Dromaius novaehollandiae minor

Kral Adası Emusu
Paris'te bulunan yetişkin ve yavru emular. Yavru, kanguru adası kökenli olabilir.
Korunma durumu
EX (1822)[1]
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Aves
Takım: Casuariiformes
Familya: Casuariidae
Cins: Dromaius
Tür: D. novaehollandiae
Alt tür: '''†D. n. minor'''
(Spencer, 1906)

Emu türlerinin tarihsel yayılışını ve Tasmanya adasının eski kıyı şeridini gösteren harita. D. n. minor alt türünün yayılışı kırmızı ile gösterilmiştir.
Sinonimler
Liste
  • Casuarius diemenianus Jennings,1827
  • Dromaeus parvulus Broderip, 1842
  • Dromaeus minor Spencer, 1906
  • Dromaius peroni Rothschild, 1907
  • Dromaius bassi Legge, 1907
  • Dromaius parvulus Mathews, 1910
  • Dromiceius spenceri Mathews, 1912
  • Peronista peroni (Mathews, 1913)
  • Dromaius diemenianus (Morgan & Sutton, 1928)

Dromaius novaehollandiae minor ya da yaygın adlandırmasıyla Kral Adası Emusu (İngilizce: King Island Emu) soyu tükenmiş endemik bir emu alt türüdür. D. n. minor sadece Avusturalya anakarası ile Tasmanya adası arasındaki Bass boğazında bulunan King Island'da yaşamıştır. Genetik olarak en yakın akrabası Tasmanya emusu olarak bilinen soyu tükenmiş D. n. diemenensis alt türüdür. İki grup Tasmanya ve King Island adalarının birbirine bağlı olduğu 14.000 yıl önceki dönemde tek bir popülasyon olarak yaşardı. Adalar ayrıldıktan sonra D. n. minor olarak sınıflandırılan Kral Adası emusu zaman içinde boyut olarak küçülmüş ve ada cüceleşmesine örnek olmuştur. Boyutları açısından D. n. minor, tüm emu alt türleri içerisinde en küçüğüdür ve tüy rengi Avustralya anakarasındaki emulardan çok daha koyuydu.

Tüyleri boynu haricinde vücudunu kaplamaktaydı ve siyah ya da kahverengiydi. Boyun kısmında görülen derisinin rengi ise maviydi. Yavruları anakaradaki akrabaları gibi çizgiliydi. Alt tür, boyut da dahil olmak üzere osteolojik olarak Kanguru Adasındaki emulardan (D. n. baudinianus) açık bir şekilde farklıdır. Davranış bakımından ise Kral Adası emusu, anakaradaki emudan çok farklı değildi. Emular yem aramak ve üremek için sürülerde toplanırdı. Meyve, yemiş, çimen ve deniz yosunu gibi bitkisel kaynaklarla beslenirlerdi. Süratli koşabilirlerdi ve kendilerini tekme atarak koruyabilirlerdi. Yuvalarını yapraklar ve yosunlarla derin olmayacak bir şekilde yaparlardı. Yuvalarında yedi ila dokuz yumurta yumurtlardı ve yumurtalar iki ebeveyn tarafından yetiştirilirdi.

Avrupalılar Kral Adası emusunu 1802'de adada yaptıkları bir keşif sırasında keşfetti. Alt tür hakkında bilinenlerin çoğu Fransız doğa bilimci François Péron ile yapılan bir röportajdan ve Charles Alexandre Lesueur'un tasvirlerinden gelmektedir. Fransız kaşif Nicolas Baudin'in 1802 ve 1804 yılında Kral Adasına düzenlediği gezi ile adaya gelenler Fransa'ya Kral ve Kanguru adasından canlı ve doldurulmuş Emuları götürmüşlerdir. Götürülen Kral Adası emularından ikisi canlı olarak Paris'deki bir botanik bahçesi olan Jardin des Plantes'de tutuldu. Avrupa'ya getirilmiş diğer Kral Adası emuları ise Avrupa'daki çeşitli müzelere dağıtılmıştır ve kalıntıları günümüze ulaşmıştır. Keşiflerin seyir defterleri yakalanmış emuların hangi adalardan geldiği, hatta taksonomik olarak farklı oldukları hakkında kesin bilgiler içermemekteydi. Bu yüzden alt türün taksonomik varlığı bir asıra yakın süre boyunca bilinmedi. Adadaki av hareketliliği ve Avrupa'dan gelen yerleşimciler tarafından çıkarılmış yangınlar sebebiyle Kral Adasındaki vahşi emu yaşamın nesli 1805'te tükenmiştir. İki canlı D. n. minor ise 1822 yılında kalan son 2 Kral Adası emusu Paris'de tutsak olarak ölmüştür ve alt türün neslinin bu tarihte tükendiği düşünülmektedir.

