İstihkâm duvarı (İtalyanca: Gabbione[1]), inşaat mühendisliğinde, yol yapımında ve askeri tahkimat olarak kullanılan ve kafes şeklinde bir arada tutulan kaya, taş, toprak veya odundan oluşan yapıdır. Askeri kullanımda genellikle topçu birliklerinin korunmasında kullanılmıştır.
Kullanımı
İstihkâm duvarının en yoğun kullanıldığı inşaat mühendisliği uygulamaları eğimli bölgelerde heyelanı engellemek, nehir yataklarında taşkını engellemek ve erozyonun önüne geçmek olarak sıralanabilir. Sel baskınlarına karşı geçici önlem olarak, geçici baraj yapımı veya nehirlerin yatağının değiştirilmesinde de kullanılır. İstihkâm duvarı birbirine bağlanmış dolgu malzemeden oluştuğundan dolayı dayanımının artırılması için sırtı eğimli bir araziye gelecek şekilde kullanılması tercih edilir. Birbirine yerde bağlanmış istihkâm duvarındansa bir kafes içindeki duvarın çeşitli üstünlükleri vardır. Çeşitli farklı şekillerde duvar inşa edilebilir, herhangi bir su vb. akıntısıyla yıkılmaz, devrilmez veya sürüklenmez. Zaman içinde üzerinde bitkilerin kök salmasıyla sağlamlığı artabilir. Bu tür istihkâm duvarında işlevsel ömür dolgu malzemesinden çok dolguları bir arada tutan bağlantı elemanının ömrüne bağlıdır.[2]
Tahkimat
Orta Çağdatahkimat olarak kullanılan istihkâm duvarları üzeri ve altı açık ve içi dolgu malzemesiyle dolu kafeslerden oluşurdu. Bu ilk örneklerin amacı topçu birliklerini muharebe sahasında düşman ateşinden korumaktı. Hafif olan ve kolayca taşınabildiğinden yeri değişken olabilen duvarlar birbirlerine geçmeli de olabiliyordu. Modern askeriye uygulamalarında istihkâm duvarları ileri karakollarda patlayıcılar, şarapnel, havan topu veya topçu atışına karşı kullanılabilmektedir. Özellikle bu tür bölgelerdeki yatakhaneler, yemekhanelerin etrafı istihkâm duvarıyla çevrilmektedir.