Boğaziçi Kıyılarının Panoraması (Fransızca: Panorama des rives du Bosphore), Lumière Kardeşler'in Cinématographe operatörlerinden Alexandre Promio tarafından çekilen ve İstanbul'un ikinci en eski film kaydı olarak kabul edilen 1897 yapımı bir Fransız filmidir.[1]
Film, Lumière Kataloğu'nda 417 numaralı film olarak "Panorama de différents bateaux qui défilent le long de la rive européenne." (tr. Avrupa kıyı şeridi boyunca geçiş yapan farklı teknelerin bir panoraması) açıklaması ve Panorama des rives du Bosphore (tr. Boğaziçi Kıyılarının Panoraması) adıyla yer almaktadır.[1] Muhtemelen bu filmden dakikalar önce Haliç Panoraması filmi çekilmiştir.
Arkaplan
Lumière Kardeşler, 1895'te patentini aldıkları Cinématographe'ın getirdiği ticari başarının ardından şirket bünyesinde kamera operatörleri eğitmeye başladı. Mart 1896'da Lumière'lerin şirketine katılan Alexandre Promio bir süre sonra film biriminin başına geçti ve ilk sinematograf operatörlerinin eğitiminden sorumlu oldu. Promio'nun görevi bu yeni icadı dünya çapında tanıtmak ve pazarlamaktı. Yetiştirilen kamera operatörleri dünyanın dört bir yanına gönderilirken Promio da Nisan 1896 ile Eylül 1897 arasında dünyanın çeşitli şehirlerini ziyaret etti.
Ziyaretleri kapsamında Osmanlı topraklarına da uğrayan Promio, sırasıyla Mısır, Filistin ve İstanbul'da çekimler yapıp daha sonra Avrupa'ya geri döndü.[2] Promio, Türkiye'deki çekimler için yaşadığı zorluklar için şunları söylemiştir:
| “
|
Türkiye gezim hakkında film makinemi yerleştirmede yaşadığım büyük zorluk dışında söyleyecek pek bir şeyim yok. O zamanlar II. Abdülhamid'in Türkiyesi'nde krankı olan her alet şüpheliydi. Çekim yapabilmek için araya Fransız büyükelçiliğini ve ardından bazı yetkililerin avucunda unutulan birkaç parayı dahil etmek gerekiyordu.[2]
|
„
|
|
|
Yapım ve gösterim
Film, karada çekim yapılmasına izin verilmediği için bir vapurun güvertesine konumlandırılan kamera ile çekildi. Vapurun Karaköy'den Tophane'ye doğru hareket ettiği sırada kaydedilen görüntülerde arkaplanda Galata Kulesi ve Beyoğlu'nun Boğaziçi'ne bakan sırtlarındaki evler gözükmektedir. Ön planda ise birkaç vapur ile içinde yolcuları da olan kayıklar yer almaktadır. Film, yaklaşık 42 saniye sürmektedir.
Film, 1 Ağustos 1897 tarihli Lyon républicain gazetesinin haberine göre çekildikten yaklaşık dört ay sonra, ilk kez Ağustos 1897'de Lyon'da gösterilmiştir.
Kaynakça
- ^ a b "Panorama de la Corne d'Or". catalogue-lumiere.com. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2024.
- ^ a b Alexandre Promio, “Carnet de Route”, Guillaume-Michel Coissac, Histoire du Cinématographe, Paris, Cinéopse/Gauthier-Villars, 1925, s. 197)
Dış bağlantılar