Taksonomi

Kral Adası ve Kanguru Adasından Fransa'ya getirilmiş küçük ada emularının taksonomik durumu ve ait oldukları coğrafyalar hakkında uzun süren bir karışıklık vardı. Fransız kaşiflerin 1800'lü yılların başında yaptığı gezilerde iki farklı adadan getirdikleri emu alt türlerinin seyir defterine ayrı bir şekilde kayıt edilmemesi sebebiyle kuşların ait oldukları adalar uzun süre bilinmez kaldı. Seyir defterlerinde emuların nerede ve ne zaman toplandığı doğru şekilde yazılmadığı için küçük ada emularının hepsinin Kanguru Adası kökenli olduğu düşünüldü ve bu kuşlara çok sayıda farklı bilimsel isim verilmesine neden oldu.[2] Dahası 1914'te L. Brasil Kral Adası'na yaptığı keşif gezisinde kötü hava durumu sebebiyle kamplarından ayrılamadıklarını ve adada Emu görmediğini belirtti.[3] Ayrıca Fransız kaşif Brasil, emuları ve tepeli devekuşlarının hepsini "casoars" olarak sınıflandırdığı için gelecekte bu türler hakkındaki taksonomik karışıklığın artmasına sebep oldu.[4]

Fransız doğa bilimci Louis Jean Pierre Vieillot bu emu alt türü için 1817 yılında Dromaius ater ismini belirlemiştir.[5] Pek çok koleksiyoner 20. yüzyılda Kral Adasında emu kalıntıları bulmuştur. Bunların ilki Avustralyalı amatör bir kuş bilimci olan Archibald James Campbell tarafından 1903'te adanın doğu kıyısındaki bir lagünde bulunmuştur.[6][7] 1906'da Avusturalyalı kuş bilimci Walter Baldwin Spencer, Kral Adasındaki bulunan Pleistocene döneme ait subfosil kemikleri ve yumurta kabuklarını göze alarak bu emuyu Dromaius minor olarak isimlendirdi.[8] Daha sonraki tarihlerde Avustralyalı kuş bilimci William Vincent Legge 1906'daki kalıntılara bakarak, 1907 yılında Austral Ornitology dergisinde yayınlanan "Tazmanya ve Kral Adasındaki Emular" adlı makalesinde bu türe Dromaius bassi ismini vererek tanıtmıştır.[9] 1907'de çıkarılmış Soyu Tükenmiş Kuşlar (Extinct Birds) isimli kitapta Walter Rothschild, Vieillot'un tanımının aslında anakaradaki emuyu anlattığını ve bu nedenle Dromaius ater isimlendirmesinin geçersiz olduğunu yazmıştır. Paris'deki Ulusal Doğa Tarihi Müzesinde bulunan emu kalıntılarının Kanguru Adasına ait olduğuna inandı ve yeni türü canlı olarak gören tek bilgi kaynağı olan François Péron'un ismini kullanarak Dromaius peroni olarak adlandırdı.[10]

