อเล็กซานเดอร์ เมานต์แบ็ตเทน มาร์ควิสแห่งคาริสบรูก (Alexander Mountbatten Marquess of Carisbrooke; พระอิสริยยศเดิม เจ้าชายอเล็กซานเดอร์แห่งบัทเทินแบร์ค ; พระนามแบบเต็ม อเล็กซานเดอร์ อัลเบิร์ต; 23 พฤศจิกายน ค.ศ. 1886 - 23 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1960) ทรงเป็นสมาชิกองค์หนึ่งของพระราชวงศ์อังกฤษ โดยเป็นพระราชนัดดาในสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย พระองค์ทรงเป็นเจ้าชายเมื่อแรกประสูติจนถึงปี ค.ศ. 1917 เมื่อพระราชวงศ์อังกฤษได้สละฐานันดรศักดิ์เยอรมันในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1
พระชนม์ชีพในวัยเยาว์
เจ้าชายอเล็กซานเดอร์ประสูติเมื่อวันที่ 23 พฤศจิกายน ค.ศ. 1886 ณ ปราสาทวินด์เซอร์ มณฑลเบิร์คไชร์ และทรงได้รับการศึกษาในวิทยาลัยเวลลิงตัน พระชนกของพระองค์คือ เจ้าชายไฮน์ริชแห่งบัทเทินแบร์ค พระโอรสในเจ้าชายอเล็กซานเดอร์แห่งเฮสส์และไรน์ กับเค้านท์เตสจูเลีย เทเรซาแห่งเฮาเค ส่วนพระชนนีคือ เจ้าหญิงไฮน์ริชแห่งบัทเทินแบร์ค (พระอิสริยยศเดิม เจ้าหญิงเบียทริซ) พระราชธิดาพระองค์ที่ห้าและองค์เล็กในสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย และ เจ้าชายอัลเบิร์ตแห่งซัคเซิน-โคบวร์คและโกทา พระองค์มีพระนามเรียกเล่นในหมู่พระประยูรญาติว่า "แซนดริโน"
ในฐานะพระโอรสจากการอภิเษกต่างฐานันดรศักดิ์ เจ้าชายไฮน์ริชแห่งบัทเทินแบร์คมีพระอิสริยยศเจ้าชายแห่งบัทเทินแบร์คจากเค้านท์เตสแห่งเฮาเค พระชนนีซึ่งได้รับการสถาปนาเป็นเจ้าหญิงแห่งบัทเทินแบร์ค ดังนั้นเจ้าชายอเล็กซานเดอร์ทรงดำรงพระอิสริยยศ พระองค์ชายอเล็กซานเดอร์แห่งบัทเทินแบร์ค (His Serene Highness Prince Alexander of Battenberg) ตั้งแต่แรกประสูติ ในประเทศอังกฤษ พระองค์ก็ทรงเป็น เจ้าชายอเล็กซานเดอร์แห่งบัทเทินแบร์ค (His Highness Prince Alexander of Battenberg) ภายใต้พระบรมราชโองการแต่งตั้งจากสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียในปี ค.ศ. 1886
มาร์ควิสแห่งคาริสบรูก
ในเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 1917 ความรู้สึกต่อต้านเยอรมันในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 ทำให้สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 5 ทรงเปลี่ยนชื่อพระราชวงศ์จากราชวงศ์แซ็กซ์-โคบูร์กและก็อตธา เป็นราชวงศ์วินด์เซอร์ นอกจากนี้ในนามของพระประยูรญาติซึ่งมีสัญชาติเป็นชาวอังกฤษ พระองค์ยังได้ทรงยกเลิกการใช้พระอิสริยยศและฐานันดรศักดิ์ของเยอรมันอีกด้วย
ตระกูลบัทเทินแบร์คได้สละพระอิสริยยศ เจ้าชายและเจ้าหญิงแห่งบัทเทินแบร์ค และฐานันดรศักดิ์ Highness และ Serene Highness ภายใต้พระบรมราชโองการการถอดถอนพระอิสริยยศเยอรมัน ราชวงศ์บัทเทินแบร์คจึงเปลี่ยนมาใช้ราชสกุล เมานต์แบ็ตเทน ที่เป็นลักษณะแบบภาษาอังกฤษของบัทเทินแบร์ค ด้วยเหตุนี้เจ้าชายอเล็กซานเดอร์จึงทรงเป็น เซอร์ อเล็กซานเดอร์ เมานต์แบ็ตเทน [1] เก็บถาวร 2007-03-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน อีกไม่กี่วันต่อมา เมื่อวันที่ 7 พฤศจิกายน ค.ศ. 1917 พระองค์ทรงได้รับการสถาปนาเป็นมาร์ควิสแห่งคาริสบรูก [2] [ลิงก์เสีย ]
