Bu, Arapça yıldız isimleri listesidir. Batı astronomisinde kabul edilen yıldız isimlerinin çoğu Arapça , pek az miktarı Yunanca , bazıları ise bilinmeyen kökenlidir. Genellikle sadece parlak olan yıldızlar bir isme sahiptir.[ 1]
Arapça yıldız isimlerinin tarihi
Çok eski yıldız isimleri, İslam 'ın yükselişinden bin yıldan fazla bir süre önce Arap Yarımadası 'nda yaşayan insanlar arasında ortaya çıktı. Bununla birlikte birçok Arapça yıldız ismi, daha sonra antik Yunanca tanımlamalarının tercümeleri olarak ilerleyen dönemlerde tarihe geçti.
Gök bilimci Batlamyus , Almagest 'inde (2. yüzyıl) 1.025 yıldızın göksel konumunu ve parlaklığını (görünen büyüklük) tasnif etti. Batlamyus'un kitabı 8. ve 9. yüzyıllarda Arapçaya tercüme edildi ve Avrupa'da 12. yüzyıl Latince tercümesi olarak ünlendi. Almagest'te yer alan Arapça yıldız tanımlamalarının çoğu, yıldızların isimleri olarak yaygın şekilde kullanılmaya başlandı.
Batlamyus, yıldızları tanıdık bir takımyıldız veya yıldız deseni içindeki konumlarına göre belirtebilmek için bir "tasvir referansı" stratejisi kullandı (örneğin, "Avcı'nın sağ omzunda"). Müslüman gök bilimciler, bunlardan bazılarını yıldızların özgün isimleri olarak benimsediler ve çeşitli Zij metinlerinde kaydettikleri geleneksel Arap yıldız ilminden isimler eklediler. Bunlardan en önemlisi, Müslüman gök bilimci Abdurrahman es-Sufî (Batı'da Azophi olarak bilinir) tarafından yazılan ve gözlemleri, açıklamaları, konumları, büyüklükleri, parlaklıkları ve renkleri ile birlikte, bilinen tüm yıldızları ayrıntılı olarak gösteren Sabit Yıldızlar Kitabı'dır.
Avrupa'da Orta Çağ ve Rönesans döneminde birçok eski yıldız ismi, bazıları Arapçayı çok iyi bilmeyen çeşitli yazarlar tarafından kopyalanmış veya yanlış tercüme edilmiştir. Bu yüzden bir yıldız adının geçmişi çok karmaşık olabilir.[ 2]
A
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Acamar
Akhir an-Nahr
nehir sonu
اخر النهر
Achernar
Akhir an-Nahr
nehir sonu
اخر النهر
Acrab
Al-'Aqrab
Akrep
عقرب
Acubens
Az-Zubana
hayvan pençesi
الزبانى
Adhafera
Ad-Dafirah
bukle / kıvrım
الضفيره
Adhara
Al-'Adhara
genç kızlar
عذارى
Adib
Al-'dhi'b
kurt
الذئب
Adhil
Al-Dyel
kuyruk
الذيل
Ain
'Ain
(Boğa'nın) gözü
عين
Albali
Al-Bali'
yutucu
البالع
Alchibah
Al-Khiba'
otağ
الخباء
Aldebaran
Ad-Dabaran
(Süreyya'yı) takip eden
الدبران
Alderamin
Adh-Dhira' al-Yamin
sağ kol
الذراع الايمن
Alfirk
Al-Firq
fark
الفرق
Algedi
Al-Jady
keçi
الجدي
Algenib
Al-Janb
kanat, yan taraf
الجنب
Algieba
Al-Jabhah
(Aslan'ın) alnı
الجبهة
Algebar
Al-Jabbar
dev
الجبّار
Algol
Al-Ghul
gulyabani
رأس الغول
Algorab
Al-Ghurab
kuzgun
الغراب
Alhena
Al-Han'ah
damga, kına
الهنعه
Alioth
Al-Jawn
siyah at
الجون
Alkaid
Al-Qa'id
"baş" ağlayan kız
القائد
Alkes
Al-Ka's
fincan
الكأس
Almak
'Anaq al-Ard
dünya çocuğu
عناق الأرض
Almeisan
Al-Maisan
parlak
الميسان
Alnair
An-Nayyir
parıltılı
النّيّر
Alnilam
An-Nidham
inci dizisi
النّظم
Alnitak
An-Nitaq
kemer
النطاق
Alnasl
Al-'nasl
ok başı
النصل
Alphard
Al-Fard
tek başına, fert
الفرد
Alphecca
Al-Fakkah
kırık (yıldız dizisi)
الفكه
Alpheratz
Surrat al-Faras
atın göbek deliği
سرة الفرس
Alsafi
Al-Athafi
üçayak
الأثافي
Alsuhail
Suhail
Süheyl, Kanopus
الشّولة
Altair
At-Ta'ir
uçan (kartal)
النّسر الطّائر
Altais
At-Tinnin
büyük yılan
التيس
Alterf
At-Tarf
