Böbrek yetmezliği

Böbrek yetmezliği
Diğer adlarBöbrek yetmezliği, son dönem böbrek hastalığı (ESRD), evre 5 kronik böbrek hastalığı[1]
Böbreklerin işlevini yerine getirmek için kullanılan bir hemodiyaliz makinesi
UzmanlıkNefroloji
BelirtilerBacakta şişlik, yorgunluk hissi, iştah kaybı, bilinç bulanıklığı [2]
KomplikasyonAkut: Üremi, yüksek kan potasyumu, hacim yüklenmesi[3]
Kronik: Kalp hastalığı, yüksek tansiyon, kansızlık[4][5]
TiplerAkut böbrek yetmezliği, kronik böbrek hastalığı[6]
NedenleriAkut:
[6]
Kronik:
[6]
TanıAkut:

Kronik:
  • Glomerüler filtrasyon hızı (GFR
  • < 15[1]
TedaviAkut: nedene göre değişir[7]
Kronik: Hemodiyaliz, Periton diyalizi, böbrek nakli[2]
SıklıkAkut: yılda 1.000’e 3[8]
Kronik: 1.000’e 1 (ABD)[1]

Son dönem böbrek hastalığı (ESRD) olarak da bilinen böbrek yetmezliği, böbreklerin artık kandaki atık maddeleri yeterince filtreleyemediği ve normal seviyelerin %15'inden daha azında çalıştığı tıbbi bir durumdur.[2][9]

Böbrek yetmezliği, hızla gelişen ve düzelebilen akut böbrek yetmezliği ve yavaş yavaş gelişen ve çoğu zaman geri dönüşü olmayan kronik böbrek yetmezliği olarak sınıflandırılır.[6][10]

Uygun tedavi ile kronik hastalığı olan birçok kişi çalışmaya devam edebilir.[2]

Akut ve kronik böbrek yetmezliğinin semptomlar arasında üremi, hiperkalemi, hacim yüklenmesi, bacaklarda şişme, yorgunluk hissi, kusma, iştahsızlık ve kafa karışıklığı sayılabilir.[2][3][9]

Kronik böbrek yetmezliğinin komplikasyonları arasında kalp hastalıkları, yüksek tansiyon ve kansızlık gibi sıvı yüklenmesi ve bozulmuş böbrek fonksiyonlarına bağlı semptomlar gözlenir.[4][5][11]

Akut böbrek yetmezliğinin nedenleri düşük tansiyon, idrar yollarının tıkanması, bazı ilaçlar, kas yıkımı ve hemolitik üremik sendromudur.[6]

Kronik böbrek yetmezliğinin nedenleri arasında diyabet, yüksek tansiyon, nefrotik sendrom ve polikistik böbrek hastalığı vardır.[6]

Akut yetmezliğin tanısı sıklıkla idrar üretiminde azalma veya serum kreatinin düzeyinde artış gibi faktörlerin birleşimine dayanır.[3]

Kronik yetmezliğin tanısı, glomerüler filtrasyon hızının (GFR) 15'in altında olması veya böbrek nakli tedavisinin gerekliliği temel alınarak konur.[1] Aynı zamanda evre 5 kronik böbrek hastalığına eşdeğerdir..[1]

Akut yetersizliğin tedavisi altta yatan nedene bağlıdır.[7]

Kronik yetmezliğin tedavisi hemodiyaliz, periton diyalizi veya böbrek naklini içerebilir.[2]

Hemodiyalizde, vücudun dışında kanı filtrelemek için makine kullanılır.[2]

Periton diyalizinde karın boşluğuna belirli bir miktar sıvı yerleştirilip boşaltılır ve bu işlem günde birkaç kez tekrarlanır.[2]

Böbrek nakli, başka birinden alınan böbreğin cerrahi olarak yerleştirilmesini ve daha sonra vücut tarafından reddini önlemek için bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç almayı içerir.[2]

Kronik hastalıklara karşı önerilen diğer önlemler, aktif olma ve belirli beslenme değişiklikleridir.[2]

Depresyon böbrek yetmezliği olan hastalarda yaygındır ve böbrek fonksiyonlarında azalma, hastaneye kaldırılma ve ölüm riskinin artması gibi kötü sonuçlarla ilişkilidir.

