Aleksandr Sütunu, (Rusça: Алекса́ндровская коло́нна, Aleksandrovskaya kolonna) veya İskenderiye Sütunu (Rusça: Александри́йская коло́нна, Aleksandriyskaya kolonna) Rusya'nın Sankt-Peterburg kentindeki Saray Meydanı'nın odak noktasıdır. Anıt, Napolyon'un Fransa'sıyla savaştaki Rus zaferinden sonra dikildi. Sütun, 1801'den 1825'e kadar hüküm süren Rusya İmparatoru I. Alexander'ın adını almıştır.
Sütun
Aleksandr Sütunu, Fransa doğumlu mimar Auguste de Montferrand tarafından tasarlandı, 1830 ile 1834 yılları arasında İsviçre doğumlu mimar Antonio Adamini ile birlikte inşa edildi ve 30 Ağustos 1834'te (Aziz İskender Konstantinopolis Günü) açılışı yapıldı. Anıtın, 47,5 m (155 ft 8 inç) yüksekliğiyle dünyadaki türünün en uzunu olduğu iddia edilmekte ve üzerinde haç tutan bir melek heykeli bulunmaktadır. Büyük Londra Yangını anıtı ise, 62 m yüksekliğinde bağımsız bir sütundur. Taş ocağından çıkarılan, taşınan ve dikilen bir monolit olarak kaydedilen en ağır olan anıttır.[1] Melek heykeli, Rus heykeltıraş Boris Orlovsky tarafından tasarlandı. Meleğin yüzü, İmparator I. İskender'in yüzüne büyük benzerlik taşımaktadır.
Bir haç tutan bir melek heykelini gösteren sütunun üst kısmı
Sütun, 25,45 m (83 ft 6 inç) uzunluğunda ve yaklaşık 3,5 m (11 ft 5 inç) çapında tek bir kırmızı granit parçasıdır. Granit yekpare Finlandiya, Virolahti'den temin edildi ve 1832'de deniz yoluyla bu amaç için özel olarak tasarlanmış bir mavna ile Saint Petersburg'a nakledildi ve burada daha fazla çalışmaya tabi tutuldu. Modern vinçlerin ve mühendislik makinelerinin yardımı olmadan, 30 Ağustos 1832'de 661 ton ağırlığındaki kolon, William Handyside'ın rehberliğinde 3.000 adam tarafından 2 saatten daha kısa bir sürede dikildi.[2] O kadar düzgün bir şekilde ayarlandı ki tabana herhangi bir bağlantı gerekmeden ve sadece kendi ağırlığı ile yerine sabitlendi.
Kaide
Aleksandr sütununun kaide süslemeleri
Alexandr Sütunu'nun kaidesi, Giovanni Battista Scotti tarafından yapılan askeri zafer sembolleriyle süslenmiştir.
Kaidenin Kışlık Saray'a bakan tarafında, "Minnettar bir Rusya'dan I. İskender'e" yazan bir levhayı tutan kanatlı figürleri tasvir eden bir kısma vardır. Kompozisyon, Vatanseverlik Savaşı olaylarıyla ilişkilendirilen Neman ve Vistül nehirlerini temsil eden figürler içerir. Bu figürlerin yanında eski Rus zırhının tasvirleri vardır: Novgorod Prensi Oleg'in kalkanı, Aleksandr Nevski'nin miğferi, İmparator I. Alexander'ın göğüs zırhı, Yermak Timofeyeviç'in zincir zırhı ve dövüş becerileri Rusya'ya şan kazandıran kahramanları hatırlatan diğer parçalar.
Diğer üç taraf, Bilgelik ve Bolluk, Adalet ve Merhamet, Barış ve Zafer'in alegorik figürlerini içeren kabartmalarla süslenmiştir ve sonuncusu 1812, 1813 ve 1814 tarihlerini taşıyan bir kalkan tutar. Bu kompozisyonlar, Antik Roma ordusunun sembolleri ve Rus zırhı tasvirleriyle zenginleştirilmiştir.
Kısmaların eskizleri Auguste de Montferrand tarafından yapılmıştır. Kompozisyonlarının ölçeğini anıtın anıtsal formlarıyla koordine etti. Paneller, sanatçı Giovanni Battista Scotti tarafından planlanan boyuta göre tasarlandı. Modeller heykeltraşlar Piotr Svintsov ve Ivan Lepee tarafından üretilmiş, süslemeler ise heykeltıraş Yevgeny Balin tarafından yapılmıştır. Bronzun dökümü, Charles Baird'in Saint Petersburg'daki fabrikasında yapıldı.
1834 yılında N. Gube tarafından tasarlanan bir hatıra gümüş rublesi basılmıştır ve temellere bu sikkelerden oluşan bir sandık konulduğu rivayet edilir.[3][4]
Sonraki yıllar
1952'de, bazı son raporlara göre, Sovyetler Birliği yetkilileri melek heykelinin Josef Stalin heykeliyle değiştirilmesini talep ettiler.[5] Kolonun etrafındaki tarihi bir dökme demir korkuluk, Sovyet döneminde kaldırıldı. Korkuluk 2002 yılında restore edilmiştir.
Okumalar
Ротач А. Л. Александровская колонна. Leningrad, 1966.
Любин Д. В. Александровская колонна. Санкт-Петербург, издательство Государственного Эрмитажа, 2013.
