İvan İvanoviç (Rusça: Ива́н Иванович; 28 Mart 1554 – 19 Kasım 1581[2]), Rurik Hanesi'ne mensup Rus çareviçi. 1547-1584 yılları arasındaki Rus çarı IV. İvan'ın ve Anastasia Romanovna'nın oğludur.
İlk yılları
İvan İvanoiç, Korkunç İvan'ın ilk karısı Anastasia Romanovna'nın olma ikinci oğluydu. I. Fyodor'un kardeşiydi. Henüz 15 yaşındayken babasının gerçekleştirdiği Novgorod Katliamı sırasında ona eşlik etti. İvan ve babası Opriçnik'leri coşkuyla izler ve dua etmek için kiliseye giderdi. İvan'ın bir zamanlar babasını bir suikast girişiminden kurtardığı biliniyor. Livonyalı bir mahkûm olan Bykovski, Korkunç İvan'a kılıç çekti, fakat Çareviç İvan İvanoviç tarafından bıçaklanarak öldürüldü.
Evlilikleri
Yaşamı boyunca 3 evlilik yaptı. Bunlar Yevdokiya Saburova, Feodosiya Mihaylovna Solovaya ve Yelena Ivanovna Şeremeteva idi.[3][4] Ekim 1581'de Yelena'nın hamile olduğu anlaşıldı.
Ölümü
İvan İvanoiç'in, babası Korkunç İvan tarafından öldürüldüğüne inanılıyor.[5] İvan İvanoiç'in babasıyla ilişkisi, Livonya Savaşı'ndan sonraki dönemde bozulmaya başladı. Askerî başarısızlıklarından ötürü babasına kızan İvan, kuşatma altındaki Pskov'u kurtarmak için bazı birliklerin komutasının kendisine verilmesini istedi. 15 Kasım 1581'de Korkunç İvan, hamile gelininin alışılmadık şekilde hafif ve ince giysiler giydiğini gördükten sonra fiziksel olarak ona saldırdığında oğluyla ilişkileri daha da kötüleşti. Karısının çığlıklarını duyan çareviç, karısını korumak için koştu ve öfkeyle bağırdı:
"İlk karımı sebepsiz yere manastıra kapattın, ikinci karım içinde aynısını yaptın ve şimdi üçüncüsüne vuruyorsun, torununun ölümüne neden oluyorsun."[6][7]
Yelena olanlardan sonra düşük yaptı.[8] Çareviç, konuyla ilgili olarak babasıyla yüzleşti, ancak konuyu Pskov'da itaatsizliğine çevirdi. Yaşlı İvan, oğlunu isyanı kışkırtmakla suçladı, genç İvan bunu kabul etmedi, ancak şiddetle Pskov'un kurtarılması gerektiği görüşüne sıkı sıkıya bağlı kaldı. Korkunç İvan öfkeyle elindeki asayı İvanoviç'in kafasına vurdu. Olay yerinde bulunan Boris Godunov müdahale etmeye çalıştı ancak Korkunç İvan tarafından darbe aldı. genç İvan, şakağından akan kanla yere düştü. Yaşlı İvan kendini oğlunun üzerine attı, yüzünü öptü ve kanamayı durdurmaya çalışırken, "Lanet olsun! Oğlumu öldürdüm! Oğlumu öldürdüm!" diye bağırmaya başladı. Genç İvan, kısa bir süre bilincine kavuştu ve "Sadık bir oğul ve alçakgönüllü bir hizmetçi olarak ölüyorum" demesiyle ünlendi. Sonraki birkaç gün boyunca, Korkunç İvan bir mucize için aralıksız dua etti ancak İvanoviç 19 Kasım 1581'de öldü.
İvan'ın ölümü, tahtın yetkin bir varisi bırakmadığı için Rusya için ağır sonuçlar doğurdu. Çar'ın 1584'teki ölümünden sonra, taht için hazır olmayan oğlu I. Feodor tahta çıktı ancak fiili hükümdar olarak Boris Godunov yöneticilik yaptı. I. Feodor'un ölümünden sonra Rusya, Dertler Dönemi olarak bilinen bir siyasi belirsizlik dönemine girdi.
Kaynakça
- ^ Дмитриев Л. А. (1988). "Иван Иванович, царевич, сын Ивана Грозного". Словарь книжников и книжности Древней Руси: Вып. 2 (вторая половина XIV—XVI в.). Ч. 1: А—К. Л.: Наука. s. 516. 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2020.
- ^ Флоря Б. Н. Иван Грозный. М., 1999. С. 374—375.
- ^ "Антонио Поссевино. Исторические сочинения о России". 30 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2020.
- ^ И в том году преставился царевич Иван Иванович всея Руси, а был женат тремя браки: 1 — царица Евдокея Богданова дочь Юрьевича Сабурова, пострижена в Покровском монастыре, во иноцех Александра; 2 — царица Феодосия Михайлова дочь Соловова, с Рязани, пострижена на Белоозере, во иноцех Парасковия; 3 — царица Елена Иванова дочь Васильевича Шереметева, после царевича пострижена в Новом монастыре, во иноцех Леонида, и государь дал ей в вотчину город Лух да волость Ставрову
- ^ Perrie, Maureen; Pavlov, Andrei (2014). Ivan the Terrible. Routledge. s. 192. ISBN 978-1-317-89468-1. 23 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2020.
- ^ Лихачёв, Н. П. Дело о приезде в Москву А. Поссевино. — СПб., 1903. — С. 58.
- ^ "Антонио Поссевино. Исторические сочинения о России". 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2020.
- ^ Andreyev, Nikolay. "Ivan the Terrible". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, inc. 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020.
Diğer kaynaklar
- Troyat, Henri Ivan le Terrible. Flammarion, Paris, 1982
- de Madariaga, Isabel Ivan the Terrible. Giulio Einaudi editore, 2005