Yakın zamanda Hasta Odaklı Sonuçlar Araştırma Enstitüsü (PCORI) tarafından finanse edilen, ayaktan hemodiyaliz alan böbrek yetmezliği hastalarında yapılan bir çalışmada, depresyon için farmakolojik olmayan ve farmakolojik tedaviler arasında benzer etkiler bulundu.[12]

Amerika Birleşik Devletleri'nde akut böbrek yetersizliği yılda yaklaşık 1.000 kişi başına 3 kişiyi etkiler.[8] Kronik böbrek yetersizliği yaklaşık 1.000 kişiden 1 kişiyi etkiler ve her yıl 10.000 kişiden 3'ünde bu durum yeni ortaya çıkar.[1][13]

Modern tıbbın gelişmesinden evvel böbrek yetmezliğine üremik zehirlenme, kana idrar karışması için ise üremi terimi kullanılırdı. Yaklaşık 1847'den itibaren bu terim az idrar üretimi için kullanılmaya başlanmış, bugünse oligüri olarak kullanılmaktadır.

Böbrek hastalarında nefes kokusuna rastlanabilmektedir. Çünkü böbrek hastalığı ağız kuruluğuna, ağız kuruluğu da nefes kokusuna neden olduğu düşünülmektedir.[14]

Sınıflandırma

Ayrıca bakınız: Hepatorenal sendrom

Böbrek yetmezliği iki kategoriye ayrılabilir: akut böbrek yetmezliği veya kronik böbrek yetmezliği. Böbrek yetmezliğinin türü serum kreatinindeki eğilime göre farklılık gösterir; Akut böbrek yetmezliğini kronik böbrek yetmezliğinden ayırmaya yardımcı olabilecek diğer faktörler arasında anemi ve sonografide böbrek boyutu yer alır; çünkü kronik böbrek hastalığı genellikle anemiye ve küçük böbrek boyutuna yol açar.

Belirti ve bulgular

Belirtiler kişiden kişiye değişebilir. Böbrek hastalığının erken evresinde olan bir kişi kendini hasta hissetmeyebilir veya semptomları ortaya çıktıkça fark etmeyebilir. Böbrekler düzgün bir şekilde filtreleyemediğinde, azotemi adı verilen bir durum olan kanda ve vücutta atık birikir. Çok düşük düzeyde azotemi, varsa çok az semptom üretebilir. Hastalık ilerlerse semptomlar fark edilir hale gelir (eğer yetmezlik semptomlara neden olacak derecedeyse). Gözle görülür semptomların eşlik ettiği böbrek yetmezliğine üremi denir.[15]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f Cheung AK (2005). Primer on Kidney Diseases (İngilizce). Elsevier Health Sciences. s. 457. ISBN 1416023127. 
  2. ^ a b c d e f g h i j "Kidney Failure". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2017. 
  3. ^ a b c d Blakeley S (2010). Renal Failure and Replacement Therapies (İngilizce). Springer Science & Business Media. s. 19. ISBN 9781846289378. 
  4. ^ a b Liao MT, Sung CC, Hung KC, Wu CC, Lo L, Lu KC (2012). "Insulin resistance in patients with chronic kidney disease". Journal of Biomedicine & Biotechnology. Cilt 2012. s. 691369. doi:10.1155/2012/691369. PMC 3420350 $2. PMID 22919275. 
  5. ^ a b "Kidney Failure". MedlinePlus (İngilizce). 4 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2017. 
  6. ^ a b c d e f "What is renal failure?". Johns Hopkins Medicine (İngilizce). 18 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2017. 
  7. ^ a b Clatworthy M (2010). Nephrology: Clinical Cases Uncovered (İngilizce). John Wiley & Sons. s. 28. ISBN 9781405189903. 
  8. ^ a b Ferri FF (2017). Ferri's Clinical Advisor 2018 E-Book: 5 Books in 1 (İngilizce). Elsevier Health Sciences. s. 37. ISBN 9780323529570. 
  9. ^ a b "Kidney Failure | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (İngilizce). 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2022. 
  10. ^ "Chronic Kidney Disease (CKD) | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (İngilizce). 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2022. 
  11. ^ "Kidney Failure". medlineplus.gov. 27 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2022. 
  12. ^ Mehrotra R, Cukor D, Unruh M, Rue T, Heagerty P, Cohen SD, Dember LM, Diaz-Linhart Y, Dubovsky A, Greene T, Grote N, Kutner N, Trivedi MH, Quinn DK, Ver Halen N, Weisbord SD, Young BA, Kimmel PL, Hedayati SS (Mart 2019). "Comparative Efficacy of Therapies for Treatment of Depression for Patients Undergoing Maintenance Hemodialysis: A Randomized Clinical Trial". Annals of Internal Medicine. 170 (6). ss. 369-379. doi:10.7326/M18-2229. PMID 30802897. 
  13. ^ Ferri FF (2017). Ferri's Clinical Advisor 2018 E-Book: 5 Books in 1 (İngilizce). Elsevier Health Sciences. s. 294. ISBN 9780323529570. 14 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2024. 
  14. ^ "Ağız kokusu hastalık habercisi". 18 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2007. 
  15. ^ Grinsted P (2 Mart 2005). "Kidney failure (renal failure with uremia, or azotaemia)". 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2009. 

