Ama Ata Aidoo

Ama Ata Aidoo
Doğum	Christina Ama Ata Aidoo 23 Mart 1942(1942-03-23) Abeadzi Kyiakor, Saltpond, (önceden: Altın Sahili), Gana
Ölüm	31 Mayıs 2023 (81 yaşında) Akra, Gana
Meslek	Yazar, şair, oyun yazarı, siyasetçi ve akademisyen
Eğitim	Wesley Kız Yüksek Okulu
Alma mater	Gana Üniversitesi
Tür	Drama, kurgusal, şiir
Konu	Karşılaştırmalı edebiyat, sömürgecilik sonrası edebiyat
Önemli eserler	The Dilemma of a Ghost (1965) Anowa (1970) Our Sister Killjoy (1977) Changes (1991)
Önemli ödülleri	İngiliz Milletler Topluluğu Yazarlar Ödülü 1992
Akrabalar	Kwame Ata (ikiz kardeşi)

Ama Ata Aidoo (doğum adı:Christina Ama Ata Aidoo; 23 Mart 1942 - 31 Mayıs 2023)^[1] Ganalı yazar, şair, oyun yazarı, siyasetçi ve akademisyendir.^[2][3][4]

Yaşamı ve kariyeri

Aidoo, 23 Mart 1942'de Abeadzi Kyiakor, Saltpond, (önceden: Altın Sahili), Gana'da doğdu.^[5][6] Kwame Ata adında ikiz bir erkek kardeşi daha vardır.^[7] Wesley Kız Yüksek Okulu ve Gana Üniversitesi'nde eğitim gördü.^{[8] [9]} Mezun olduğu Gana Üniversitesi dahil, Afrika Çalışmaları Enstitüsü ve Cape Sahili Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olarak çalıştı.^[10]

Jerry Rawlings'in yönetiminde PNDC partisi çatısında 1982'den 1983 yılına kadar Gana Milli Eğitim Bakanı olarak görev aldı. 1965'te The Dilemma of a Ghost adlı sahne çalışmasıyla eseri yayınlanan ilk Afrikalı kadın oyun yazarı oldu.^[11][12] 1992'de Changes adlı romanıyla İngiliz Milletler Topluluğu Yazarlar Ödülü'nü kazandı. 2000'de ise Afrikalı kadın yazarların çalışmalarını teşvik etmek ve desteklemek amacıyla Akra, Gana'da Mbaasem Vakfı'nı kurdu.^[13] Çalışmalarıyla 1992'de İngiliz Milletler Topluluğu Yazarlar Ödülü'nü kazandı.^[14]

Ölümü

Aidoo, 31 Mayıs 2023'te kısa bir hastalığın ardından Akra, Gana'daki aile evinde 81 yaşında vefat etmiştir.^{[15][16][17][18]}

Başarıları ve ödülleri

• İngiliz Milletler Topluluğu Yazarlar Ödülü.^{[19][20][21][22][23]}
• Aidoo-Snyder Kitap Ödülü^{[24][25][26][27]}
• Mbari Basın öykü ödülü.^[28][29]
• Fulbright Bursu.^[30]

^{[31] [32]}

Seçme çalışmaları

• The Dilemma of a Ghost (oyun), Accra: Longman, 1965. New York: Macmillan, 1971.
• Anowa (Gana efsanesine dayanan bir oyun), Londra: Longman, 1970. New York: Beşeri Bilimler Yayınları, 1970.
• No Sweetness Here: A Collection of Short Stories, Londra: Longman, 1970. New York: Doubleday.
• Our Sister Killjoy: or Reflections from a Black-eyed Squint (roman), Longman, 1977.
• Someone Talking to Sometime (şiir koleksiyonu), Harare: Kolej Yayınları, 1986.
• The Eagle and the Chickens and Other Stories (çocuklar için), Enugu: Tana Yayınları, 1986.
• Birds and Other Poems, Harare: Kolej Yayınları, 1987.
• An Angry Letter in January (şiirler), Coventry: Dangaroo Yayınları, 1992.
• Changes: a Love Story (roman), Londra: Kadın Yayınları, 1991. New York: New York Şehir Üniversitesi Feminist Yayınları, 1993.
• The Girl Who Can and Other Stories, Akra: Sub-Saharan Yayınları, 978-0435910136; Heinemann Afrikalı Yazarlar Serisi, 1997.
• Diplomatic Pounds & Other Stories, Ayebia Clarke Yayınları, 2012, 978-0956240194.