Avustralyalı amatör kuşbilimci Gregory Mathews 1910'larda türe yeni bir cins ismi olarak Peronista ismini verdi. Mathews Kral Adası ve Kanguru Adasındaki emularının genel olarak anakaradaki emulardan farklı bir cins olduğunu düşünüyordu.[11] Daha sonraki yazarlar ise Kral ve Kanguru adalarında bulunan fosillerin kayda değer bir şekilde farklı olmadığını düşünerek aynı taksonda değerlendirdi.[12][13] Fransız kuşbilimci Christian Jouanin, 1959 yılında kalıntıların bulunduğu müze kayıtlarını inceleyerek müzedeki kalıntıların hiçbirinin Kanguru Adasından gelmediğini öne sürdü.[14] Jouanin ve Fransız paleontolog Jean-Christophe Balouet 1990 yılında ekolojik adli tıbbı kullanarak Paris'deki emu kalıntısının Kral Adasından geldiğini kanıtladı.[15] Kanguru Adası emularına verilen tüm bilimsel adlandırmalar gerçekte Kral Adasından gelen örneklere dayanıyordu bu nedenle bilimsel adlandırmalar alt türü isimsiz bırakacak şekilde geçersiz kaldı. 1984'te bulunan fosil örneklerine dayanarak Avustralyalı kuşbilimci Shane A. Parker Kral Adası ve Kanguru Adası emularının tamamen farklı morfolojik ve coğrafi kökenleri olduğunu kanıtladı. Parker Kanguru Adası emusunu adalardan emuların toplandığı keşif gezisine liderlik eden Fransız kaşif Nicolas Baudin'e itafen Dromaius baudinianus olarak isimlendirdi. Dromaius Ater ismi ise Kral Adası emusunun ismi olarak kaldı.[16]

Boyutlarından başkta soyu tükenmiş küçük ada emularının anakara emularından ayıran çok fazla morfolojik farklılık yoktur. Ancak üç taksonun tümü çoğunlukla farklı türler olarak kabul edildi. Avustralyalı genetikçi Tim H. Heupink ve meslektaşları 2011 yılında beş adet Kral Adası emusunun kemiklerinin nükleer ve mitokondriyal DNA'sını inceledi ve genetik olarak anakaradaki emu varyasyonuna uyumlu olduğu gösterdi. Bu nedenle küçük ada emularını Avustralya anakarasındaki emunun (Dromaius novaehollandiae) alt türü olarak D. n. ater ismiyle sınıflandırıldı. Bu araştırmadan sonra Kral Adasında bulunan diğer canlı türleri bağımsız canlı türlerinden ziyade Tasmanya ya da anakaradaki başka türlerin alt türü olduğu kabul edilmeye başladı. Yazarlar, farklı yöntemler kullanan daha ileri çalışmaların taksonların ayırt edici özelliklerini bulabileceğini öne sürdüler.[17] Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World'ün 2013 yılındaki sayısı Kral Adası emusunun üçlü bilimsel adlandırmasını Vieillot'un D. ater isimlendirmesinin aslında anakara emusunu tanımlamak için yapıldığı gerekçesiyle Spencer'in verdiği D. minor adlandırmasını kullanarak D. n. minor olarak yaptı.[18] Bu gerekçe IOC World Bird List tarafından kabul gördü ve alt tür D. n. minor olarak isimlendirildi.[19]

İngiliz paleontolog Julian Hume ve meslektaşları 2014-2015 tarihinde 20. yüzyılın başından beri yerel bir doğa tarihçisinin 30 yıl süren keşifleri (benzersiz bir yumurta kabuğu dahil) dışında hiçbir büyük paleontolojik çalışmanın yapılmadığı Kral Adasında araştırma yaptılar. Hume ve meslektaşları 2014 yılında Cape Wickham'da bir emu subfosili buldu. Ancak 2015 yılında araştırma alanına geri döndüklerinde alanın golf sahasına dönüştürülüğünü gördüler ve araştırma için izin alamadılar. 2018'de çalışmacılar Kral Adasındaki fosil kalıntıların tehlike altında olduğunu ve korunması gerektiğini söylediler. Araştırmacılar 1906'da bazı kalıntıların bulunduğu Suprise Körfezi yakınlarında bir bölgede araştırma yapmayı denediler ama alan çimenle kaplanmıştı ve daha fazla araştırma yapılamadı.[6]