(Aslan'ın) bakışı
الطرف
Aludra
Al-'Udhrah
kız başı
العذره
Alula Australis
Al-Qafzah al-Ula
ilk sıçrayış
القفزةالأولى
Alya
Al-Alyah
koyunun yağlı kuyruğu
الألية
Angetenar
'Arjat an-Nahr
nehrin kıvrımı
عرجة النهر
Ankaa
Al-'Anka'
anka kuşu
العنقاء
Arkab
Al-'Urqub
topuk tendonu
عرقوب
Arneb
Al-Arnab
yaban tavşanı
أرنب
Arrakis
Ar-Raqis
rakkas, dansçı
الراقص
Atik
Al-'Atiq
(Pleiades'in) omzu
عاتق الثّريّا
Auva
Al-'Awwa'
havlayan
العوّاء
Azha
Al-Udhi
kuş yuvası
اشيانة
B
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Baham
Al-Biham
besi hayvanı
سعد البهام
Baten Kaitos
Batn Qaytus
Ketus'un karnı
بطن قيطس
Beid
Al-Baid
yumurtalar
بيض
Benetnash
Banat Na'sh
musalla taşı kızları
بنات النعش
Betelgeuse
Yad al-Jauza'
Orion'un Eli
يد الجوزاء
Birdun
Al Birdhaun
yük atı
البرذون
Botein
Al-Butain
küçük karın
بطين
C
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Caph
Al-Kaff
(Pleiades'in) avuç içi
الكـــف الخضيب
Celbalrai
Kalb ar-Ra'i
çoban köpeği
كلب الراعي
Chort
Al-Kharat
kaburga
الخرت
Cursa
Al-Kursi
kürsü
كرسي
D
E
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Edasich
Adh-Dhikh
The hyena
الذّيخ
El Nath
An-Nath
The butting
النطح
Eltanin
At-Tinnin
The great serpent
التنين
Enif
Al-Anf
The nose
أنف
Errai
Ar-Ra'i
The shepherd
الراعي
F
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Fomalhaut
Fam al-Hut
Mouth of the fish
فم الحوت
Furud
Al-Furud
"Individual" stars
فرد
G
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Gienah
Al-Janah
The wing
جناح
Gomeisa
Al-Ghumaisa'
The bleary-eyed one
الغميصاء
H
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Hadar
Hadar
?settled land
حضار
Hamal
Al-Hamal
The ram
نيّر الحمل
Heka
Al-Haq'ah
The white spot
الهقعة
Homam
Sa'd al-humam
The lucky star of "the high-minded
سعد الهمام
I
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Izar
Al-Izar
The girdle, or, The loin-cloth
إزار
J
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Jabbah
Al-Jabhah
Akrebin "alnı"
جبهة
K
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Kaffaljidhma
Al-Kaff al-Jadhma'
The cut-short hand
الكف الجذماء
Kaus Australis
Al-Qaus
"Yay" ın güney ucu
القوس
Kaus Borealis
Al-Qaus
"Yay" ın kuzey ucu
القوس
Kaus Media
Al-Qaus
"Yay" ın ortası
القوس
Keid
Al-Qaid
Kırık yumurta kabukları
القيض
Kitalpha
Qit'at al-Faras
Atın kısmı
قطعة الفرس
Kochab
Al-Kaukab
Yıldız
كوكب
Kurhah
Al-Qurhah
Atın sırtındaki bir "Alev"
القرحة
L
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Lesath
Al-Las'ah
The sting
اللسعة
Luh-Denebola
dhanab al-asad
the lion's tail
ذنب الليث
M
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Maasym
Al-Mi'sam
The wrist
معصم الثّريّا
Maaz
Al-Ma'z
The he-goat
معز
Marfik
Al-Mirfaq
The elbow
مرفق
Markab
Mankib al-Faras
"The shoulder" of the horse
منكب الفرس
Matar
Sa'd Matar
The lucky star of "the rain"
سعد مطر
Mebsuta
Al-Mabsutah
"The outstretched" paw
الذّراع المبسوطه
Megrez
Al-Maghriz
"The insertion-point" of the Bear's
مغرز
Meissa
Al-Maisan
The shining one
ميسان
Mekbuda
Al-Maqbudah
"The pulled-in" paw
الذّراع المقبوضة
Menkalinan
Mankib Dhi-al-'Inan
Shoulder of the rein-holder
منكب ذي العنان
Menkar
Al-Minkhar
The nostril
منخر
Menkib
Al-Mankib
"The shoulder" of the Pleiades
منكب الثّريّا
Merak
Al-Maraqq
The loins
مراق
Mintaka
Al-Mintaqah
The belt
المنطقة
Mirak
Al-Mi'zar