Editör olarak

• African Love Stories: An Anthology, African Love Stories: An Anthology 29 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ayebia Clarke Yayınları, 2006.

Ayrıca bakınız

• Anne V. Adams (editor), Essays in Honour of Ama Ata Aidoo at 70: A Reader in African Cultural Studies, Banbury, Oxfordshire, UK: Ayebia Clake Yayınları, 2012, 9780956930705.
• Aditya Misra, "Death in Surprise: Gender and Power Dynamics in Ama Ata Aidoo's Anowa". Journal of Drama Studies, Vol. 6, No. 1, 2012, pp. 81–91.
• Ada Uzoamaka Azodo ve G. Wilentz, Emerging Perspectives on Ama Ata Aidoo, Afrika Araştırmaları ve Yayınları, 1999.
• Vincent O. Odamtten, The Art of Ama Ata Aidoo: Polylectics and Reading Against Neocolonialism. Florida Üniversitesi Yayınları, 1994.
• Esther Pujolràs-Noguer, An African (Auto)biography. Ama Ata Aidoo's Literary Quest: Strangeness, nation and tradition, Lap Lambert Akademi Yayınları, 2012.
• Nafeesah Allen, "Negotiating with the Diaspora: an Interview with Ama Ata Aidoo" 31 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Scholar & Feminist Online, 2009.

