkisi de akıcı Fransızca konuşabildiği için tercüman olmadan iletişim kurabiliyorlardı. Aralık 1923'te González'in ölümüne kadar yakın arkadaş oldular.^[11]

Arslan Arjantin'e İspanyolca bilgisi olmadan gelmiş olsa da, gelişinden kısa bir süre sonra ilk İspanyolca makalelerini Caras y Caretas dergisinde yayımladı ve bir roman yazmaya başladı: "Bir Aşkın Sonu" ("Final de un idilio"). Romanın başındaki uzun "General Roca'ya ithaf" bölümünde Arslan, kitabın bir bölümünü "La Larga" Roca'nın çiftliğinde (Estancia La Larga) yazdığını belirtir. Eski cumhurbaşkanı, Arslan'ın La Larga'ya planlanmış ikinci ziyaretinden önce 1914'te öldü. Romanın ilk baskısı 1917'de yayınlandı.^[12]

Arslan, Buenos Aires Başkonsolosu olarak görev yaparken, yönetmenliğini Rodolfo Rivarola'nın yaptığı Revista Argentina de Ciencias Politicas (Arjantin Siyaset Bilimi İncelemesi) için şu makaleleri yazdı: "La joven Turquía y Europa" (Genç Türkiye ve Avrupa, t II, s. 200–215, 1911), "La Tripolitania" (Trablusgarp, t. III, s. 177–87, 379–90, 1911) ve "Historia diplomática de la Europa Balcánica" (Balkan Avrupa'nın diplomatik tarihi) Avrupa, t. VI, s. 635–66, 1913).^[13]

Mario Zavattaro (1876–1932) tarafından çizilen Arslan, Caras y Caretas, 12 Kasım 1910, sayfa 68

Arslan, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girmesine karşı çıkmış ve Hariciye Nezâreti ile ilişkisi zedelenmiştir. 1914 sonlarında istifa etti. Osmanlı İmparatorluğu daha sonra Arjantin ile olan konsolosluk ilişkilerini Buenos Aires'teki Alman Başkonsolosu Rodolfo Bobrik'e emanet etti ve Arslan'dan konsolosluğu ve belgelerini teslim etmesini istedi. Arslan, İstanbul'dan konsolosluk belgelerini yabancı bir yetkiliye vermesini emreden resmi bir haber almadığını söyledi. Almanya Başkonsolosu Arjantin Yüksek Mahkemesi'ne dava açtı. Mahkeme iddiayı onayladı.^[14][15]

Arslan, La Nota dergisinde Haziran 1916'da yayınlanan bir makalede, firari ilan edildikten sonra aleyhine verilen gıyabında idam cezası hakkında yazdı. Dergi çalışanları onun onuruna "Ferrari" adlı bir restoranda sahibinin soyadının ardından bir ziyafet düzenledi ve haberi "Bir ziyafetle kutlanan ölüm cezası" başlığıyla yayınladı.^[16]

Arslan, ilk sayısı 14 Ağustos 1915'te yayınlanan haftalık La Nota dergisini kurdu ve yönetti. 1916'da Carlos Alberto Leumann gazetenin baş editörüydü. 1921'de durdurulana kadar toplam 312 sayı yayınladı.^[17] 1921'de Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılması sırasında Arslan, Arjantin vatandaşlığını aldı.^[18]

