"Beautiful, Dirty, Rich", Amerikalı şarkıcı Lady Gaga'nın ilk stüdyo albümü The Fame'de yer alan bir şarkı. 16 Eylül 2008'de albümün tanıtım single'ı olarak yayımlandı.[1] Yüksek tempolu dans-pop türünde olan synthesizerların çokça kullanıldığı şarkının sözleri Gaga'nın Lower East Side'ta mücadele eden bir şarkıcıyken yaşadığı deneyimleri konu almaktadır. Gaga şarkıyı "uyuşturucu kullandığı" ve "olup biteni anlamaya çalıştığı" bir zamanda yazdığını belirtti.
"Beautiful, Dirty, Rich" eleştirmenlerden olumlu yorumlar aldı; özellikle sözleri ve eğlenceli yapısı övgüye değer bulundu. UK Singles Chart'ta seksen üçüncü olan şarkı az da olsa bir başarı yakaladı. Şarkının klibinin iki versiyonu yayımlandı; bir tanesi ABC dizisi Dirty Sexy Money'nin tanıtıcı görüntülerinden oluşurken diğeri tam uzunlukta bir klipti. İki versiyonda da Gaga ve yanındakiler bir malikanenin çeşitli yerlerinde dans edip para yakıyorlar.
Gaga şarkıyı ilk turnesi The Fame Ball Tour'da üzerinde gümüş rengi üçgen paneller bulunan fütüristik bir büstiyerle olmak üzere bazı etkinliklerinde canlı olarak söyledi. Eleştirmenler Gaga'nın "güçlü" vokali ve enerjisi ile gösteriye iyi bir başlangıç yaptığı için The Fame Ball Tour'daki performansını övdüler.
Arka plan
Gaga şarkının "olan biteni anlamaya çalışan kendisi" olduğunu[2] ve şarkıyı yazarken "çokça uyuşturucu kullandığını" belirtti. Ayrıca şarkının "her kim olursanız olun veya (her) nerede yaşarsanız yaşayın -farkında olmanıza rağmen kişisel tarzınıza, sanat ve dünya hakkındaki görüşlerinize dayanan içinizdeki ünü ilan edebilir" olmanız hakkında olduğunu ve Lower East Side'ta mücadele eden bir şarkıcıyken yaşadığı deneyimleri konu aldığını açıkladı. Gaga'ya göre "Daddy, I'm so sorry, I'm so s-s-sorry, yeah," kısmı bölgede yaşayan ve ailelerinden uyuşturucu almak için para isteyen "zengin çocuklar"dan esinlenilerek yazıldı. Gaga ayrıca "Kim olduğunuzun ya da nereden geldiğinizin bir önemi yok; yine de kendinizi güzel, kirli ve zengin hissedebilirsiniz." dedi.[3]
Şarkının nakaratından önceki "Daddy, I'm so sorry" kısmının da bulunduğu bir bölüm.
Dinlerken sorun mu yaşıyorsunuz? Medya yardımı alın.
"Beautiful, Dirty, Rich" The Fame'deki elektronik şarkılara kıyasla daha synth ağırlıklı, yüksek tempolu bir dans-pop şarkısıdır. Sony/ATV Music Publishing tarafından Musicnotes.com'da yayımlanan nota kağıdına göre şarkı orta derecede elektro-dans-pop ritimlerine sahiptir ve dakikada 120 tempoluk dans melodisiyle B minör ile bestelenmiştir.[4] Üç dörtlük ölçü işaretiyle yazılan şarkı Si minör–Re majör5–La♭–Si minör–Re majör5–La♭ akor dizisini takip etmektedir ve Gaga'nın sesi tonal olarak La3 ile Re5 aralığındadır.[4] Şarkının kayıtları sırasında Gaga şarkıya dans odaklı ritimler eklemekte isteksizdi ve orijinal rock versiyona sadık kalınması konusunda ısrar etti. Fakat yapımcı Rob Fusari Gaga'ya müzikal olarak esinlendiği Queen'in de elektronik davul kullandığını söyleyerek şarkının bütünlüğünün bozulmayacağı konusunda Gaga'yı ikna etti. Fusari "Sanırım bu örnek sonunda denemesinde rol oynadı, [...] O gün ‘Beautiful, Dirty, Rich''i bitirdik. Bu ilk albümündeki şarkılardan biri." dedi.[5]
