Alpin Orojenezi

Alpin orojenezle oluşan dağ kuşakları

Kıta-kıta çarpışmasında Litosfer kalınlaşması ile dağ oluşumu.

Alpin orojenezi (Alp orojenezi), Mesozoik ile Tersiyer zamanları arasında oluşmuş orojenez olayıdır.^[1] III. zamanın ortalarında meydana gelen dağ oluşum hareketleri.^[2]

Alp orojenezi ile oluşan dağlar aynı zamanlarda oluşan Himalaya Dağlarını da içerecek şekilde Alp-Himalaya Orojenezi şeklinde de ifade edilir. Sistemin içinde şu dağlar yer alır: Atlas Dağları, Rif Dağları, Betik Dağları, Cantabria Dağları, Pireneler, Alpler, Apenin Dağları, Dinar Alpleri, Pindos Dağları, Karpatlar, Koca Balkan Dağları, Toros Dağları, Doğu Anadolu Dağları, Kafkas Dağları, Elburz Dağları, Zagros Dağları, Hindukuş Dağları, Pamir Dağları, Karakurum Dağları, Himalaya Dağları.

Alp orojenezinin oluştuğu alan Tetis Okyanusunun bulunduğu alandır. Levha hareketleri ile 40-45 milyon yıl önce, güneyde bulunan Afrika, Arap Levhası ve Hint Levhası kuzeye doğru hareket ederek, Avrupa ve Asya ile çarpıştı. Tetis tabanınında bulunan malzeme günümüzde çarpışan levhaların kıta kenarları ile birlikte Alp-Himalaya dağ kuşağını oluşturmaktadır.^[3]

İspanya'dan Hindistan'a kadar uzanan Tetis Okyanusundan günümüze sadece Akdeniz kalmıştır. İki kıtasal levhanın çarpıştığı durumda Litosferde kalınlaşma görülür ve dağ kuşakları ortaya çıkar. Hindistan levhasının Asya'ya çarpması halen devam etmekte ve Himalayalar yılda 1 cm yükselmektedir.^[3] Arap levhasının Anadolu Levhasına yaptığı basınç da devam etmektedir. Bunun göstergesi ise Türkiye'de devam eden güçlü sismik hareketler yani depremlerdir. Afrika ile Avrupa levhalarının çarpışmayı sürdürdüklerinin kanıtı ise Etna ve Vezüv yanardağlarının devam eden faaliyetleridir. Levha hareketleri sürmesi halinde 50 milyon yıl sonra Akdeniz kapanacak, Afrika Asya ve Avrupa ile birleşecektir.^[4]

Kaynakça

1. "Pangea" (PDF). Orojenez ve Türkiye’deki Tektonik Birlikler. ankara.edu.tr. 2012. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2015. 
2. "Alp orojenezi". cografya.gen.tr. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2015. 
3. ^ YILDIRIM, Prof. Dr. Mustafa; GÖKAŞAN, Prof. Dr.Erkan (2013). "LEVHA TEKTONİĞİ" (PDF). Mühendisler İçin Jeoloji Bilgileri. 27 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2015. 
4. "Olmadı, deprem 'barıştıracak'". milliyet.com.tr. 25 Mayıs 2004. 12 Şubat 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2015.