Evrimi

Geç Kuaterner dönemde (0.7 milyon yıl önce) küçük emular Avustralya anakarasının dışındaki adalarada yaşamaktaydı. Kral Adası emusuna ek olarak Kanguru Adası emusuna (D. n. baudinianus) ve Tasmanya Emusu (D. n. diemenensis) gibi ada emularının da soyu günümüzde tükenmiştir. En küçük alt tür Kral Adası emusudur. Bass körfezinde Tasmanya adasının 100 km açıklarındaki Kral Adası, su seviyesinin daha düşük olduğu eski tarihlerde Avustralya anakarası ve Tasmanya adası arasında köprü görevi görmüştür. Zaman içinde yükselen su seviyesi adaları birbirinden ayırarak izole hale getirmiştir. Bunun sonucu olarak Kral Adasındaki emu popülasyonu ada cüceleşmesi sürecinden geçmiştir.[17] Ayrıca Baas körfezinin doğusundaki Flinders Adasında büyük ihtimalle başka bir taksondan bir emunun yumurta kabuklarının kalıntılarına rastlandı.[6]

2011 yılında yapılan bir genetik araştırmaya göre Kral Adasında ve anakarada yaşayan emuların yakın ilişkisi görülmüştür. Bu Kral Adasındaki emuların anakaradan geldiğini ardından su seviyesindeki yükseliş sebebiyle alt türün izole olduğunu göstermektedir.[17] Deniz seviyesindeki değişimler modellendiğinde Tasmanya ve Kral Adasının Avustralya anakarasından 14,000 yıl önce ayrıldığı görülmektedir. Bu ayrılıktan birkaç bin yıl sonra ise Tasmanya ve Kral Adalarının ayrılması gerçekleşmiştir.[20] Bu senaryoda Kral Adası ve Tasmanya adasındaki emuların anakaradan ortak bir atadan gelip ayrı bir şekilde izole olduğunu göstermektedir. Bu yüzden soyu tükenmiş Tasmanya emusu büyük olasılıkla anakaradaki emulara Kral Adasındaki türdeşleriyle olduğu kadar yakındır. Fosil kayıtlarına bakıldığında ada emularının boyut olarak anakaradaki akrabalarından daha küçük olduğu görünmektedir. Bu nedenle anakaradaki emular büyük hatta devasa bir form olarak kabul edilir.[17]

Avustralyalı genetik bilimci Vicki A. Thomson ve meslektaşlarının 2018'de kemik, yumurta kabuğu ve tüy örneklerini baz alarak yaptığı bir çalışmada Kanguru Adası ve Tasmanya'daki emuların aslında anakaradaki aynı türün (D. novaehollandiae) alt popülasyonu olduğunu gösterdi. Ayrıca çalışmada emu popülasyonlarının ortalama boyları ile bulundukları adaların büyüklükleri ile doğrusal bir ilişki bulunduğu gösterildi. İzolasyonda geçirdikleri sürenin ise popülasyonların boyutunu etkilemediği gösterildi. Bu çalışmada ada cüceleşmesinde önemli faktörün adadaki kaynakların sınırlılaşacağı nedeniyle adaların boyutunun etkili olacağı söylendi. Buna rağmen kesin etkinin kanıtlanması gereklidir. Ada emuları ve anakara emuları arasındaki küçük genetik farklılık ve cüceleşme, farklı adalarda hızlıca ve birbirinden bağımsız olarak gelişmiştir. Kral Adası 1,100 km2 yüz ölçümüne sahiptir ve 62,400 km2 yüzölçümüne sahip Tasmanya adasından 12,000 yıldır, anakaradan 14,000 yıldır ayrıktır. 4,400 km2 yüz ölçümüne sahip Kanguru Adası ise anakaradan 10,000 yıl önce ayrılmıştır.[21] Kanguru Adası emusuna ait olduğu bilinen tek deri kalıntısı üzerinde 2020 yılında yapılan bir genetik çalışmada Fransız kuş bilimci Alice Cibois ve meslektaşları üç ada emusunun anakaradaki türün alt türleri olarak kabul görmesini destekledi.[22]