Read other articles:

Yonder (seri televisi)

YonderPoster promosiNama alternatifBeyond the MemoryHangul욘더 GenreFiksi ilmiahBerdasarkanGoodbye, Yonder (novel)oleh Kim Jang-hwanPengembangTVING[1]Paramount Global (investasi produksi)[1][2]Ditulis olehKim Jeong-hoon[3]Oh Seung-hyun[3]SutradaraLee Jun-ik[3]Negara asalKorea SelatanBahasa asliKoreaProduksiRumah produksiDoodoong Pictures[3]CJ ENM[3]DistributorTVINGParamount+ (Internasional)[2]RilisJaringan asliTVINGPran...

 

شركة هندوستان آيرونوتيكس

شركة هندوستان آيرونوتيكسمعلومات عامةالاختصار HAL (بالإنجليزية) الجنسية الهند[1] التأسيس 23 ديسمبر 1940 — 1940[2] النوع عمل تجاري — مقاولة — شركة عمومية محدودة الشكل القانوني مؤسسات مملوكة للدولة المقر الرئيسي بنغالور مواقع الويب hal-india.co.in (الإنجليزية)hal-india.co.in… (الهندية) ا

 

أمريكا المفتوحة 2005 (كرة مضرب)

أمريكا المفتوحة 2005 رقم الفعالية 125  البلد الولايات المتحدة  التاريخ 2005  الرياضة كرة المضرب  الموقع الرسمي الموقع الرسمي  تعديل مصدري - تعديل   قائمة بالأبطال في بطولة 2005 أمريكا المفتوحة: الكبار فردي رجال المقالة الرئيسية: أمريكا المفتوحة 2005 - فردي الرجال روجيه

Charlie Higson

British actor, comedian and author Charlie HigsonHigson at the 2013 British Comedy AwardsBornCharles Murray Higson (1958-07-03) 3 July 1958 (age 65)Frome, Somerset, EnglandOccupation(s)Actor, comedian, authorYears active1980–presentSpouse Victoria L Fullick ​(m. 1995)​Children3 Charles Murray Higson (born 3 July 1958) is an English actor, comedian, author and former singer. He has also written and produced for television and is the author of the Enemy ...

 

Sun Quan

Sun QuanTemple name (en) 太祖 Posthumous name (en) 大皇帝 BiografiKelahiran5 Juli 182 Zhejiang Kematian21 Mei 252 (69 tahun)Jiankang Penyebab kematianHemorrhagia Cerebral Tempat pemakamanNanjing   Kaisar Tiongkok Dong Wu23 Mei 229 – 21 Mei 252 ← Kaisar Xian dari Han – Sun Liang (en)  →   Chinese king (en)  Dong Wu222 – 229 Data pribadiKelompok etnikSuku Han KegiatanPekerjaanPenguasa monarki KeluargaPasangan nikahEmpress ...

