เทวสถานเฮอร์คิวลีสวิคเตอร์ไม่ไกลจากโรงละครมาร์เชลโลในกรุงโรม (เทวสถานโรมันแบบกรีก)
เทวสถานโรมัน (อังกฤษ: Roman temple หรือ Fanum) ในความเชื่อเดิมในเรื่องที่เกี่ยวกับลัทธิเพกันโรมันผู้ถือปฏิบัติมักจะทำการสักการะที่เทวสถาน การสังเวยมักจะทำกันบนแท่นบูชาภายนอกเทวสถานที่ทำให้ง่ายต่อการทำความสะอาด และสามารถรับผู้เข้าร่วมพิธีได้มากกว่า เทวสถานโรมันจะมีขนาดไม่ใหญ่นักและจะเป็นสิ่งก่อสร้างที่ใช้เป็นที่ตั้งของรูปสลักของเทพประจำลัทธินิยมในห้องหลักที่เรียกว่า “cella” (เซลลา) เซลลาเองก็อาจจะมีแท่นบูชาขนาดเล็กสำหรับจุดธูป หลังเซลลาก็จะเป็นห้องเดียวหรือหลายห้องที่ใช้โดยผู้เข้าร่วมพิธีสำหรับเก็บเครื่องไม้เครื่องมือหรือสิ่งที่จะถวายเทพ
เทวสถาน
ชาวโรมันจะทำการสักการะ, สวดมนต์, ถวายสิ่งสักการะ และ ทำการสังเวยต่อเทพเจ้ากันที่เทวสถาน เทพ/เทพีองค์สำคัญๆ ก็ได้แก่:
- เทพจูปิเตอร์ - ราชาแห่งเทพเจ้า, เทพเจ้าแห่งฝน, ฟ้าร้อง และ สายฟ้า
- เทพีจูโน- ราชินีแห่งเทพเจ้า, เทพเจ้าแห่งสตรีและการให้กำเนิด
- เทพเนปจูน- เทพเจ้าแห่งทะเล/พายุ
- เทพพลูโต- เทพเจ้าแห่ง underworld
- เทพอพอลโล- เทพเจ้าแห่งการพยากรณ์
- เทพมาร์ส- เทพเจ้าแห่งการสงคราม
- เทพีวีนัส- เทพีแห่งความรักและความงาม
- เทพเมอร์คิวรี- ผู้สื่อสาส์นของพระเจ้า และ เทพเจ้าแห่งการค้าและการโจรกรรม
- เทพแซทเทิร์น- พ่อของเทพจูปิเตอร์
- เทพยูเรนัส- พ่อของเทพแซทเทิร์น
- เทพีไดแอนนา- เทพีแห่งการล่าสัตว์
- คิวปิด- เทพเจ้าแห่งความรัก และลูกของเทพีวีนัส
ชาวโรมันใช้คำภาษาลาติน “ฟานุม” (fanum) ที่แปลว่า “บริเวณศักดิ์สิทธิ์” สำหรับสถานที่สำหรับลัทธินิยมอื่นที่ไม่มีเทวสถาน เช่นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ในสมัยแรก เช่นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์สำหรับไดแอนา เนโมเรนซิส หรือที่เรียกกันว่า “ไดแอนาแห่งป่าเขา” และ เทวสถานที่มิได้เป็นของเทพทางการของโรมัน
- คำว่า “ฟานุม” ตรงกับคำวิเศษณ์ “fanaticus” หรือในปัจจุบันมาแผลงเป็นคำว่า “fanatic” ที่แปลว่า “ความหลงใหลคลั่งไคล้” ซึ่งยังมีความหมายที่สะท้อนถึงความรู้สึกไม่ยอมรับศาสนาที่ต่างจากศาสนาทางการโดยชาวโรมัน แต่กระนั้นลัทธินิยมที่นำเข้ามาจากนอกจักรวรรดิโรมันบางลัทธิโดยเฉพาะจากบ้านเมืองที่โรมันไปพิชิตมาเช่นจากจักรวรรดิเปอร์เซีย หรือ อียิปต์ เช่นไอสิสก็มาเป็นที่นิยมนับถือกันในจักรวรรดิโรมัน ที่จะมีเทวสถานอันหรูหราเป็นของตนเอง เช่นเทวสถานไอสิส และ เซราพิสในแคมพัสมาร์เชียส (Campus Martius) ที่สร้างโดยใช้วัสดุจากอียิปต์ และ ลักษณะโครงสร้างแบบอียิปต์ ซึ่งเป็นการสะท้อนให้เห็นถึงภาวะวิวิธพรรณ[1] ของเทวสถานทางศาสนาของโรมันตอนปลาย
- คำว่า “ฟานุม” กลามมาเป็นส่วนหนึ่งของชื่อสถานที่ของโรมันเช่น ฟานุมโวลทุมแน, ฟานุมมาร์ทิส หรือ ฟานุมฟอร์ชูแน
รายชื่อเทวสถานโรมัน
- เทวสถานและที่ตั้งภายในโรมันโบราณ
- เทวสถานนอกกรุงโรม
เตาเผาอาร์เธอร์ จากหนังสือโดย Alexander Gordon
- เตาเผาอาร์เธอร์, Stenhousemuir, สกอตแลนด์
- เทวสถานเพกันฮิลล์, ซัมเมอร์เซ็ท, อังกฤษ
- โรงอาบน้ำโรมันแห่งบาธ และเทวสถานซูลิสมิเนอร์วา, บาธ, ซัมเมอร์เซ็ท, อังกฤษ
- เทวสถานอพอลโล (ปอมเปอี)
- เทวสถานเบลโลนา (ออสเตีย)
- เทวสถานมิเธรียมลอนดอน, ลอนดิเนียม (ลอนดอนปัจจุบัน)
- เทวสถานเมซองคาร์รี - นีเมส, ทางตอนใต้ของฝรั่งเศส
- เทวสถานออกัสตัส (ปูลา) - ปูลา, โครเอเชีย
- เทวสถานเวสตา, ทิโวลี - ทิโวลี, อิตาลี
- เทวสถานออกัสตาและลิเวีย - เวียนน์, ฝรั่งเศส
- เทวสถานอีโวรา - อีโวรา, โปรตุเกส
- เทวสถานโดนุคทาส - ทาร์ซัส, ตุรกี[1] เก็บถาวร 2012-03-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- เทวสถานบาคคัส - บาลเบ็ค, เลบานอน
- เทวสถานอาร์ทีมิสแห่งเจราช, จอร์แดน
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ เทวสถานโรมัน
