Bursa Olayları, 6 Kasım 1914 tarihinde Rus Donanması'nın Ereğli'yi denizden topa tutması sonrasında Ermeni toplumundan Taşnak Komitesi ile bağlantılı olduğu tespit edilen kişilerce Bursa'nın İzmit sınırında bulunan kesimlerinde çıkartılan isyan hareketleridir.
Olayların gelişimi
Osmanlı Devleti, Balkan Savaşları sonucunda büyük askerî birliklerini kaybetmiş ve mali açıdan büyük bir yük altında kalmıştı. İmparatorluk, bu savaşların üstüne 1914 yılında I. Dünya Savaşı'nın patlak vermesiyle Karadeniz'de Rus Donanması'nın şiddetli hücumu ile de karşı karşıya gelmiş oldu. 1878'den bu yana Ermeni komitecilerin gelişen milliyetçi fikirlerinin sonucu olarak bağımsız Ermenistan Devleti istekleri, bu saldırı ile biraz daha pekişti.[1] Amerikan Board misyonerlerinden öğrendikleri silah yapım teknikleri ve Rusya'dan getirilen silahlarla Ruslara destek amaçlı olaylar çıkartma kararı aldılar.[2]
Takibat ve baskınlar
Bu hazırlıkları haber alan Osmanlı merkezi yönetimi olaya el koymaya karar verdi. Yapılan takibatlar, Ermenilerin 60-70 kişilik gruplar halinde hareket ettiğini ve Çengiler, Sölöz, Orhangazi, Gemlik gibi bölgelerde Müslüman ahaliye karşı saldırılar düzenlediklerini ortaya çıkardı. Fakat çok geçmeden askerin olaya el koymasıyla olaylar daha da fazla büyümeden bastırılmış oldu.[3]
Sonuç
Askerlerin yaptığı baskınlar neticesinde, yüzlerce çeşitli tüfek, binlerce tabanca, ufak namlulu bir top, kılıçlar ve askeri malzemeler ele geçirildi. Murahhasa vekili Barkev Efendi ile katibi Sukiyas ve Ermeni okulu müdürü, kilise hademesi ve diğer ruhbanlar tarafından bölgedeki dereye, kuyulara atılmak, kilise avlusuna gömülmek üzere taşınan ihtilal teşkilatına dair belgeler ve diğer Ermeni belgeleri de bu isimlerle birlikte Divan-ı Harb-i Örfi'ye teslim edildi.[4]
Kaynakça
- ^ Mazıcı, Nurşen, Uluslararası Rekabette Ermeni Sorununun Kökeni, İstanbul: 1987;44.
- ^ Öney, Celal, II. Abdülhamid Döneminde Anadolu’da Meydana Gelen Ermeni İsyanlarında Amerikan Board Okullarının Rolü, Balıkesir: Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2004;46.
- ^ Akkuş, Turgay, Meşrutiyetten Günümüze Bursa Kent Tarihinde Gayrimüslimler, İzmir: Basılmamış Doktora Tezi, 2008;231.
- ^ Karayumak, Ömer, Ermeniler – Ermeni İsyanları, Ankara: Vadi Yayınları,2007;240.
