Charles Vere Ferrers Townshend (Tümgeneral) KCB, DSO (21 Şubat 1861 - 18 Mayıs 1924), I. Dünya Savaşı sırasında Bağdat'a doğru düzenlenen ve felaketle sonuçlanacak ilk Britanya Harekâtı'nı gerçekleştiren Britanya Hint Ordusu'nda görev yapan bir subaydı. Townshend daha sonra Parlamento'ya seçildi.
Savaş öncesi yaşamı
Townshend Britanya ordusu ile güçlü bağları olan bir ailede dünyaya geldi. Hakkında bir kitap yazdığı ve onun büyük büyük büyükbabası olan Feldmareşal George Townshend'in, (1. Marki Townshend) soyundan geliyordu. Kraliyet Askerî Akademisi Sandhurst'ta eğitim alan Townshend, 1884 Sudan Seferi'nde ve 1891 Hunza Naga Seferi'nde görev aldı. 1894 yılında, Gupis'te yeni inşa edilen kalenin kumandanlığını yaptığı sırada, daha sonra Hindistan Genel Valiliği ve Dışişleri Bakanlığı yapacak olan George Curzon'u ağırladı. Curzon bu ziyareti, "banjo çalgılarının eşliğinde Fransız şarkılarının dinlendiği uzun bir gece" şeklinde nitelendirmiştir."[1]
Townshend 1895 yılında, Hindistan'daki Chitral Kalesi Kuşatması sırasında kuzeybatı bölgelerinde garnizon komutanıydı ve bu sırada Bath Nişanı ile ödüllendirildi. Daha sonra Britanya Mısır Ordusu'na transfer oldu ve 1898 yılında Sudan'da Omdurman Muharebesi'ne katılarak savaştı. (Buradaki başarısından dolayı Üstün Hizmet Nişanı kazandı).
Townshend 1909'da Tuğgeneral, 1911 yılında ise Tümgeneral rütbelerini elde etti. I. Dünya Savaşı'nın başlaması ile beraber 6. Hint Tümeni'nin kumandanlığına getirildi. Bu büyük askerî güç, Britanya Ordusu standartlarına göre eksik donatılmasına rağmen Britanya Hint Ordusu'nun en iyi askerî birliklerinden biriydi. 6. Hint Tümeni 1915'in başlarında Irak'a gönderildi.
Irak Cephesi
General Townshend'e komutanı General Nixon tarafından Bağdat'ı ele geçirmek için Dicle nehrinin kuzeyine ilerlemesi emri verildi. İlerleme başlangıçta başarılı geçti ve 3 Haziran 1915 tarihinde (büyük ölçüde blöfle) Amara ele geçirildi. 3 ay sonra ilerleme devam etti ve 28 Eylül 1915'te Kut zapt edildi. Bu noktada Townshend durmayı önerdi ancak Nixon Türklerin zayıf olduğuna ve yenilebileceklerine inanmıştı. Townshend'e Bağdat'a doğru ilerlemeye devam etmesi emredildi.
1 Kasım civarında, 6. Hint Tümeni Kut'u terk etti ve Dicle'nin kuzeyine yürüyüşe geçti. 20 Kasım 1915 tarihinde Bağdat'ın 25 mil (40 km) güneyinde bulunan Tizpon'a ulaştı. Burada İngilizler Colmar von der Goltz komutasında kısmen daha büyük bir Osmanlı ordusu ile karşılaştı. Goltz, 1880'lerde Osmanlı ordusunun yeniden organizasyonu için 12 yıl çalışmış bir Alman mareşaliydi. Emekliliğe ayrılmasından sonra Sultan V. Mehmet'in askeri danışmanı olarak görev yapmaya başladı.
22 Kasım 1915 tarihinde başlayan Selman-ı Pak Muharebesi 2 günden fazla sürdü. İki tarafın da üstünlük sağlamadığı savaş sonucunda taraflar savaş meydanından çekildiler. Tümenin 3'te 1'lik gücünü yitiren Townshend Kut'a geri çekilmeye karar verdi. Kuvvetleri 3 Aralık 1915 tarihinde Kut'a ulaştı. İngilizlerin geri çekildiğini öğrenen Baron von der Goltz, yıpranmış durumdaki ordusunu geri çevirdi ve İngilizleri takip ederek 7 Aralık günü Kut'a ulaştı.
