Geçişin Apple tarafından 2020'nin sonlarında duyurulmasından bu yana Linux'un Apple silicon üzerinde çalıştırılmasına ilgi vardı. Bundan kısa bir süre sonra, Linux'un yaratıcısı Linus Torvalds, Apple M1 Mac eğer Linux çalıştırıyorsa kullanmak için ilgi duyduğunu dile getirdi, ancak bunun gerçekleşmesi için çalışmanın çok zahmetli olduğunu düşündü.[4]
Martin projeyi Aralık 2020'de duyurdu ve ayda yaklaşık 4.000 dolarlık bir finansman sağladıktan bir ay sonra resmen başladı. Açık kaynaklı grafik sürücü yığını Panfrost'u geliştiren Alyssa Rosenzweig, Apple silikon grafik işleme birimini (GPU) desteklemek için projeye katıldı.[5]
Geliştiriciler, Apple silicon'un işlemci mimarisi (AArch64) için derlenen Linux çekirdeğini başlatmaya çalışmanın, önyükleme işleminde kullanılan tescilli Apple kodunun işlevselliğini çözmeyi gerektirdiğinden, zor olacağını hemen fark ettiler. Çalışma zaman alıcıydı ve geliştirmeyi senkronize tutmak ve gerilemeleri önlemek için ana Linux çekirdek geliştiricilerine çekme istekleri göndermek de dahil olmak üzere yılın çoğunu aldı. Ancak, daha sonra Martin ve diğerlerinin GitHub'da yayınladığı, önceden belgelenmemiş önyükleme işleminin kapsamlı ve kapsamlı bir açıklamasına yol açtı.[2][6]
Proje, 18 Mart 2022'de Asahi Linux yükleyicisinin deneysel bir alfa sürümünü yayınladı. Yükleyici, önyüklenebilir bir USB sürücüsü aracılığıyla Apple silikon desteği ile OpenBSD veya alternatif Linux dağıtımlarını yüklemek için Arch Linux ARM tabanlı masaüstü veya minimal ortam veya temel bir UEFI ortamı seçeneği sunar.[3] Bir UEFI kabuğu başlatabilmesine rağmen, Microsoft Windows'un önyüklenmesi desteklenmez ve tescilli Windows çekirdeğini değiştirmeyi gerektireceğinden bunu yapmak için herhangi bir plan yoktur.[7]
Tüm Apple silikon destekli Mac'ler için tam destek, ilk alfa sürümünün ardından bir veya iki yıl daha beklenmiyor.[8] Temmuz 2022'de Asahi Linux ekibi, M1 Ultra, Mac Studio desteği ve M2 MacBook Pro için erken başlangıç desteği içeren bir güncelleme yayımladı.[9]
Destek
Asahi Linux şu anda alfa yazılımı olarak kabul edilmektedir. Bir grafik kullanıcı arabirimi görüntüleyebilmesine rağmen, şu anda herhangi bir grafik hızlandırmayı desteklememektedir, çünkü bu, Apple siliconun tescilli GPU'su için sıfırdan aygıt sürücüleri oluşturmayı içerir.[10] Ancak Apple silikonunun performansı, temel bir XOrg masaüstünü kabul edilebilir bir hızda çalıştırmak için yeterlidir.[10][11]HDMI video çıkışı yalnızca Apple silikon Mac mini'de desteklenir ve Apple silikon MacBook'larda Thunderbolt video çıkışı desteği yoktur.[10]
Asahi Linux çekirdeği 16K sayfa desteği ile derlenmiştir. Bu, web tarayıcısı Chromium ve Rust derleyicisi gibi bazı popüler yazılım sürümlerinin çalışmadığı anlamına gelir.[10]
Tepkiler
Proje iyi karşılandı. The Register'daki bir inceleme, hala alfada olan bir yazılım için şaşırtıcı derecede iyi çalıştığını söyledi.[11] Benzer şekilde, Ars Technica'daki bir inceleme, proje yaşam döngüsünün başlarında zaten desteklenen donanım miktarından etkilendi.[8]