Fiziksel Özellikleri

Kral Adasındaki emular ortalama 83 santimetre uzunluğundaydı ve anakaradaki türdeşlerinin yarı boyutu ile en küçük emu popülasyonuydu. François Péron'a göre ada bulunan en büyük emu 137 santimetre uzunluğundaydı. En ağır emunun ağırlığı ise 20–23 kg civarındaydı. Türdeşlerine göre daha koyu tüyleri vardı. Başında ve boynunda geniş, vücudu ise kahverengi ile karışık siyah tüylerle kaplıydı.[12] Siyahımsı bir gagası ve pençesi vardı. Boyun kısmındaki kelleşmiş derisi ise maviydi.[10] 2011 yılında yapılan bir genetik çalışma kuşlarda melanizmi denetleyen ortak bir gen bulamadı. Tüy örtüsünün koyu rengini, alternatif genetik faktörlerin ve genetik olmayan diğer faktörlerin denetleyebileceği düşünülüyor.[17] Péron cinsiyetler arasında çok az fark olduğunu, ancak erkeklerinin tüy renginin daha parlak ve biraz daha büyük olabileceğini belirtti. Tüylerinde mevsimsel değişiklikler ise gözlemlenmezdi.[12] Anakaradaki dişi emuların erkeklerinden daha büyük olduğu ve diğer kuş türlerinin aksine çiftleşme mevsiminde tüylerinin parlaklaştığı bilindiğinden geleneksel yöntemler kullanılarak yapılan gözlemleri hatalı olabilir. Adadaki yavrularının tüyleri gri renkteydi ve diğer emu yavruları gibi çizgi desenliydi.[4]

Kral adasında bulunan subfosil kalıntılarında kaval kemiklerinin 330 mm uzunluğunda, uyluk kemiklerinin 180 mm uzunluğunda, pelvislerinin 280 mm uzunluğunda ve önünün 64 mm, arkasının 86 mm genişliğinde olduğu görülmüştür.[10] Tarsometatarsusları ortalama 232 mm boyundaydı. Tibiotarsus erkeklerinde ortalama 261 mm, dişilerinde ise 301 milimetredir. Kanguru adasında ise aynı kemikler 269 mm ve 305 mm olarak ölçülmüştür. Boy olarak daha küçük olmasının yanı sıra bu kemiklerinin kısmen ya da tamamen kısalmış olması sebebiyle Kral Adası emusu osteolojik olarak Kanguru Adasındaki türdeşlerinden farklılık göstermiştir. Dış troklea Kanguru Adasındaki emularda orta trokleaya doğru eğimliyken Kral Adası emusunda orta troklea ile paraleldi.[16]

Kral Adası emuları ve anakaradaki emular boyutları haricinde morfolojik olarak çok az farklılık gösterirdi. Mathews, Kral Adası emularının bacakların ve gagasının anakaradaki emulardan daha kısa olduğunu ancak ayak parmaklarının neredeyse eşit uzunlukta olduğunu belirtti.[11] Bu emuyu anakaradaki emulardan ayıran diğer bir özelliğin ise tarsometatarsusun distal foramenlerinin ve kafataslarının kubbeleşmiş biçimselliği olduğu ileri sürüldü. Bununla birlikte distal foramenin anakaradaki emular arasında da çeşitlilik gösterdiğini, hatta genç ve yaşlı emularda farklı olduğu bilinmektedir. Bu yüzden distal forameninde gözlemlenen farklılık taksonomik olarak önemsenmemektedir.[23] Aynı şekilde kafatasalarındaki kubbeleşme de anakaradaki genç emularda gözlemlenen bir özelliktir.[17]

