Belarus muhalefeti, Belarus'ta Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenkohükûmetine meydan okumaya çalışan grupları ve bireyleri tanımlamak için kullanılan bir şemsiye terimdir.
Charter 97, ilhamını Belarus'ta demokrasi çağrısı yapan 1997 deklarasyonundan alan bir insan hakları grubudur. Başlığı, yirmi yıl önceki Çekoslovak insan hakları beyannamesi 77'yi kasıtlı olarak yansıtan belge, 1996 yılında yapılan referandumun yıl dönümünde oluşturulmuş ve aynı adlı örgütün ifadesiyle: "bağımsızlık, özgürlük ve demokrasi ilkelerine bağlılık, insan haklarına saygı, diktatörlük rejiminin ortadan kaldırılması ve Belarus'ta demokrasinin yeniden kurulması için duran herkesle dayanışma."
Kot Devrimi
Kot Devrimi, Belarus'taki muhalefet ve destekçileri tarafından 2006 devlet başkanlığı seçimi öncesinde Belarus'taki demokratik değişimler konusundaki çabalarını ve isteklerini[5] tanımlamak için kullanılan bir terimdi.
2010 Belarus cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra, 40.000 kadar insan[6] Lukaşenko'yu protesto etti. Seçim sonrası baskılarda 7'si cumhurbaşkanı adayı olmak üzere 700 kadar muhalif aktivist tutuklandı.[7] Muhalefet ve muhalefet adaylarının birkaç web sitesi de engellendi veya hacklendi.[8]Facebook, Twitter, YouTube, Google Talk, birçok e-posta hizmetş ve LiveJournal gibi internet siteleri de engellendi.[9] Bir muhalefet grubu ve web sitesi olan Charter97'nin genel merkezi Lukaşenko'nun güvenlik güçleri tarafından basıldı ve tüm personeli tutuklandı.[10]
Independent'a göre, Lukaşenko'nun güvenlik güçleri, "Sovyet zamanlarında göze batmayacak bir vahşetle" rakiplerinin peşine düştü.[3]
2011 protestoları
2011 yılında Arap Baharı'nın etkisiyle bir dizi protesto gerçekleşti. Bu protestolar sonucunda 29 Temmuz'da hükûmet meclis ve toplantıları yasakladı.[11]
2012 protestoları
25 Mart 2012'de, Belarus'un 1918'de Rusya'dan kısa süreli bağımsızlığının yıl dönümünde Belarus'ta bir hükûmet karşıtı mitinge binlerce kişi katıldı. Belarus devlet televizyonu, Minsk'te 200 protestocu olduğunu bildirdi.[12]
2017 protestoları
2015'teki son protesto dizilerinden bu yana devam eden ekonomik durgunluktan sonra, düşen benzin fiyatları nedeniyle ve o yıl işsizlere vergilendirme yasası çıkarıldı.[13] Yaklaşık 470.000 Belaruslu vergiyi ödemekle yükümlüdür, ancak vergi çıkartıldıktan bu yana sadece yaklaşık %10'u vergiyi ödemiştir.[13]
Yaklaşık 2.500 protestocu, 17 Şubat'ta Belarus'un başkenti Minsk'te, 183 günden az çalışanların[14] yardım için "kaybedilen vergiler" için 250 ABD doları ödemesini gerektiren bir politikayı protesto etmek için sokakları doldurdu.[15] Yasanın popüler olmadığını kanıtladı ve kamuoyunda "sosyal asalaklara karşı yasa" olarak alay edildi.[13] Her iki toplantı da barışçıl geçti ve polis tarafından rahatsız edilmedi. Diğer şehirlerde daha küçük gösteriler düzenlendi.[13] 25 Mart'ta ana protestoda konuşma yapacak olan muhalefet lideri Vladimir Nekliayev'in de sabah saatlerinde Minsk'e giderken sınırda durdurulduğu iddia edildi.[16] Hükûmet, polisin Minsk'teki bir protesto yakınında "benzin bombası ve silah yüklü arabalar" bulduğunu iddia ederek vatandaşlara yönelik toplu tutuklamaları ve dayakları savundu.[17]
Haziran 2020'de, Lukaşenko'nun koronavirüs salgınıyla mücadelesinin ortasında düşürülen bir onay sokak protestolarına yol açtı. Hareketin bir sonucu olarak birçok muhalefet adayı bir sonraki seçime kaydoldu, ancak adayların çoğu tutuklandı.[18]
Yaygın seçim hileleri iddialarıyla gölgelenen 2020 Belarus cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra Belarus genelinde kitlesel protestolar patlak verdi.[19][20] Daha sonra, muhalefetteki cumhurbaşkanı adayı Svyatlana Tsihanouskaya, cumhurbaşkanlığı seçimlerini %60 ila %70 oyla[21][22] kazandığını ve Belarus'ta barışçıl ve düzenli iktidar transferini kolaylaştırmak için bir Koordinasyon Konseyi kurduğunu açıkladı.[23][24]
Uluslararası destek
Kuruluşlar
Avrupa Birliği, Lukaşenko hükûmetine karşı yaptırımlar uyguladı.
^Sannikov, Andrei (17 Mart 2017). "We are not slaves". the Guardian (İngilizce). 17 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2020.