Kut Kuşatması
Kut kuşatması Britanya ordusu için bitkin ve acı süren bir olay olmuştur. General Townshend komutanı General Nixon'a erzak ve malzeme stoğu konusunda sonrasında yanlış olduğu ortaya çıkan raporlar gönderdi. Townshend sadece 1 ay yetecek kadar malzemesinin olduğunu rapor ederken, birlikleri belirttiğinin aksine 5 ay sonra, 1916 Nisan'ının sonlarında erzağını tüketecekti. Bu durum Basra'daki Britanya karargahının alelacele bir yardım harekâtı düzenlemesine ve bu harekâtın da Colmar von der Goltz tarafından ustalıkla yönetilen Osmanlı kuvvetleri tarafından püskürtülmesine neden oldu.
Daha sonraki yardım seferleri de başarılı olamadı. Britanya yardım kuvvetleri Kut'un 10 mil (16 km) kadar yakınana ulaşabildiler ancak burada savunma durumunda bulunan Türk hatlarına yönelik tekrarlanan saldırılarından bir sonuç elde edemediler. Kuşatmayı yarmak için yapılan son çaba 22 Nisan 1916 tarihinde, 3 hafta süren umutsuz saldırılardan sonra, başarısızlıkla sonuçlandı. Diğer yandan, Osmanlı komutanı Baron von der Goltz zaferini görecek kadar yaşayamadı. 16 Nisan 1916 tarihinde tifüsten öldü.
General Townshend 29 Nisan 1916'da teslim oldu. Kendisi Osmanlı subayları tarafından iyi bir şekilde karşılandı. Savaşın geri kalan kısmında İstanbul yakınlarındaki bir adada konforlu bir şekilde yaşadı. Kendisine şahsi kullanımı için Osmanlı donanmasının bir teknesi verildi. Büyükada'da bulunduğu süre içerisinde resepsiyonlar düzenledi. 1917 yılında savaş esiri olarak tutulduğu sırada Britanya tarafından kendisine Kut kuşatması sırasındaki komutası nedeniyle Bath Nişanı verildi. Osmanlı devletinde Fransızca ve Almanca yayımlanan "Osmanischer Lloyd" gazetesinin editörü olan Friedrich Schrader, Townshend'in bizzat ofisine gelerek Londra'dan kendisine verilen nişana ilişkin telgrafı aldığını belirtmiştir.[2] Townshend savaşın sonunda, Ekim 1918 tarihinde, Osmanlı devletinin ateşkes antlaşması imzalaması için İngilizlerle arabuluculuk görevi yaptı.
Savaş sonrası
Savaş sonrası, 1920 yılında, Townshend ordudan emekliye ayrıldı ve "Mezopotamya Seferim" (1920) isimli bir kitap yazdı. Ara seçimlerde Shropshire'den bağımsız muhafazakâr milletvekili olarak aday oldu ve (1920-1922) tarihleri arasında Parlamento'da The Wrekin seçim bölgesinin milletvekili olarak yer aldı. Askerlerinin Türk esareti altında ölmesi sebebiyle eleştirilere maruz kaldı ve görevinden istifa etti. Fakat bu eleştiriler geçerli bir eleştiri olamazdı çünkü Türkler Townshend'e çok iyi davranmışlar idi. Askeri uzmanlar Townshend'e Tizpon'da Osmanlı kuvvetlerini yenemediği, Kut kuşatması sırasında pasif kaldığı ve acele bir yardım seferi düzenlenmesine neden olan yanlış raporlar gönderdiği için sert bir şekilde eleştirdi. 1924 yılında gözden düşmüş biri olarak öldü.
1924 yılında vasiyeti yayınlandığında, Townshend'in tüm malvarlığının değerinin sadece 119 £ pound olduğu ortaya çıktı.
Kaynakça
- ^ George Curzon, A Viceroys' India: Leaves From Lord Curzon's Note-Book
. London: Sidgwick & Jackson, 1984, p. 146
- ^ Friedrich Schrader, 1917, Konstantinopel in Vergangenheit und Gegenwart: Mohr (Siebeck), Tübingen
Konuyla ilgili yayınlar
- Barker, Col. A. J. Townshend of Kut: A Biography of Major-General Sir Charles Townshend KCB DSO Cassell, 1967
- Barker, Col. A. J. The First Iraq War, 1914-1918: Britain's Mesopotamian Campaign, Enigma Books, 2009. ISBN 978-1-929631-86-5
- Braddon, Russell The Siege Viking Adult, 1970 ISBN 0-670-64386-6
- Dixon, Norman On the Psychology of Military Incompetence Random House, London, 1976, pp 95–110
- Townshend, Major General Sir Charles V.F. K.C.B., D.S.O. My Campaign in Mesopotamia London: Thornton Butterworth Ltd, 1920.
Dış bağlantılar