 

New Deal

Halaman ini berisi artikel tentang program ekonomi. Untuk kegunaan lain, lihat New Deal (disambiguasi). Atas kiri: Otoritas Tennessee Valley, bagian dari New Deal, disahkan oleh hukum pada 1933.Atas Kanan: Presiden Roosevelt, orang yang bertanggung jawab dalam program New Deal. Bawah: Sebuah karya Mural yang menunjukan para buruh bangunan pada masa New Deal. New Deal adalah beberapa program domestik yang diberlakukan di Amerika Serikat pada periode 1933 hingga 1936, dan beberapa waktu setelah...

Hitomi Nabatame

Japanese actress You can help expand this article with text translated from the corresponding article in Japanese. (April 2017) Click [show] for important translation instructions. View a machine-translated version of the Japanese article. Machine translation, like DeepL or Google Translate, is a useful starting point for translations, but translators must revise errors as necessary and confirm that the translation is accurate, rather than simply copy-pasting machine-translated text into...

 

مسييه 29

مسييه 29معلومات عامةجزء من درب التبانة رمز الفهرس M 29[1]NGC 6913[1]OCl 168[1] المكتشف أو المخترع شارل مسييه[2] زمن الاكتشاف أو الاختراع 29 يوليو 1764[2] الكوكبة الدجاجة[3] المسافة من الأرض 1٬148 فرسخ فلكي[4] مركبة الميل الزاوي للحركة الذاتية −4٫56 مللي ثانية في الس...

 

Oh Mother

Sampul CD singel Oh Mother yang dirilis untuk kawasan Eropa. Oh Mother adalah singel keempat Christina Aguilera yang diambil dari album Back to Basics. Lagu tersebut dirilis khusus untuk kawasan Eropa, seperti Prancis, Italia, Inggris, Belanda dan Swiss. Lagu tersebut ditulis dan diciptakan oleh Derryck Thornton, Mark Rankin, Liz Thornton serta Kara DioGuardi. Dalam lagu ini, Christina tidak hanya terlibat dalam penulisan dan pembuatan lagu, tetapi juga bertindak sebagai produser. Oh Mother d...

Jembatan Dewi

Jembatan Dewi adalah jembatan yang membentang di atas Sungai Martapura, Kota Banjarmasin, Kalimantan Selatan. Jembatan ini menghubungkan Jalan Ahmad Yani dengan daerah Pasar Sudimampir. Jembatan ini merupakan salah satu jembatan tertua di Kota Banjarmasin. Jembatan DewiJembatan Dewi di Kota BanjarmasinKoordinat3°19′21″S 114°35′42″E / 3.32259°S 114.59495°E / -3.32259; 114.59495Koordinat: 3°19′21″S 114°35′42″E / 3.32259°S 114.59495...

 

Tomb of Simeon the Just

Alleged tomb in Jerusalem, Israel Tomb of Simeon the JustShown within East Central JerusalemShow map of East Central JerusalemTomb of Simeon the Just (Jerusalem)Show map of JerusalemLocation'Uthman Ibn 'Affan StreetShimon HaTzadik, East JerusalemCoordinates31°47′31″N 35°13′50″E / 31.79186°N 35.23062°E / 31.79186; 35.23062Typeburial chamberHistoryFounded2nd century CE[1]Site notesPublic accessFree Jews visiting the tomb in 1927 The Tomb of Simeo...

 

Rudolf von Erlach (1299–1360)

Bernese knight and army commander Rudolf von Erlach as field commander of Berne kneeling in prayer before the battle of Laupen 1339 (illustration from Spiezer Chronik, c. 1485). Rudolf is shown with his family coat or arms and wearing a pointed hat with his heraldic colours. Rudolf von Erlach (born around 1299 in Bern, died in 1360 in Reichenbach Castle) was a knight and commander of the Swiss Confederation forces at the Battle of Laupen. He was the son of Ulrich, a knight and steward, and Me...

