Elektromanyetik top (Elektromayetik hızlandırıcı), elektrik ile çalışan elektromanyetikatkı fırlatıcısı. Patlayıcı veya sevk maddesi yerine manyetik alan kullanırlar. 3 türde elektromanyetik fırlatıcı vardır: Raylı Elektromanyetik Fırlatıcı (eng: railgun), Bobinli Elektromanyetik Fırlatıcı (eng: coilgun)[2] ve Gauss Tüfeği. Gauss tüfeği ikisinden daha önceye dayanır ve elektrik akımı yerine mıknatıs ve çarpışmayı kullanır.
Elektromanyetik fırlatıcıların askeri amaçlarda ve uzay aracı fırlatmada kullanılması düşünülmektedir ama henüz araştırma aşamasındadırlar. Kimyasal patlayıcıların kullanımına gerek duymadıkları için daha güvenlidirler.
Raylı Elektromanyetik Fırlatıcı
Railgun çalışma prensibi
Raylı elektromanyetik fırlatıcı (railgun), elektromanyetik kuvvet kullanarak elektrik yüklü mermileri yüksek hızda fırlatmak için kullanılan bir cihazdır. Bu cihaz, birbirine hareketli bir plakayla bağlı iki paralel raydan geçirilen yüksek miktarda elektrik akımıyla çalışır. raylardan geçen akımların ürettiği manyetik alan, plakanın üstünden geçen akıma dik olduğu için ileriye doğru bir lorentz kuvveti oluşur. Bu kuvvet sayesinde plaka ve üstündeki mermi çok yüksek hızlara çıkabilir.
Türkiye, TÜBİTAK tarafından "SAPAN" adında bir elektromanyetik silah üretmiştir.[3][4][5]
Bobinli Elektromanyetik Fırlatıcı
Coilgun çalışma prensibi animasyonu
Bobinli Elektromanyetik Fırlatıcı (coilgun), elektromanyetik kuvvet kullanarak elektrik yüklü mermileri yüksek hızda fırlatmak için kullanılan bir cihazdır. Bu cihaz Raylı fırlatıcıdan farklı olarak etrafı bobinle sarılmış bir tüpteki manyetik alandan ferromanyetik bir merminin geçirilmesiyle çalışır. Bobinlerden elektrik akımı geçirilerek elektromıknatıs olarak kullanılırlar.
Gauss topu
Gauss topu, mıknatıs ve çarpışma kullanılan bir elektromanyetik fırlatıcıdır Newton Beşiği'ne benzer bir yapıdadır. Bir yöne doğru dizilmiş ve o yöndeki tarafında iki tane ferromanyetik top olan mıknatısların arka tarafına bir ferromanyetik top fırlatılır, bu top mıknatısa çarptığında momentumu ileri yöndeki son topa aktarılır ve bu topla mıknatıs arasında uzaklık olduğu için sonraki mıknatısa ulaştığındaki hızı bir önceki çarpışmadakinden fazla olmuş olur.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Elektromanyetik top ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
