Basilisk, Avrupa hikâyelerinde adı geçen bakışlarıyla öldürebilen ya da taşlaştırabilen efsanevi bir canavardır. Binlerce yıl yaşayabilen bir ejderha veya dev yılandır. Zehirli dişleriyle öldürür. Bakışlarıyla da öldürebilmesi efsanedir.
Basilisk kelimesinin aslı Yunanca küçük kral demek olan βασιλίσκος basiliskos dur. Latincesi Basiliscus'tur.Bazı bilgilere göre Basilisk gerçektir çünkü İtalyanın Pompei şehrinde taştan insan bulunmuştur ama gerçek insanların olmasının nedeni donmuş ten olmasıdır.
Büyük Plinius'un Naturalis Historia kitabına göre, Basilisk oldukça zehirli küçük bir yılandır ve dişleri kadar bakışları da öldürücüdür.
Basilisk genellikle bir yılan bazen de başı horoz kuyruğu yılan şeklinde tarif edilir. Harry Potter ve Sırlar Odası kitabında yılan olarak betimlenmiştir. Yunanca adı "küçük kral" anlamına geldiği için Basilisk'e yılanların kralı denir. Ağzından ateş çıktığı ve sadece tıslamasıyla da öldürebildiği söylenir. Akrep gibi kuru iklimleri tercih eder. Isırığı kurbanını kuduz hale getirir.
Bazı efsanelere göre Basilisk'in horozun altında duran kara kurbağası yumurtasından veya bir yılan ya da kara kurbağası ile çiftleşmiş bir tavuk ya da horozdan geldiği söylenir. Bu nedenle Basilisk için ölümcül olanın horoz ötüşü olduğu hakkında bir söylence vardır.
Harry Potter serisinin ikinci kitabı olan Harry Potter ve Sırlar Odası'nda varlığı geçmiştir. Kitapta Basilisk'e birçok kişi dolaylı yoldan baktığı için taşlaşmıştır. Harry Potter kitabında yılan olarak kullanılmasının sebebi Harry'nin çataldili bilmesi ve böylelikle kitabın akışını sağlamaktı.
