Bilanço

Bilanço (İtalyanca'dan bilancia, terazi; Latince bilanx); bir şirketin dönemsel faaliyetleri sonucu, dönem sonunda hazırladıkları ve yayımladıkları tablolardır. Dönem kârı ya da zararı bu tablodan anlaşılır. Bilanço ile gelir tablosu, yıl sonu finansal tablolarını oluşturur.

Bilanço, envanterde bulunan iktisadi kıymetlerin tasnifli bir şekilde ve karşılıklı olarak değerleri itibarıyla düzenlenmiş özetidir. Bilançoda iki tablo bulunur: aktifler tablosu ve pasifler tablosu. Aktif tablosunda mevcutlar ve alacaklar (ve varsa zarar) gösterilirken, pasif tablosunda borçlar yer alır.

Bilanço Eşitliği

Bilanço Eşitliği Varlıklar = Sermaye+ Borçlar 'dır. Bir kuruluşun, varlıklarını ve o varlıkların kaynağını teşkil eden unsurların belirli bir tarih itibarıyla gösterildiği hesap özetidir.

Bilançoda aktifler ile borçlar arasındaki fark öz sermayeyi oluşturur, öz sermaye bu şekilde tespit edildikten sonra pasife yazılır ve böylece aktif-pasif denkliği sağlanmış olur. Esasında öz sermaye gerçek anlamda bir borç değildir ve pasifte yer almamalıdır; ancak bu kısım işletmenin kendi kendine olan borcu olarak nitelendirilerek^[1] pasife aktarılır ve aktifler ve pasifler toplamı her zaman birbirine eşit olur.

Varlıklar kolonu ile Kaynaklar kolonunun dip toplamları her zaman birbirine eşittir. Bu eşitliğin nedeni varlığın elde edilme kaynağının özkaynak mı yoksa borç mu sorusuna yanıt vermesinden kaynaklanır. Özkaynaklar =Varlıklar-Borçlar şeklinde hesaplanır. İtalyan Din adamı luca bu sistemin temellerini atan ilk insandır.

Tekdüzen Hesap Planı bilanço hesaplarını beş grupta toplamıştır.

1. Dönen / Cari Varlıklar
2. Duran / Cari olmayan Varlıklar
3. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
4. Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar
5. Özkaynaklar

Mali Bilanço

Vergi yasalarına göre hazırlanan bilanço, mali bilanço (ya da vergi bilançosu) dur. Ticaret hukuku ile vergi hukuku kurallarının birbirinden farklılşatığı noktalar vardır: bunların başında değerleme hükümleri gelir. Ayrıca gelirden indirilebilecek ve indirilemeyecek olan unsurlar da birbirinden farklıdır (örnek.yedek akçe). Amortisman hükümleri ile vergi avantajları olan istisna ve muafiyetlerin göz önünde bulundurulması gibi farklılıklar iki farklı bilançonun ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Ticari bilançodan ayrılarak vergi yasalarının hükümlerine uyulmasıyla mali bilanço ortaya çıkar. Ancak ticari bilanço hazırlanırken vergi yasalarına uyulmuşsa tek bilanço yapılır.^[1]

Bankalar, kredi taleplerini incelerken mali bilançoya bakarak karar verirler.

Kaynakça

1. ^ ÖNCEL/KUMRULU/ÇAĞAN, ÖNCEL/KUMRULU/ÇAĞAN (2016). Vergi Hukuku. Ankara: Turhan Kitabevi. s. 265-266. ISBN 975-7425-86-9.