Kaynakça

1. Ziriklī, al, Ḫair ad-Dīn (2002). قاموس تراجم لأشهر الرجال والنساء من العرب والمستعربين والمستشرقين [The Sages. Biographical Encyclopedia of most famous men and women among Arabs, arabists and orientalists] (Arapça). II (15 bas.). Beyrut: دار العالم للملايين. s. 19. 
2. "Arslan – أرسلان". Arab Encyclopedia – الموسوعة العربية (Arapça). I. Şam. 1981. s. 888. Erişim tarihi: 21 Mart 2017. 
3. Arslan, Emin s/ Sucesión – Legajo 32698 – (judicial file). Buenos Aires: Archivo General del Poder Judicial de la Nación, Juzgado Civil 9. 
4. "La Franc-Maçonnerie au Liban". Grand Orient Arabe Œcuménique (G.O.A.O.) Obédience Maçonnique. Archived from the original on 26 Şubat 2017. Erişim tarihi: 16 Mart 2017. KB1 bakım: BOT: esas-url durumu bilinmeyen (link)
5. ^ Sarkis, Salim (7 Eylül 1901). "France and the Sultan. To the Editor of The New York Times". The New York Times (İngilizce). s. 8. 20 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2017. 
6. Bey, Murad; Ganem, Halil; Rıza, Ahmed; Arslan, Emin; Salmoné, H. Antony (29 Ocak 1897). "Diario Estero". Gazetta Ufficiale del Regno d'Italia (İtalyanca). Roma: Project AU.G.U.STO – Automazione Gazzetta Ufficiale Storica (23): 540. 31 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2017. 
7. ^ Arslan, Emin (1918). Recuerdos de Oriente (İspanyolca) (second bas.). Buenos Aires: Talleres Gráficos La Lectura. ss. 117, 211-212. 
8. "Emir Emin Arslan, ancien consul général à Bruxelles, est nommé consul général à Paris" [Emir Emin Arslan, former Consul General in Brussels, is designed Consul General in Paris]. Le Temps (Fransızca) (17612). Paris: BnF Gallica. 16 Eylül 1909. s. 3. 18 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2017. 
9. "Law 8184 – Approval of a Treatise of Consular Relations between the Argentine Republic and the Ottoman Empire". Sistema Argentino de Información Jurídica (SAIJ). Adalet Bakanlığı. 18 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2017. 
10. Hyland, Stephen (August 2011). "'Arisen from Deep Slumber': Transnational Politics and Competing Nationalisms among Syrian Immigrants in Argentina, 1900–1922". Journal of Latin American Studies (İngilizce). Cambridge University Press. 43 (3): 547-574. doi:10.1017/S0022216X11000770. 25 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2017. Kalabalık üç saatten fazla bekledikten sonra, Arslan'ın ana direğinde Osmanlı bayrağını taşıyan gemisi yanaştı ve Genç Osmanlı Cemiyeti ve İsrail Cemiyeti'nden bandolar Arjantin milli marşını, Osmanlı ilahisini ve La Marseillaise'yı seslendirdi. Konsolos Arslan, yurttaş kalabalığına ve Arjantin'e cömertliği için teşekkürlerini sundu. Karşılama heyeti daha sonra Arslan'ı bekleyen bir arabaya bindirdi ve başkentin en gösterişli oteli olan Plaza Hotel'e doğru yola çıktı. Yolda yürüyenler Arjantin'i överken, Arjantinli seyirciler, ünlü Calle Florida'ya bakan balkonlardan, 'colectividad otomana' veya Osmanlı cemaatini selamlamaya başlayınca heyecan arttı. Otele vardığında Arslan, toplanmış Osmanlı tebaasına ve Plaza San Martín'e bakan bir balkonda belirdi ve organizasyon komitesine teşekkürlerini sundu.. 
11. Tornielli, Pablo (Mart 2015). "El primer cónsul otomano en la Argentina" [The first Ottoman consul in Argentina]. Todo es Historia (İspanyolca). Buenos Aires. 47 (572): 6-19. ISSN 0040-8611. 27 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2017. 
12. Arslan, Emin (1917). Final de un idilio [End of a Romance] (İspanyolca) (first bas.). Buenos Aires: Rodríguez Giles. 18 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2017. 
13. "Estudio e Índice General 1910–1920" (PDF). Revista Argentina de Ciencias Políticas (İspanyolca). Buenos Aires: Academia Nacional de Ciencias Morales y Políticas. ISSN 0325-4763. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2017. 
14. El asunto del consulado otomano ante la Suprema Corte. La demanda del cónsul alemán. Contestación del Emir Emin Arslan 19 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. La Nota, 163–164.
15. Corte Suprema de Justicia de la Nación, Fallos 122:129 (1915), "Bobrik, Rodolfo, cónsul general de Alemania c/ Arslan, Emir Emin, cónsul general de Turquía".
16. La Nota, Buenos Aires, 10 June 1916, "Reflexiones de un condenado a muerte", nº 44, pp. 862–863 y "Una condena festejada con un banquete".
17. Delgado, Verónica (2010). Revista La Nota: antologÌa 1915–1917 (İspanyolca) (first bas.). La Plata: Universidad Nacional de la Plata. ISBN 9789503406793. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2017. 
18. Tornielli, Pablo (30 Haziran 2015). "Hombre de tres mundos. Para una biografía política e intelectual del emir Emín Arslán" [Man of Three Worlds. For a political and intelectual biography of Emir Emin Arslan]. Dirāsāt Hispānicas. Revista Tunecina de Estudios Hispánicos (İspanyolca). Institut Supérieur des Sciences Humaines de Tunis. I (2): 157-181. ISSN 2286-5977. 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2017.