PROFILBARU.COM

Ankara Kalesi
Genel bilgiler
Tür	Kale
Konum	Kale, Altındağ, Ankara, Türkiye
Koordinatlar	39°56′30″K 32°51′54″D / 39.94167°K 32.86500°D
Başlama	M.Ö. 2. yüzyıl
Yükseklik	110 m
Teknik ayrıntılar
Zemin alanı	4,3 km²

Ankara Kalesi,^[1] Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan tarihi bir kale. Ne zaman yapıldığı kesin olarak bilinmemekle birlikte M.Ö. 5. yüzyıl başında Galatların Ankara'ya yerleşmeleri sırasında kalenin var olduğu bilinmektedir. Romalılar, Bizanslılar, Selçuklu Hanedanı ve Osmanlılar dönemlerinde birçok kez onarımdan geçmiştir. Ankara Kalesi dışarıdan görümüne göre daha büyüktür. Her yıl çeşitli festivallere^[2] de ev sahipliği yapmaktadır.

Tarihi

Kale tarih içinde çeşitli dönemler yaşamıştır. MÖ 2. yüzyıl başında Romalıların Galatya'yı işgalinden sonra kent büyüyerek kale dışına taştı. Roma İmparatoru Caracalla MS 217'de kalenin surlarını onarttı. MS 222 - 260 arasında İmparator Alexander Severus, Perslere yenilince kale kısmen tahrip edildi. 7. yüzyılın 2. yarısından sonra Romalılar kaleyi onarmaya başladı. Bizans döneminde İmparator II. Justinianos MS 668'de dış kaleyi yaptırmıştır,^[3] İmparator III. Leon 740'ta kale duvarlarını onarırken iç kale surlarını yükseltmiştir. Bunun ardından İmparator I. Nikiforos 805'te, İmparator I. Basileios 869'da bu kaleyi onarmıştır. Kale 1073 yılında Selçuklu Hanedanının eline geçmiştir.^[3] 1101 yılında Haçlılarca ele geçirilen kale 1227 yılında tekrar Selçuklu Hanedanının hakimiyetine girmiştir. I. Alâeddin Keykubad kaleyi yeniden onartmış, 1249'da ise II. İzzeddin Keykavus kaleye yeni ilaveler yapmıştır. Osmanlı döneminde 1832'de Kavalalı İbrahim Paşa tarafından onarımdan geçirilmiş, kalenin dış duvarları genişletilmiştir.

Mimari

Kalenin yerden yüksekliği 110 m'dir. Tepenin yüksek bölümünü kaplayan iç kale ve çevresini kuşatan dış kaleden oluşur. Dış kalenin 20'ye yakın kulesi vardır. Dış kale eski Ankara şehrini çevirir. İç kale yaklaşık 43.000 m²'lik bir yer kaplar. 14–16 m yüksekliğindeki duvarların üstünde çoğu 5 köşeli 42 kule vardır.^[4] Dış surları kuzey-güney doğrultusunda yaklaşık 350 m, batı-doğu doğrultusunda ise 180 m. boyunca uzanır. İç kalenin güney ve batı duvarları bir dik açı oluşturur. Doğu duvarı tepenin girinti çıkıntılarını izler. Kuzey yamaç ise farklı tekniklerle yapılmış duvarlarla korunur. Koruma düzeninin en ilgi çekici yanı; doğu, batı ve güney duvarları boyunca 15–20 m'de bir yer alan 42 tane beşgen burçtur. Dış kale ile iç kale, doğuda Doğukalesi'nde batıda hatip çayına bakan yamaçta birleşir. İç kale'nin güneydoğu köşesinde ise kalenin en yüksek yeri olan Akkale yer alır. Dört katlı olan iç kale Ankara taşından ve toplama taşlarla yapılmıştır. İç kalenin iki büyük kapısı vardır. Biri dış kapı, diğeri ise hisar kapısı adını taşır. Kapı üzerinde bir de İlhanlılar'a ait kitabe bulunur. Kuzeybatı kısmında Selçuklu Hanedanının yaptırdığını gösteren bir yazı bulunmaktadır. Duvarların alt bölümü mermer ve bazalttan yapılmıştır, üst kesimlerine doğru bloklar arasında tuğla bölümlerin büyük ölçüde zarar görmesine karşın, iç kale bozulmadan günümüze kadar gelmiştir. 8 ve 9. yüzyılda kent istilalara uğrayınca, kaleyi hızla onarmak için, o sıralarda yıkıntı halinde olan Roma anıtlarının mermer blokları, sütun başlıkları, su yollarının mermer olukları kullanılmıştır. Kale yapısında rastlanan heykel, lahit, sütun başlıkları kalenin yapımı ve onarımında etrafta bulunan malzemelerden yararlanıldığını göstermektedir.

Resimler

Kale ve çevresi
Ankara'nın 18. yüzyıldan kalma bir resmi. Bu anonim eser Hollanda'daki Rijksmuseum'dadır.
Kalenin alt tarafında dolmuş durakları
Ankara Kalesi'nden Ankara'nın şehir merkezinin panoramik manzarası. Kalenin hemen altında Altındağ belediyesinin Samanpazarı semti, fotoğrafın ortasında Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi, Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri, İbn-i Sina Hastanesi görülmektedir.
Sağ taraftaki tepede kale, sol taraftaki tepede gecekondular
1927-37 yılları arasında kullanılan 10 liralık banknotun arka yüzünde bulunan Ankara Kalesi resmi
Kalenin bir bölümünün görünümü
Kalenin iç kısmı
Kale giriş kapısı

Kaynakça

^ "Ankara Kalesi - Ankara Kalesi hakkındaki tüm bilgilere buradan ulaşabilirsin". Ankara Kalesi. 28 Ağustos 2021. 30 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2021.
^ Sami Altınay (22 Eylül 2015). "Ankara Kalesi". gezipgordum.com. 8 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2016.
^ ^a ^b Ali Boran. "Türk Sanatında Kale Mimarisi". tarihtarih.com. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2016.
^ "Ankara'daki Kilise Kalıntıları". oodegr.com. 23 Ocak 2014. 23 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2016.