Cixi
慈禧太后 |
|---|
|
![]() |
| Hüküm süresi | 11 Kasım 1861 - 15 Kasım 1908
(47 yıl, 4 gün)
İmparatoriçe Ci'an ile birlikte (1861-1881) |
|---|
| Doğum | 29 Kasım 1835 |
|---|
| Ölüm | 15 Kasım 1908 (72 yaşında)
Pekin, Çin |
|---|
| Hanedan | Qing Hanedanı |
|---|
| Babası | Yehenara Huizheng |
|---|
| Annesi | Fucha |
|---|
İmparatoriçe Cixi (Çince: 慈禧太后; Pinyin: Cíxǐ Tàihòu; Wade-Giles: Tz'u-Hsi T'ai-hou) (d. 29 Kasım 1835 - ö. 15 Kasım 1908) 1861'den ölüm yılı 1908'e kadar olan 47 yıl boyunca Çin'deki Qing Hanedanlığı'nı pratikte (De facto) yönetmiş olan, Mançular'ın Yehe Nara klanının güçlü ve karizmatik üyesidir.[1]
Cixi gençlik döneminde İmparator Xianfeng tarafından cariye olarak alınmış, haremde yavaş yavaş statü kazanmış; ayrıca bu dönemde Xianfeng'in ölümünden sonra yönetimi devralan oğlu Tongzhi'yi doğurmuştur.[1] İmparatorun ölümünden sonra İmparatoriçe Ci'an ve görevlendirilmiş diğer vekilleri saf dışı bırakmış, hanedanın neredeyse tamamı üzerinde bir otorite kurmuştur. Bu güçle 1875 yılında yeğeni Guangxu'yu başa getirmiştir. Batı modeli yönetimlere dönüşmeyi reddeden tutucu bir yönetici olan Cixi, yönetimde reformcu yaklaşımlara karşı cephe almış ve bu fikirlere destek verdiği gerekçesiyle kendi imparator yaptığı Guangxu'yu ev hapsine aldırmıştır. Bunun yanında, Çin ordularının teknolojik olarak modernizasyonu desteklemiştir. Çin ordusunun Boxer Ayaklanması sırasında Sekiz Devlet İttifakı ile savaşırken Ronglu'nun sabotajına uğramasından sonra, iç ve dış baskılara maruz kalan Cixi yenilik yanlısı yöneticilerle çalışmayı ve yapısal reformlar gerçekleştirmeyi denemiştir.[1] Sonuç olarak, Qing Hanedanlığı onun ölümünden birkaç yıl sonra çökmüştür.[1]
Hem Kuomintang hem de Komünist gelenekten gelen tarihçilerin ortak görüşüne göre Cixi despot ve insafsız yönetimiyle Qing Hanedanlığı'nın düşüşünden sorumludur. Son dönemdeki bazı tarihçilerin görüşüne göre ise O, diğer yöneticilerden daha kötü olmayan hatta son döneminde gönülsüz olarak yaptığı reformlarla yararlı olmuş; ancak gücünü aşan problemler karşısında günah keçisi ilan edilmiştir.
Kaynakça
- ^ a b c d Mitter, Rana (2016). Modern China : a very short introduction (2. bas.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198753704.
_-_01.jpg)
