Bozköy, Niğde ilinin Çiftlik ilçesine bağlı bir beldedir.
Tarihçe
Beldenin adı, 1512 yılı kayıtlarında Gelemiş olarak geçmektedir.[4] Daha önceleri köy iken 31 Aralık 1987 tarihinde belediye statüsü alarak beldeye dönüştü.[5]
Türkler, Melendiz Bölgesine 13. yüzyılda büyük oranda yerleşmiştir.[6][7] Hristiyan halkın zamanla terk ettiği Melendiz Bölgesinde Türklerin yerleştiği ve kurduğu köylerden olan Gelemiş(Bozköy) köyününde 13. yüzyılda kurulduğunu söyleyebiliriz. Gelemiş Köyü, 13. yüzyıllarda Oğuzlar'ın Kayı boyuna mensup Türkler tarafından kurulan “Kayılı/Kayırlı” köyüne de komşudur.[8] Dolayısıyla Gelemiş Köyünün Oğuzlar'ın Kayı boyuna mensup olan Türklerce kurulduğunu söylemek mümkündür. 16.yüzyılın ilk çeyreğini kapsayan tahrir defterlerinde köyün ismi Gelemiç olarak kayıtlıdır.[7][9][10]
Anadolu'nun değişik bölgelerinde karşımıza çıkan Gelemi(ş)ç isminin kökenine yönelik iki farklı görüşün öne çıktığını görmekteyiz. Luvi dilinde Kala'nın “Kıyı” demek olabileceği, dolayısıyla Gelemiş'inde “kıyı halkı/şehri” olduğu ifade edilmektedir.[11] Dolayısıyla, Melendiz Ovasının hemen kıyısında yer alan bu yerleşime Gelemiş ismi verilmiş olabilir. Mehmet Ali Ünal ise “Gele” kelimesinin Farsça kökenli olduğunu ifade etmiş, bundan türeyen Gelen/mbe kelimesi de buna örnek vermiştir. Bu minvalde koyun yatağı, ağıl anlamına gelen “Gelembe” kelimesi Melendiz yöresinin hayvancılık, zirai ve ticari özelliklerini de göz önünde
bulundurduğumuzda zamanla bozularak “Gelemiş” şeklinde anıla gelebileceği ihtimalini de düşündürmektedir.[7]
Coğrafya
Belde, Niğde il merkezine 70 km, Çiftlik ilçe merkezine 5 km uzaklıkta olup Yenice, Yenikent ve Yeşilyurt olmak üzere üç mahalleden oluşmaktadır.[12]
Nüfus
| Yıllara göre belde nüfus verileri
|
| 2022
|
3.793[3]
|
| 2021
|
4.014[3]
|
| 2020
|
4.225[3]
|
| 2019
|
4.278[3]
|
| 2018
|
4.511[3]
|
| 2017
|
4.307[3]
|
| 2016
|
4.303[3]
|
| 2015
|
4.325[3]
|
| 2014
|
4.398[3]
|
| 2013
|
4.777[3]
|
| 2012
|
4.358[3]
|
| 2011
|
4.463[3]
|
| 2010
|
4.483[3]
|
| 2009
|
4.651[3]
|
| 2008
|
4.672[3]
|
| 2007
|
4.648[3]
|
| 2000
|
4.108[12]
|
| 1990
|
3.045[12]
|
Yönetim
Belediye başkanlığı
| Seçildiği yıl
|
Belediye başkanları[12]
|
| 2024
|
Muammer Çelikbaş (CHP)
|
| 2019
|
Ömer Dalgıç (AK Parti)
|
| 2014
|
Yalçın Tekeli (CHP)
|
| 2009
|
Hüseyin Aslan (DP)
|
| 2004
|
Kemal Beşer (AK Parti)
|
| 1999
|
Ayhan Öncel (DYP)
|
| 1994
|
Ferit Tekeli (SHP)
|
| 1989
|
Ferit Tekeli (SHP)
|
Tarihi yerler
Ülke
Nesibe'nin ülke ismiyle de bilinen mağara, yeraltı şehri ve peribacalarından oluşan yapılardır. Gelemiş (Bozköy) kasabasında bulunan ve 2017 yılında tarafımızca temizlik çalışmaları yapılan Ülke Deresi (Tıraz) Yeraltı Şehri; kasabanın kuzeybatı yönünde kasabaya ortalama 1.5 km. uzaklıktadır. Ülke Deresi (Tıraz) yeraltı yerleşimi vadi başlangıcında yelpaze formundaki yamaç yapısı içerisinde volkanik karakterli tüf kayaçlarla oluşan peribacaları vardır. Kayaç silsilesinin başlangıç noktasına yakın yerde geneli kuzey-güney yönde uzanan galerilerin yanında kayaya oyma üç sahınlı doğu yönde apsisi büyük oranda yıkılmış olan kilise yapısı vardır. Vadi içerisindeki peribacası kütleleri içlerinde ve yamacın kuzey doğrultusundaki kayaç kütleleri içlerinde doğu-batı yönde basit mezar oyukları yanında geneli tek oda şeklinde galeri dizileri mevcuttur.[13]
