Dalmaçya, Antik bir Roma eyaleti. Bölge adını bir ihtimale göre MÖ 1. binyıl'da Adriyatik kıyılarında yaşamış bir İlliryalı kabile olan Dalmatae'lerden almıştır.
Tarihi
Bölge, MÖ 4. yüzyıldanMÖ 220 ve MÖ 168 yılları arasındaki İllirya Savaşlarına kadar geçen sürede[1]İllirya Krallığının kuzey toprakları olarak varlığını sürdürür. Bu tarihten sonra Roma CumhuriyetiNeretva nehrinin güneyinde kalan toprakları kendi himayesine almıştır. Neretva'nın kuzeyinde kalan topraklar MÖ 37-32 yılları arasında Illyricum eyaleti kurulanan kadar geçen sürede yavaş yavaş Roma topraklarına katılmıştır.
Dalmaçya bir süre Roma Cumhuriyeti olan Illyricum eyaletinin sınırlarına dahil edilmiştir. 6 ve 9 yıllarında Dalmaçyalıların Pannonianyalılarla beraber Romaya karşı giriştikleri isyan hareketi 10 yılında bastırılmış ve Illyricum eyaletinin toprakları Pannonia ve Dalmaçya adlarıyla iki farklı eyalet olarak yeniden düzenlenmiştir. Dalmaçya eyaletinin sınırları tüm Dinar Alplerini ve Adriyatiğin doğu kıyılarını içine alacak şekilde genişletilmiştir. Dalmaçya, Roma İmparatoru Diocletianus'un doğum yeridir.[2]
Tarihçi Theodor Mommsen, (Roma İmparatorluğunun eyaletleri adlı kitabında) Dalmaçyalıların tam olarak Romanize olduğunu ve dördüncü yüzyıldan itibaren Latince konuşmaya başladıklarını yazar. Ancak bu dönemden ele geçirilen tarihi buluntuların analizi bu Romanizasyon işleminin daha seçici olduğunu ortaya koyar. Kıyı ve iç bölgelerdeki kent merkezlerinin tamamı Romanize olmuşken taşrada durum tamamıyla farklıdır. İlliryalılar benzer bir Romanizasyon baskısı ile karşı karşıya kaldıkları halde kendi yerel dillerini konuşmaya ve kendi tanrılarına tapınmaya devam etmişlerdir.[3]