Davranış ve Ekoloji

Péron'un röportajı, Kral Adası emusunun bazı davranış özelliklerini tanımladı. Kral Adasındaki emuların genellikle tek başına yaşadığı ancak üreme zamanlarında on ila yirmili sürüler oluşturduğu yazıldı. Sabahları ve akşamları yiyecek aramaya çıkıp orman yemişleri, deniz yosunu ve otları yerlerdi. Hızlı koşabilirlerdi ancak şişman oldukları için anakaradaki türdeşlerinden daha yavaş koşarladı. İyi yüzücü olmalarına rağmen sadece gerektiği zaman yüzerlerdi. Açık alanlardan çok lagünlerin gölgelerinde ve deniz kıyılarında yaşamayı sevdikleri bildirildi. Pençelerini kullanarak kendilerini kaşımayı severlerdi. Adaya gelen kaşiflerin av köpeklerinden kaçamadıkları zaman kendilerini korumak için pençeleri ile tekme attıkları ve bunun köpeklere ciddi zararlar verebildiği yazıldı.[24]

İngiliz Yüzbaşı Matthew Flinders, 1802'de Kral Adası'nı ziyaret ettiğinde emularla karşılaşmadı ancak doğa bilimci Robert Brown adadaki emuların dışkılarını inceledi ve onların çoğunlukla Leptecophylla juniperina adındaki yerel bir meyve ile beslendiklerini belirtti.[4] İngiliz kuş bilimci John Latham'ın bahsettiği "Van Diemen's cassowary" küçük boyutlu bir kuş olarak tasvir edilmişti ve bu kuş gerçekte cassowary sanılmış bir Kral Adası emusunu olabilir. Latham fiziksel özelliklerini açıklamak dışında bu kuşların bazen 70 ila 80 kuşluk halinde toplandıklarını ve bu özelliklerinin avcılar tarafından kullanıldığını belirtti.[12] Hume ve meslektaşları Kral Adasında bulunan emu subfosillerinin çoğunun adanın daha kuru ve rüzgarsız batı kıyılarında bulunduğu not etti. Büyük ihtimalle koruma eğiliminden dolayı emuların kıyılarda ve bazı düzlük alanlarda bulunduğunu ancak adanın iç kısımlarındaki ormanlık alanlarda bulunmadığını belirtti. İngiliz bilirkişi Charles Grimes, 1802 yılında yazdığı raporda Kral Adasındaki emuları işaret ederek "kıyıda çoklar, iç kesimlerde yoklar." demiştir. Adanın uzun ağaçlı okaliptus ormanları zaman içinde yok olmuştur.[6]

