Cezayir Metrosu (Arapça: مترو الجزائر العاصمة, Fransızca: Métro d'Alger), Cezayir'in başkenti Cezayir'de hizmet veren toplu taşıma sistemi. Başkentin fiziksel ve beşeri büyümesi dikkate alınarak, 1970'lerde tasarlanan bu projeye 1980'lerde resmen başlandı. Ancak mali sıkıntılar ve güvenlik sorunları sebebiyle 1990'larda projeye ara verildi. Cumhurbaşkanı Abdülaziz Buteflika'nın katıldığı resmi törenle 31 Ekim 2003'te tekrar başlatılan metro inşaatı,[1][2] 1 Kasım 2011 tarihinde tamamlanarak hizmete açıldı.[2] Cezayir, Kahire'den sonra metroya sahip ikinci Afrika başkenti haline geldi.[5]
Metronun Hay el Bedr-Tafura-Merkez Posta Ofisi istasyonları arasındaki, 9,2 km uzunluğunda 10 duraktan oluşan ilk ayağı 1 Kasım 2011'de hizmet vermeye başladı.[1] "Hay el Badr" den "El Harrac"'a uzanan 4 km'lik ilave hat da, Haziran ayında yapılan deneme sürüşlerinden sonra, 4 Temmuz 2015 tarihinde halkın kullanımına sunuldu.[6][7]
Tarihçe
1970'lerde, projeyi tasarlayanlar 64 km uzunluğunda bir metro ağı öngörüyordu. 1982'de resmen çalışmalara başlandı ve teknik çalışmalar 1985'te tamamlandı. Yetkililer ağın yapımı için bir Alman şirketi ve Japon bir uzmanla anlaştı. 1980'lerde petrol fiyatlarının dip yapması, Cezayir devletinin projeyi finanse etme kabiliyetini önemli derecede etkiledi. Yetkililer, metro yapım programının, diğer toplu taşıma projelerine dönüştürülmesi olanağını da tartıştılarsa da, yavaş ilerleme kaydedeceklerini bildikleri halde, orijinal Metro programıyla devam edilmesine karar verdiler.
1988'de COSIDER ve GENISIDER isimli iki ayrı ulusal yüklenici firma ile sözleşme imzalandı. Ancak bu iki firmanın da metro inşası konusunda tecrübesi yoktu. Mali ve politik sıkıntılarla boğuşularak geçirilen 15 yıllık zaman diliminde, sadece dört istasyonun inşaatı tamamlandı. Tüm sıkıntıların yanı sıra, düzensiz topografya ve kazılması zor toprak yapısı da, çalışmaları önemli ölçüde sekteye uğratmıştı.
İlk olarak, 1994 yılında Emir-Abdülkadir denilen 450 m uzunluğunda bir bölüm, hemen akabinde Merkez Posta Ofisi'ni Halife-Buhalfa'ya bağlayan 650 m'lik diğer bir bölüm tamamlandı. Cezayir Metro Şirketi (CMŞ) 1999 yılında uluslararası şirketleri ihaleye davet etti ve iki yeni yüklenici firma projeye dahil oldu. Fransız Systra-Sgte ve Cezayir-Alman GAAMA firmaları, 38 ay içinde kazı ve mühendislik işini tamamlamayı taahhüt ettiler.
Ülkede ekonomik istikrarın sağlanması ve güvenlik zafiyetinin giderilmesi üzerine, hükûmet, 2003 yılında projeyi hızlandırdı. Ocak 2006'da ise, Siemens Ulaştırma Sisteminin devreye alınmasıyla, elektrifikasyon, sinyalizasyon ve malzeme kullanımı gibi konularda, önemli proje değişiklikleri yapıldı. Vinci SA firması mühendislik işlerinden sorumluyken, İspanyol Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles (CAF) firması ise metroda çalışacak, her biri 6 vagonlu 14 trenin teslimatını üstlenmişti. Şebeke, daha önce Paris metrosunun 1. ve 14. hatlarına da uygulanmış olan, Trainguard MT CBTC teknolojisini kullanacaktı.
Sistem
Hat 1'in, Tafurah-Grande Poste'yi Hay El Bedr'e bağlayan 9,2 kilometre uzunluğunda olan ilk bölümü 10 istasyon içeriyordu.[1] On istasyondan dokuzu yer altındadır ve sağlı sollu 115 metre uzunluğunda iki platforma sahiptir. Yalnızca Hay El Bedr istasyonu yüzeydedir.
El Hamma - Hay El Bedr arası; 4 istasyonun, havalandırma ve kablolama işlemleri 38 ayda yapıldı. Rayların döşenmesi ve diğer tüm mühendislik işleri resmen 30 Haziran 2007 tarihinde bitirildi.
South-western Travaux France (TSO) şirketi tarafından, 23 km uzunluğunda rayların döşeme ve kaynak işlerine Nisan 2007'de başlandı. Aralık 2007'de, ilk metro, vagonlarıyla birlikte Cezayir'e teslim edildi.
Temmuz 2015'te, "Hay el Bedr" den "El Harrac Merkez"e kadar uzanan 4 km uzunluğunda ve dört istasyonluk inşaatın tamamlanmasıyla, Hat1'in yapımı bitti. Sistem bu haliyle, yaklaşık 13.5 kilometre üzerinde 14 istasyonla hizmet etmektedir.
Maliyete ve operasyona ilişkin bilgi
inşaat-mühendislik için harcanan 30 milyar Cezayir dinarı (DZD) ve ekipman için harcanan 47 milyar DZD ile birlikte, Hat1 için toplam 77 milyar DZD (900 milyon Avro) harcanmıştır.
Metroda, altışar vagonlu toplam 14 tren çalışmaktadır.
Her vagon 108 m uzunluğundadır ve 208 yolcu koltuğu bulunmaktadır. Toplam yolcu kapasiteleri 1216 kişidir.
Metro, 2 dakikada bir yapılan seferlerle, saatte 41 bin, yılda 150 milyon yolcu taşıma kapasitesine sahiptir. Trenler, saatte 70 km hıza çıkabilmekte ve sabah 5 akşam 11 arası hizmet verilmektedir.
Metronun işletmesi, 2007'de açılan ihaleyi kazanan Fransız RATP Group tarafından yapılmaktadır.
Galeri
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Cezayir Metrosu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.