Kaynakça

1. "Ama Ata Aidoo | Ghanaian writer". Encyclopædia Britannica (İngilizce). 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2019. 
2. Hugon, Anne (31 Ağustos 2021). "Aidoo, Ama Ata". African History. Oxford Research Encyclopedias. 29 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023. 
3. Banyiwa Horne, Naana (2001). "Aidoo, Ama Ata". Who's Who in Contemporary Women's Writing. Routledge. 
4. "Welcome to Mbaasem". Mbaasem Foundation (İngilizce). 11 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2019. 
5. Behrent, Megan. "Ama Ata Aidoo: Biographical Introduction". www.postcolonialweb.org. 22 Mayıs 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2019. 
6. Uwechue, Raph (1996). Africa Who's Who. Londra: Africa Books Limited. ss. 80-81. ISBN 9780798303446. 
7. Odamtten, Vincent Okpoti (26 Nisan 2000). "'For Her Own (Works') Quality' The Poetry of Ama Ata Aidoo". Matatu. 21–22 (1): 209-216. doi:10.1163/18757421-90000320. 
8. Epprecht, Marc (2006). "Ama Ata Aidoo". Gerstner, David A. (Ed.). Routledge International Encyclopedia of Queer Culture (İngilizce) (1 bas.). Routledge. s. 17. ISBN 9780415306515. 1 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2022. 
9. "Ama Ata Aidoo At 70 - New African Magazine". newafricanmagazine.com. March 2012. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020. 
10. Okoampa-Ahoofe, Kwame Jr (6 Eylül 2016). "Prof. Ama Ata Aidoo's action is about principles, not sheer human foibles". GhanaWeb. 7 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021. 
11. "AMA ATA AIDOO (1942–)" 2 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Postcolonial African Writers, Routledge, 1998.
12. "Her Story". BBC World Service Service. 10 Nisan 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2020. 
13. "Ama Ata Aidoo". Casa África. 29 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023. 
14. Jagne, Siga Fatima; Pushpa Naidu Parekh, (Ed.) (1998). "Ama Ata Aidoo (1942–)". Postcolonial African Writers: A Bio-bibliographical Critical Sourcebook. Routledge. s. 32. ISBN 9781136593970. 
15. "Renowned Ghanaian writer Prof. Ama Ata Aidoo is dead". GhanaWeb. 31 Mayıs 2023. 31 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023. 
16. withalvin (31 Mayıs 2023). "Ama Ata Aidoo: Ghanaian Poet Dies At 81". OccupyGh.net (İngilizce). 31 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023. 
17. Ibrahim, Abubakar (31 Mayıs 2023). "Prof. Ama Atta Aidoo passes on aged 81 - MyJoyOnline.com". www.myjoyonline.com (İngilizce). 31 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023. 
18. "Ghanaian writer Prof Ama Ata Aidoo is dead". Graphic online. 31 Mayıs 2023. 31 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023. 
19. Adams, Anne V., (Ed.) (2012). "Essays in Honour of Ama Ata Aidoo at 70 : A Reader in African Cultural Studies". Ayebia. 29 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
20. "Essays in Honour of Ama Ata Aidoo at 70: A Reader in African Cultural Studies | Table of Contents". Barrnes & Noble. 30 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2023. 
21. "The Art of Ama Ata Aidoo - a film by Yaba Badoe" 30 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., official website.
22. Ellerson, Beti (December 2013), "Yaba Badoe talks about the documentary film project 'The Art of Ama Ata Aidoo'" 1 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., African Women in Cinema.
23. Shakira Chambas and Sionne Neely, "The Art of AMA ATA AIDOO: Documentary Film Launch" 12 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., African Women's Development Fund, 26 September 2014.
24. "Aidoo-Snyder Book Prize By-Laws" 28 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ASA Women's Caucus.
25. "AUCC Launches Ama Ata Aidoo Centre for Creative Writing" 26 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Modern Ghana, 15 March 2017.
26. "Ama Ata Aidoo Centre for Creative Writing opens in Accra, Ghana" 26 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., James Murua Blog, 22 March 2017.
27. Kwamina Tandoh/Winifred Zuur, "Ama Ata Aidoo Centre for Creative Writing inaugurated" 8 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ghana News Agency, 16 March 2017.
28. "Ama Ata Aidoo" 4 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC World Service.
29. "African Success: Biography of Ama Ata AIDOO". African Success. 17 Temmuz 2009. 24 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2018. 
30. "Aidoo, (Christina) Ama Ata 1942–". Encyclopedia.com. 28 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023. 
31. "Brown bids farewell to playwright Ama Ata Aidoo". Brown Univversity. 21 Ocak 2011. 22 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi – YouTube vasıtasıyla. 
32. "Programme for Anowa". tradingfacesonline.com. 29 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023. 

Dış bağlantılar

• Full-text, searchable works 11 Nisan 2010 tarihinde at Archive-It sitesinde arşivlendi from Black Drama database.
• "AIDOO, Ama Ata", International Who's Who, accessed 1 September 2006.
• "Ama Ata Aidoo – Her Story" 4 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. on BBC World Service.
• "Interview with Ama Ata Aidoo" 4 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Video interview by Michael Walling, artistic director of Border Crossings theatre company.
• "Ama Ata Aidoo on feminism in Africa - BBC HARDtalk" 31 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., interview with Zeinab Badawi, 22 July 2014. YouTube.
• Kundai Mugwanda-Nyamutenha, "Women's History Month profile: Ama Ata Aidoo" 31 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., This Is Africa, 30 March 2015.
• Suzanne Kamata, "A Profile of Ama Ata Aidoo" 20 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Literary Mama, February 2016.
• Princess Arita Anim, "Ama Ata Aidoo: 'Nobody could tell me writing was a man's job'" 31 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., DVV International.