ไรชส์เกาวาร์เทอลันท์ (เยอรมัน: Reichsgau Wartheland) เรียกอีกชื่อว่า ไรชส์เกาโพเซิน หรือ วาร์เทอเกา เป็นเขตการปกครองของนาซีเยอรมนีคือ ไรชส์เกา จากส่วนหนึ่งของดินแดนโปแลนด์ที่ถูกผนวกในปี ค.ศ. 1939 ระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง ประกอบด้วยบริเวณเกรตเตอร์โปแลนด์และพื้นที่บริเวณใกล้เคียง ส่วนของวอร์เทอเกาตรงกับชื่อปรัสเซียก่อนสนธิสัญญาแวร์ซาย จังหวัดโพเซิน (Posen) ชื่อแรกที่ได้มาจากเมืองหลวง โพเซิน (พอซนาน) และต่อมาจากแม่น้ำใหญ่ วาร์เทอ (วาร์ทา)
ในช่วงการแบ่งโปแลนด์ครั้งที่สามจากปี ค.ศ. 1795 พื้นที่ถูกผนวกโดยราชอาณาจักรปรัสเซียจนกระทั่งปรัสเซียใต้ ปี ค.ศ. 1807 จากปี ค.ศ. 1815–1849 ดินแดนได้กลายเป็นรัฐปกครองอิสระคือดัชชีโพเซิน (Grand Duchy of Posen) ซึ่งเป็นจังหวัดโพเซิน จนกระทั่งประเทศโปแลนด์ได้ถูกก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1918–1919 ช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง พื้นที่ปัจจุบันคือจังหวัดวีแยลกอปอลสกา
แหล่งข้อมูลอื่น
- HolocaustHistory.org: "ninety-seven thousand have been processed, using three vans, without any defects showing up in the vehicles." Postwar testimony Obersturmbannführer August Becker, the gas van inspector. See: Ernst Klee, Willi Dressen, Volker Riess (1991). The gas-vans: A new and better method of killing had to be found. The Good Old Days: The Holocaust As Seen by Its Perpetrators and Bystanders. Konecky Konecky. pp. 69–70. ISBN 1568521332. Also in: Christopher Browning (2000), Evidence for the Implementation of the Final Solution with archives of the RSHA.
- Ian Kershaw (2013). Hitler 1936-1945. Penguin UK. pp. vi. ISBN 0141909595.
- "Poles: Victims of the Nazi Era". United States Holocaust Memorial Museum. Retrieved 24 May 2013.
- Lynn H. Nicholas, Cruel World: The Children of Europe in the Nazi Web pp. 207-9, ISBN 0-679-77663-X.
- "Special treatment" (Sonderbehandlung)". The Holocaust History Project.