Manicaria

Manicaria Jungpflanzen von Manicaria saccifera in Costa Rica Systematik Klasse: Bedecktsamer (Magnoliopsida) Monokotyledonen Commeliniden Ordnung: Palmenartige (Arecales) Familie: Palmengewächse (Arecaceae) Gattung: Manicaria Wissenschaftlicher Name Manicaria Gaertn. Manicaria ist eine in Zentralamerika heimische Palmengattung. Sie ist der einzige Vertreter der Tribus Manicarieae. Inhaltsverzeichnis 1 Merkmale 1.1 Blätter 1.2 Blütenstände 1.3 Blüten 1.4 Früchte und Samen 2 Verbreitung u...

 

Szkoła przetrwania (serial telewizyjny 2006)

Szkoła Przetrwania (ang. Man vs. Wild lub Ultimate Survival lub Born Survivor: Bear Grylls) − program emitowany przez Discovery Channel, w którym podróżnik i były żołnierz służb specjalnych SAS 21, Special Air Service, Bear Grylls prezentuje jak przetrwać w ekstremalnych lub trudnych warunkach. Bear Grylls mając ze sobą jedynie: nóż, manierkę i krzesiwo pokazał jak przetrwać na: lodowcu w Islandii, na safari w Kenii, w amazońskiej dżungli w Ekwadorze, w Alpach, w lesie de...

 

Animal roleplay

Animal roleplay or petplay (erotic roleplay related to BDSM) A pony-boy pulling his mistress seated on a sulky, at USA's Folsom Street Fair, the world's largest leather and kink festival. Animal roleplay is a form of roleplay where at least one participant plays the part of a non-human animal. As with most forms of roleplay, its uses include play and psychodrama. Animal roleplay may also be found in BDSM contexts, where an individual may take part in a dominant/submissive relationship by bein...

Cobra Starship discography

Cobra Starship discographyCobra Starship performing at Warped Tour on June 20, 2008Studio albums4Music videos17EPs1Singles13Album appearances8 Cobra Starship was an American pop punk band, formed by Gabe Saporta in 2005. Other members are guitarist Ryland Blackinton, bassist Alex Suarez, drummer Nate Novarro, and keytarist Victoria Asher, all of whom provide backing vocals. The group released their debut album, While the City Sleeps, We Rule the Streets in 2006. Snakes on a Plane (Bring It), ...

 

Head and neck anatomy

This article includes a list of general references, but it lacks sufficient corresponding inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (December 2017) (Learn how and when to remove this template message) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Head and neck anatomy – news ...

 

Культурна політика

Культурна політика — це специфічна царина публічного політичного процесу, яка віддзеркалює головні принципи та цінності в культурному житті на міждержавному, національному та місцевому рівні. Оскільки культура є явищем всеосяжним і стосується більшості сфер суспі...

Taieb Ghafes

Moroccan politician Taieb GhafesMinister of FisheryIn office7 November 2002 – 8 June 2004Prime MinisterDriss JettouPreceded byMohand LaenserSucceeded bySaid Chbaatou Personal detailsBorn (1940-12-23) 23 December 1940 (age 82)Touissit, MoroccoPolitical partyRNIOccupationPolitician Taieb Ghafes also Taib Ghafess/Rhafes/Tayeb Rhafes (Arabic: الطيب غافس ; born 23 December 1940, Touissit) is a Moroccan politician of the National Rally of Independents party. He held th...

 

Demografia de Barbados

Crescimento demografico de Barbados, relatório da FAO (2005) A população de Barbados é de 276 607 habitantes, o que corresponde a uma densidade de 644,8 hab./km², uma das mais elevadas do mundo. As taxas de natalidade e de mortalidade eram, em 2003, respectivamente, de 13,15%o e 9,02%o. A esperança média de vida atinge 71,84 anos. O valor do Índice de Desenvolvimento Humano (IDH) é de 0,888 e o valor do Índice de Desenvolvimento ajustado ao Género (IDG) é de 0,885 (2001). Estima-s...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!