Kaynakça

  1. ^ BirdLife International (2016). "Dromaius minor". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T22728643A94992893. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22728643A94992893.en. 
  2. ^ Fuller, Errol (2001). Extinct birds. Rev. ed. Ithaca, N.Y.: Comstock Pub. ISBN 0-8014-3954-X. OCLC 46671147. 
  3. ^ Brasil, L. (1914). "The Emu of King Island". Emu - Austral Ornithology (İngilizce). 14 (2): 88-97. doi:10.1071/MU914088. ISSN 0158-4197. 
  4. ^ a b c Pfennigwerth, S. (Nisan 2010). "(William T. Stearn Prize 2009) "The mighty cassowary": the discovery and demise of the King Island emu". Archives of Natural History (İngilizce). 37 (1): 74-90. doi:10.3366/E0260954109001661. ISSN 0260-9541. 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2021. 
  5. ^ Vieillot, L. J. P. (1817). "Dromaius ater". Nouveau Dictionnaire d'Histoire Naturelle (in French). 11: 212.
  6. ^ a b c d Hume, J.; Steel, L.; Middleton, G.; Medlock, K. (2018). "In search of the dwarf emu: A palaeontological survey of King and Flinders Islands, Bass Strait, Australia" 25 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Contribuciones Científicas del Museo Argentino de Ciencias Naturales. 7: 81–98.
  7. ^ Campbell, A. G. (Ekim 1903). "Emu Bones on King Island". Emu - Austral Ornithology (İngilizce). 3 (2): 113-114. doi:10.1071/MU903112ah. ISSN 0158-4197. 
  8. ^ Spencer, B.; Kershaw, J. A. (1910). "A collection of sub–fossil bird and marsupial remains from King Island, Bass Strait". Memoirs of the National Museum, Melbourne. 3: 5-35. doi:10.24199/j.mmv.1910.3.01. ISSN 0311-9548. 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2021. 
  9. ^ Legge, W. V. (Ocak 1907). "The Emus of Tasmania and King Island". Emu - Austral Ornithology (İngilizce). 6 (3): 116-119. doi:10.1071/MU906116. ISSN 0158-4197. 
  10. ^ a b c Rothschild, W. (1907). Extinct Birds. London: Hutchinson & Co. pp. 235–237.
  11. ^ a b Iredale, Tom; Mathews, Gregory M. (1921). A manual of the birds of Australia, by Gregory M. Mathews ... and Tom Iredale ... Illustrated with coloured and monochrome plates by Lilian Medland. Vol. I. Orders Casuarii to Columbæ. London,: H.F. & G. Witherby,. doi:10.5962/bhl.title.14116. 17 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2021. 
  12. ^ a b c d Hume, Julian P. (2012). Extinct Birds. Michael Walters. Londra: Bloomsbury Pub. ISBN 978-1-4081-5861-6. OCLC 778339723. 
  13. ^ Morgan, A. M.; Sutton, J. (1928). "A Critical Description of Some Recently Discovered Bones of the Extinct Kangaroo Island Emu ( Dromaius diemenianus )". Emu - Austral Ornithology (İngilizce). 28 (1): 1-19. doi:10.1071/MU928001. ISSN 0158-4197. 
  14. ^ Jouanin, C. (1959). "Les emeus de l'expédition Baudin". L'Oiseau et la Revue Française d'Ornithologie (in French). 29: 168–201.
  15. ^ Balouet, J. C.; Jouanin, C. (1990). "Systématique et origine géographique de émeus récoltés par l'expédetion Baudin". L'Oiseau et la Revue Française d'Ornithologie (in French). 60: 314–318.
  16. ^ a b Parker, S. A. (1984). "The extinct Kangaroo Island Emu, a hitherto unrecognised species". Bulletin of the British Ornithologists' Club 12 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 104: 19–22.
  17. ^ a b c d e f Heupink, Tim H.; Huynen, Leon; Lambert, David M. (11 Nisan 2011). Fleischer, Robert C. (Ed.). "Ancient DNA Suggests Dwarf and 'Giant' Emu Are Conspecific". PLoS ONE (İngilizce). 6 (4): e18728. doi:10.1371/journal.pone.0018728. ISSN 1932-6203. PMC 3073985 $2. PMID 21494561. 
  18. ^ Howard, Richard (2013). The Howard and Moore complete checklist of the birds of the world. 4th edition. Alick Moore, Edward C. Dickinson, James Vanderbeek Remsen, Joel Cracraft, Les Christidis, Alick Moore, Natural History Museum, American Museum of Natural History. Eastbourne. ISBN 978-0-9568611-0-8. OCLC 855253357. 
  19. ^ Gill, F.; Donsker, D. (2015). "Subspecies Updates". IOC World Bird List 20 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Retrieved 13 July 2015.
  20. ^ Lambeck, K. (27 Nisan 2001). "Sea Level Change Through the Last Glacial Cycle". Science. 292 (5517): 679-686. doi:10.1126/science.1059549. 
  21. ^ Thomson, Vicki A.; Mitchell, Kieren J.; Eberhard, Rolan; Dortch, Joe; Austin, Jeremy J.; Cooper, Alan (Nisan 2018). "Genetic diversity and drivers of dwarfism in extinct island emu populations". Biology Letters (İngilizce). 14 (4): 20170617. doi:10.1098/rsbl.2017.0617. ISSN 1744-9561. PMC 5938559 $2. PMID 29618519. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021. 
  22. ^ Cibois, Alice; Vallotton, Laurent; Ericson, Per G. P.; Blom, Mozes P. K.; Irestedt, Martin (1 Eylül 2018). "Genetic and radiographic insights into the only known mounted specimen of Kangaroo Island Emu" (İngilizce). doi:10.5281/ZENODO.3463451. 26 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021. 
  23. ^ "The fossil history of the emus, Dromaius (Aves: Dromaiinae)". Records of the South Australian Museum. 17 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021. 
  24. ^ "Bulletin du Muséum d'histoire naturelle" (Fransızca). t.5 1899. 1899: 206-214. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021. 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!