Richard Feynman

Richard P. Feynman
Si Richard Feynman sa Fermilab
Kapanganakan	11 Mayo 1918(1918-05-11) Far Rockaway, Queens, New York, U.S.
Kamatayan	15 Pebrero 1988(1988-02-15) (edad 69) Los Angeles, California, U.S.
Nasyonalidad	Amerikano
Nagtapos	Massachusetts Institute of Technology (B.S.), Princeton University (Ph.D.)
Kilala sa	Feynman diagrams Feynman point Feynman–Kac formula Wheeler–Feynman absorber theory Bethe–Feynman formula Feynman sprinkler Feynman Long Division Puzzles Hellmann–Feynman theorem Feynman slash notation Feynman parametrization Sticky bead argument One-electron universe Quantum cellular automata
Asawa	Arline Greenbaum (k. 1941–45)(died) Mary Lou Bell (k. 1952–54) Gweneth Howarth (k. 1960–88) (his death)
Parangal	Albert Einstein Award (1954) E. O. Lawrence Award (1962) Gantimpalang Nobel (1965) Oersted Medal (1972) National Medal of Science (1979)
Karera sa agham
Larangan	Pisika
Institusyon	Manhattan Project Cornell University California Institute of Technology
Doctoral advisor	John Archibald Wheeler
Academic advisors	Manuel Sandoval Vallarta
Doctoral student	F. L. Vernon, Jr.[1] Willard H. Wells[1] Al Hibbs[1] George Zweig[1] Giovanni Rossi Lomanitz[1] Thomas Curtright[1]
Bantog na estudyante	Douglas D. Osheroff Robert Barro W. Daniel Hillis
Impluwensiya	Paul Dirac
Pirma
Talababa
Siya ang ama ni Carl Fernman at umampong ama nina Michelle Feynman. Siya ang kapatid ni Joan Feynman.

Si Richard Phillips Feynman ( /ˈfaɪnmən/; 11 Mayo 1918 – 15 Pebrero 1988)^[2] ay isang Amerikanong pisiko na kilala sa kanyang pormulasyong landas integral ng mekanikang quantum, na teoriya ng quantum elektrodinamika at sa pisika ng superpluidad ng mga sobrang-pinalamaig(supercooled) na likidong helium gayundin sa partikulong pisika kung saan kanyang minungkahi ang parton na modelo. Para sa kanyang mga ambag sa pagpapaunlad ng quantum na elektrodinamika, si Feynman kasama nina Julian Schwinger at Sin-Itiro Tomonaga ay nagwagi ng Gantimpalang Nobel sa Pisika noong 1965. Siya ay bumuo ng malawak na ginagamit na larawang representasyong skema para sa mga matematikal na ekspersyong nangangasiwa sa pag-aasal ng mga subatomikong partikulo na kalaunan ay nakillang diagramang Feynman. Sa kanyang buong buhay, si Feynman ay naging isa sa pinaka-kilalang mga siyentipiko sa buong mundo. Sa isang poll ng British journal Physics World noong 1999 ng mga 130 nangungunang siyentipiko sa buong mundo, siya ay nirangguhang isa sa sampung pinakadakilang mga siyentipiko sa lahat ng panahon.^[3]

Siya ay tumulong sa pagbuo ng bombang atomiko at isang kasapi ng lupon na umusisa ng disaster ng Space Shuttle Challenger. Sa karagdagan sa kanyang mga ginawa sa teoretikal na pisika, si Feynman ay binigyan rin ng kredito sa pangunguna sa larangan ng pagkukwentang quantum,^[4][5] at pagpapakilala ng konsepto ng nanoteknolohiya.^[6] Kanyang hinawakan ang pagkapropesor na Richard Chace Tolman sa teoretikal na pisika sa California Institute of Technology.

Si Feynman ay isang masigasig na tagapagpakilala ng pisika sa pamamagitan ng parehong mga aklat at mga pagtuturo na ang kilala ang pagsasalita noong 1959 tungkol sa taas-babang nanoteknolohiyang tinatawag na May saganang kwarto sa Ilalim(There's Plenty of Room at the Bottom) at Mga Pagtuturong Feynman sa Pisika(The Feynman Lectures on Physics). Si Feynman ay naging kilala rin sa pamamagitan ng kanyang semi-autobiograpikal na mga aklat na Surely You're Joking, Mr. Feynman! at What Do You Care What Other People Think? at mga aklat na sinulat sa kanya gaya ng Tuva or Bust!.

Siya ay may malalim ring interes sa biolohiya at kaibigan ng henetiko at mikrobiologong si Esther Lederberg na bumuo ng pagpaplatong replika at nakatuklas ng bacteriophage lambda.^[7]

Sanggunian

1. "Richard Phillips Feynman". Mathematics Genealogy Project (North Dakota State University). Nakuha noong 2010-03-18.
2. Mehra, J. (2002). "Richard Phillips Feynman. 11 May 1918 - 15 February 1988". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 48 (0): 97–128. doi:10.1098/rsbm.2002.0007. ISSN 0080-4606.
3. "Physics World poll names Richard Feynman one of 10 greatest physicists of all time". Inarkibo mula sa orihinal noong 2012-03-21. Nakuha noong 2012-02-06.
4. West, Jacob (2003-06). "The Quantum Computer" (PDF). Inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong 2015-03-15. Nakuha noong 2009-09-20. {{cite web}}: Check date values in: |date= (tulong)
5. Quantum computation. David Deutsch, Physics World, 1/6/92
6. Edwards 2006, pp. 15–17 harv error: no target: CITEREFEdwards2006 (help).
7. "Esther M. Zimmer Lederberg Memorial Web Site". This website includes several photos of Feynman alone and with Esther Lederberg.

Ang lathalaing ito na tungkol sa Siyentipiko ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.