Aleksandar Obrenoviç (Sırpça: Александар Обреновић Aleksandar Obrenović, d. 14 Ağustos 1876, Belgrad - ö 11 Haziran 1903, Belgrad), Sırbistan kralı (1889-1903). Halk tarafından sevilmeyen otoriter yönetimi Obrenoviç Hanedanı'nın sona ermesine yol açmış, kendisi de bir suikast sonucunda öldürülmüştür.
Prens (sonradan kral) Milan ile (1868-1889) eşi Natalie'nin tek çocuğu olan Aleksandar, 6 Mart 1889'da babasının tahttan çekilerek çocuk yaştaki oğlu için bir naipler kurulu oluştumasıyla tahta çıktı. 13 Nisan 1893'te naipler kurulunu feshederek hükûmetin denetimini kendi üzerine aldı.
Aleksandar başlangıçta iyi karşılandıysa da, Rusya yanlısı Radikal Parti'yi hükûmetin dışında tutması, liberal 1889 Anayasası'nı yürürlükten kaldırarak (1894) yasama gücünü sınırlayan 1869 Anayasası'nı yürürlüğe koyması, kabinesindeki bakanları sık sık değiştirmsi ve 1889'dan beri ülke dışında başlayan Avusturya yanlısı babasını silahlı kuvvetlerin başkomutanı olarak yeniden Sırbistan'a getirtmesi (1897) nedeniyle çok geçmeden yandaşlarının önemli bir bölümünü yitirdi.
Politikasına ve otoriter tutumuna karşı basının sert bir muhalefet başlatması üzerine, babasının da kışkırtmasıyla basın ve toplantı özgürlüklerini kısıtladı.Babasına karşı girişilen başarısız suikast (1889) daha da baskıcı önlemler almasına, özellikle de Radikallerin hareketlerinin kısıtlamasına yol açtı.
Gerek babasının, gerekse öbür siyasal danışmanlarının kesinlikle karşı çıkmasına karşın 1900'de metresi dul Draga Mašin ile evleneceğini açıklayınca Aleksandar'ın saygınlığı daha da azaldı. Daha önce Bohemyalı bir mühendisle evli olan Draga Mašin, Aleksandar'ın annesinin nedimesiydi. Aleksandar'dan 10 yaş büyüktü ve pek iyi bir ünü yoktu. Bu kararı protesto etmek üzere Aleksandar'ın kabinesindeki bakanların tümü istifa etti.
Bu skandal Aleksandar'ı daha liberal bir anayasayı onaylamaya (1901) ve yasama organı içinde ikinci bir meclis olarak senatoyu oluşturmaya zorladı. Hükümdarlığı boyunca, bir yandan ülkesinin ekonomisini düzeltti, bir yandan da ordusunu güçlendirdi. Ayrıca, ilk kez 1865-1868 arasında Kral Mihailo Obrenoviç (1860-1868) döneminde gündeme gelen Balkan ittifakı konusunu yeniden canlandırarak, Sırbistan'ın uluslararası konumunu güçlendirmeye çalıştı.
Ama anayasaya aykırı bazı girişimlerde bulunmak amacıyla anayasayı birkaç saatliğine feshetmesi (1903), meşruti yönetime saygısızlığını ortaya koydu. Muhalefetin giderek büyümesi sonucunda askerler tarafından düzenlenen darbe, halkın büyük çoğunluğunca hoşnutlukla karşılandı. Darbeciler kraliyet sarayını basarak Aleksandar'ı, Draga'yı ve bazı saray mensuplarını öldürdüler.
Kaynakça