Kale
Bozköy kasabasının güneydoğusunda kasabaya ortalama 2.5 km. uzaklıkta bulunan yöre insanınca kale olarak adlandırılan tepelik vardır. Tepelik alan Büyük Göllüdağ'ın devamı niteliğindedir. Melendiz Ovasına hâkim bir noktaya sahip olan kalenin ovaya bakan kaya satıhlarında tek hücreden oluşan gözetleme odalarının varlığı kalenin savunma yönüne işaret etmektedir. Kale eteklerinde Roma dönemi, (kapı ve pencereleri olan) anıtsal yapıdaki tonozlu kayaoyma mezar yapıları (4.00 x 3.90 cm) dikkat çekmektedir. Kalenin yamaçlarında hayvan ahırı amaçlı kelerler ve konutlara ait temel hizasında duvarları görmek mümkündür. Kalenin tepe noktasında ise Bizans çağına ait sayıca fazla güney-kuzey doğrultuda yan yana kayaoyma basit mezar yapılarıyla alan adeta bir nekropolü çağrıştırmaktadır.[13]
Altyapı
Eğitim
Beldede beş okul bulunmakta olup bunlardan üçü ilkokul ikisi ortaokuldur.[14]
- Ahmet Nazmi Filibeli İlkokulu
- Mehmet Akif İlkokulu
- Şehit Erol Öncel İlkokulu
- Şehit Erol Öncel Ortaokulu
- Bozköy İmam Hatip Ortaokulu belde'nin 4 Camisi olduğunu biliyor muydun
- Bozköy Kasabası Merkez Cami
- Bozköy kasabası eski cami
- Bozköy Kasabası Mehmet Akif Ersoy Cami
- Bozköy Kasabası İnşaattaki Cami
Galeri
-
Niğde haritasında Bozköy
-
Havutkaya önlerinde bulunan bir patates tarlası
-
Hayrat'tan bakıldığında yalın burnu
-
Mehmet Akif İlkokulu
-
Bozköy Mehmet Akif Camii panoramik görünüm (2015)
-
Halı sahada top oynayan çocuklar ve Mehmet Akif Camii
-
Yallı önlerinde yer alan patates tarlaları
-
Bozköy Mehmet Akif İlkokulu
-
Niğde il haritasında Bozköy'ün konumu
-
Yalın burnu tepesinden Melendiz dağları ve ovası
-
Hayrat panoromik görümün
-
Havutkaya önlerinden Hasan dağına bakış
-
Havutkaya kuzeydoğu güneybatı yönünde uzanır.
Kaynakça
- ^ "31 Mart 2019 Niğde Çiftlik Bozköy Beldesi Yerel Seçim Sonuçları". 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2023.
- ^ "Bozkoy, Turkey Page" (İngilizce). 29 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2023.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2023.
- ^ "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". 8 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2023.
- ^ "Belediye Kurulmasına Dair Kararlar" (PDF). Resmî Gazete. 31 Aralık 1987. 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Eylül 2020.
- ^ (Eryaman, 2020:273)
- ^ a b c ERYAMAN, Mustafa (Şubat 2021). "Niğde Gelemiş (Bozköy) Kasabası 1". Şehir ve Kültür, 79. s. 37. 5 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2022.
- ^ (Bayrak, 2005:56)
- ^ (Hüseyniklioğlu-Arslan 2009:309)
- ^ Hüseyniklioğlu, Arslan, Ayşegül, Handan. "16. Yüzyılın İlk Çeyreğinde Niğde Kazası Yerleşme Merkezlerinin Tespiti". Academia. 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2022.
- ^ (Umar 1993:361)
- ^ a b c d "Bozköy Belediyesi". 23 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2017.
- ^ a b ERYAMAN, Mustafa (Mart 2021). "Niğde Gelemiş (Bozköy) Kasabası 2". Şehir ve Kültür, 80. ss. 76-77. 5 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2022.
- ^ "Okullar ve Diğer Kurumlar". meb.gov.tr. 8 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2023.
Dış bağlantılar