The loin-cloth
مراق
Mirfak
Al-Mirfaq
"The elbow" of the Pleiades
مرفق الثّريّا
Mizar
miʾzar
apron
مئزر
Mothallah
Al-Muthallath
The triangle
مثلث
Muphrid
Al-Mufrid
The solitary one
مفرد
Murzim
Al-Murzim
The roarer
مرزم
N
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Nashira
Sa'd Nashirah
The lucky star of Nashirah
سعد ناشرة
Nekkar
Al-Baqqar
The cattleman
بقار
Nasl
An-Nasl
The arrowhead
نصل
Nihal
An-Nihal
The camels quenching their thirst
نهال
Nusakan
An-Nasaqan
The two series
النسقان
O
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Okda
Al-'Uqdah
The knot
عقدة
P
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Phact
Al-Fakhitah
The dove
فخذ
Phad
Al-Fakhidh
The thigh
فخذ
Pherkad
Al-Farqad
The calf
فرقد
R
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Rasalased
Ra's al-Asad
Head of the lion
رأس الأسد
Rasalgethi
Ra's al-Jathi
Head of the kneeling one
رأس الجاثي
Rasalhague
Ra's al-Hawwa'
Head of the snake-man
رأس الحوّاء
Rastaban
Ra's ath-Thu'ban
Head of the snake
رأس الثعبان
Rigel
Ar-Rijl
The foot
رجل الجبّار
Rigilkent
Rijl Qanturus
Foot of the centaur
رجل قنطورس
Risha
Ar-Risha'
The rope
رشاء
Rukbah
Ar-Rukbah
The knee
ركبة
Rukbat
Ar-Rukbah
The knee
ركبة
S
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Sabik
As-Sabiq
The preceding
سابق
Sadachbia
Sa'd al-Akhbiyah
Lucky star of the tents
سعد الاخبية
Sadalbari
Sa'd al-Bari'
Lucky star of the excellent one
سعد بارع
Sadalmelik
Sa'd al-Malik
Lucky star of the king
سعد الملك
Sadalsuud
Sa'd as-Su'ud
Luck of lucks
سعد السعود
Sadr
As-Sadr
The breast
صدر
Saiph
As-Saif
The sword
سيف
Shaula
Ash-Shaulah
The raised tail of the scorpion
الشولة
Shedir
As-Sadr
The breast
صدر
Sheratan
Ash-Sharatan
The two signs
الشرطان
Sirrah
Surrat al-Faras
سرة الفرس
Skat
As-Saq
The leg
ساق
Sulafat
As-Sulahfah
The tortoise
سلحفاة
T
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Tania Australis
Ath-Thaniyah
The southern one of "the second" leap
القفزة الثّانية
Tania Borealis
Ath-Thaniyah
The northern one of "the second" leap
القفزة الثّانية
Talitha Australis
Athalitha
The southern one of the third leap
القفزة الثّالثة
Talitha Borealis
Ath-Thalithah
The southern one of the third leap
القفزة الثّالثة
Tarf
At-Tarf
"The glance" of the lion
طرف
Thuban
Ath-Thu'ban
The snake
ثعبان
U
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Unukalhai
'Unuq al-Hayyah
Neck of the snake
عنق الحية
V
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Vega
Al-Waqi'
Alçalan Kartal
النسر الواقع
W
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Wasat
Wasat as-Sama'
uzayın "Ortası"
وسط
Wazn
Al-Wazn
ağırlık
وزن
Wezen
Al-Wazn
ağırlık
وزن
Y
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
Yed Prior
Al-Yad
The preceding one of "the hand"
مقدّم يدالحوّاء
Yed Posterior
Al-Yad
The succeeding one of "the hand"
مؤخّر يدالحوّاء
Z
Genel isim
Arapça okunuşu
Anlamı
Arapça yazılışı
yenilmez
Az-Zawiyah
Kartal
الزاوية
Zaurac
Az-Zawraq
The boat
زورق
Zavijava
Zawiyat al-'Awwa'
The angle of al awa
زاوية العوا
Zubenelgenubi
Az-Zuban al-Janubi
"Güney Kıskacı"
زبانى/الزبان الجنوبي
Zubeneshamali
Az-Zuban ash-Shamali
"Kuzey Kıskacı"
زبانى/الزبان الشمالي
Kaynakça
8. yüzyıl 9. yüzyıl 10. yüzyıl 11. yüzyıl 12. yüzyıl 13. yüzyıl 14. yüzyıl 15. yüzyıl 16. yüzyıl 17. yüzyıl