อภิเษกสมรส
อเล็กซานเดอร์ เมานต์แบ็ตเทน มาร์ควิสแห่งคาริสบรูกอภิเษกสมรสในวันที่ 19 กรกฎาคม ค.ศ. 1917 ณ โบสถ์หลวง พระราชวังเซนต์เจมส์ กรุงลอนดอน กับ เลดี้ ไอรีน ฟรานเซส แอ็ดซา เดนิสัน (เกิด 4 กรกฎาคม ค.ศ. 1890 ถึงแก่กรรม 16 กรกฎาคม ค.ศ. 1956) บุตรีเพียงคนเดียวของเอิร์ลที่ 2 แห่งลอนเดสโบร และ เลดี้ เกรซ ออกัสตา เฟน ลอร์ดและเลดี้คาริสบรูกมีธิดาเพียงหนึ่งคนคือ
เลดีไอริส เมานต์แบ็ตเทน (ไอริส วิกตอเรีย เบียทริซ เกรซ เมานต์แบ็ตเทน; 13 มกราคม ค.ศ. 1920 - 1 กันยายน ค.ศ. 1982)
สมรสครั้งแรกเมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1941 ณ เมืองเฮย์วาร์ดส์ฮีธ มณฑลซัสเซ็กส์ หย่าร้างในปี ค.ศ. 1946 กับ แฮมิลตัน โจเซฟ เคเยส โอมัลลีย์ (18 ตุลาคม ค.ศ. 1910 - 31 มีนาคม ค.ศ. 1989)
สมรสครั้งที่สองเมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม ค.ศ. 1957 ณ เมือนพอนด์ริดจ์ รัฐนิวยอร์ก หย่าร้างปีเดียวกัน กับ ไมเคิล นีลี ไบรอัน (9 สิงหาคม ค.ศ. 1916 - 20 สิงหาคม ค.ศ. 1972) มีบุตรชายหนึ่งคนคือ โรบิน อเล็กซานเดอร์ ไบรอัน (เกิด 20 ธันวาคม ค.ศ. 1957 ณ นครนิวยอร์ก รัฐนิวยอร์ก)
สมรสครั้งที่สามเมื่อวันที่ 11 ธันวาคม ค.ศ. 1965 ณ เมืองโตรอนโต ประเทศแคนาดา แยกทางกันอีกหกสัปดาห์ต่อมา กับ วิลเลียม อเล็กซานเดอร์ เคมพ์ (10 กรกฎาคม ค.ศ. 1921 - 12 ธันวาคม ค.ศ. 1991)
อเล็กซานเดอร์ เมานต์แบ็ตเทน มาร์ควิสแห่งคาริสบรูก ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1960 ณ พระราชวังเคนซิงตัน กรุงลอนดอน ขณะมีพระชนมายุ 73 ชันษา พระศพฝังอยู่ที่วิหารบัทเทินแบร์ค โบสถ์วิปปิงแฮม บนเกาะไวท์ พระองค์เป็นพระราชนัดดาชายพระองค์สุดท้ายที่ยังมีพระชนม์ชีพอยู่ของสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย ตำแหน่งมาร์ควิสแห่งคาริสบรูกสิ้นสุดลงภายหลังจากการถึงแก่อนิจกรรมของพระองค์
เกียรติยศ
ฐานันดร
23 พฤศจิกายน 1886 – 13 ธันวาคม 1886 : เจ้าชายอเล็คซันเดอร์แห่งบัทเทินแบร์ค (ฐานันดรเยอรมัน)
13 ธันวาคม 1886 – 1917 : เจ้าชายอเล็กซานเดอร์แห่งบัทเทินแบร์ค (ฐานันดรสหราชอาณาจักร)
1917 : เซอร์ อเล็กซานเดอร์ เมานต์แบ็ตเทน
1917–1960 : มาร์ควิสแห่งคาริสบรูก
อาร์มประจำตำแหน่ง
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ราชวิกตอเรีย ชั้นที่ 1 (Knight Grand Cross of the Royal Victorian Order)
เลื่อนชั้นจาก เครื่องราชอิสริยาภรณ์ราชวิกตอเรีย ชั้นที่ 2 (Knight Commander of the Royal Victorian Order)
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันทรงเกียรติยิ่งแห่งบาธ ชั้นที่ 1 (Knight Grand Cross of the Most Honourable Order of Bath)
อ้างอิง
Eilers, Marlene A., Queen Victoria’s Descendants , Rosvall Royal Books, Falköping, 1997, 2nd Edition.
Eilers, Marlene A., Queen Victoria’s Descendants: Companion Volume , Rosvall Royal Books, Falköping, 2004.