Eleştiriler
"Beautiful, Dirty, Rich" eleştirmenlerden olumlu geri dönüşler aldı. AllMusic'ten Matthew Chisling bu şarkıyı ve "Paparazzi"yi The Fame'in sözlerindeki edepsiz, kulüp tarzı eğlencenin tuzu biberi olarak gösterdi ve şarkıların harika, iyi hazırlanmış bir dans albümünün nasıl olması gerektiğine örnek olduklarını belirtti.[6]The A.V. Club'tan Genevieve Koski bu şarkıyı ve "LoveGame"i "harekete geçirici kulüp marşları" olarak değerlendirdi.[7]Slant Magazine yazarı Sal Cinquemani şarkıda Gaga'nın "kirlerden başarıyla kurtulduğunu" söyledi.[8]
Liste başarıları
Şarkı 21 Şubat 2009'da UK Singles Chart'a yüksek dijital indirilme sayısından dolayı seksen dokuzuncu sıradan giriş yaptı. İkinci haftasında seksen üçüncü sıraya yükselirken bir sonraki hafta seksen yedinci sıraya geriledi ve listedeki son haftasını geçirmiş oldu.[9][10]Nielsen Soundscan'e göre şarkı ABD'de 275.000 dijital kopya sattı.[11]
Video klibi
Şarkı için bir video klip çekildi ve klibin yönetmenliğini Melina Matsoukas üstlendi. Klibin iki versiyonu bulunmaktadır; biri ABC dizisi Dirty Sexy Money'nin tanıtıcı görüntülerinden oluşurken diğeri resmî video kliptir.[12] Klip bir malikanede geçiyor ve klibin başında Gaga, arkasından yürüyen ve kendisine şemsiye tutan, önünde dans eden ya da üzerine para saçan bir sürü insan ile birlikte bir koridorda ilerliyor. Gaga ve yanındakiler daha sonra hızla değişen görüntülerle malikanenin değişik kısımlarında gösteriliyor. Para kaplı bir masada baştan çıkarıcı bir şekilde yatarken görülen Gaga, siyah bir piyanonun yanında sürünüyor, tuşlara ayağıyla defalarca basıyor, dans ediyor ve sonra bir heykelle öpüşüyor ve tek başına bir asansörde dans ediyor. Ayrıca birçok yerde para yakarken ve bunları ağzına sokarken görülüyor. Klip boyunca Gaga defalarca kostüm değiştiriyor. Şarkıcı-söz yazarı Space Cowboy da klipte duvara tırmanırken ve birkaç yerde daha gösteriliyor.[13]
Canlı performanslar
Gaga "Beautiful, Dirty, Rich"i "Just Dance", "Poker Face"in akustik versiyonu, "Paparazzi" ve "LoveGame" ile birlikte Sessions@AOL'de ve "Just Dance", "LoveGame" ve "Poker Face" ile birlikte MTV UK Live Sessions'ta söyledi. Şarkıyı ilk turnesi The Fame Ball Tour'un şarkı listesine de ekledi. Şarkı turnede "Paparazzi" ve "LoveGame"den sonra söylendi. "Beautiful, Dirty, Rich" performansını Gaga'nın başında "sade" kısa sarı bir perukla[14] ve gösterideki altı kostümden biri olan, üzerinde fütüristik gümüş rengi üçgen paneller bulunan heykelimsi bir büstiyer giyerken dansçılarıyla boğuşması takip etti.[15] Şarkı gösterinin dört kısmından ilkinin sonuydu ve ardından Gaga'nın ikinci kişiliği Candy Warhol'un saçını tararken göründüğü "The Brain" adlı video klip gösterildi.[16]
Şarkının performansı, gösterinin ilk çeyreğiyle birlikte Mercury News'ten Jim Harrington tarafından Gaga'nın vokal performansından dolayı ve gösteriye güçlü bir başlangıç yapıldığı için övüldü.[17]Rolling Stone yazarı Mikael Wood performansa eleştirel yaklaştı; gösteriyi yorucu bulan Wood, Gaga'yı enerjisinden dolayı övdü.[18]Entertainment Weekly'den Whitney Pastorek Gaga'nın "güçlü" sesini övdü ve "Bu kız söyleyebiliyor ve söylüyor." diye ekledi.[14]