หวงตี้

จักรพรรดิเหลือง 黃帝
หนึ่งในซานหวงอู่ตี้
ครองราชย์	2696 – 2598 ปีก่อนคริสตกาล[1]
พระมเหสี	เล่ยจู เฟิงเล่ย ถงหยู มู่โม่
พระราชบุตร	จินเทียน Changyi, พระราชบิดาจวนซู่
พระนามเต็ม Ancestral name: Gongsun (Kung-sun; 公孫)[2] Given name: Xuanyuan (Hsuan-yuan; 軒轅)[2]
พระราชบิดา	โซ่วเตี้ยน
พระราชมารดา	ฝูเปา

หวงตี้
อักษรจีนตัวเต็ม	黃帝
อักษรจีนตัวย่อ	黄帝
ความหมายตามตัวอักษร	จักรพรรดิเหลือง
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Huángdì เวด-ไจลส์ Huang^2-ti^4 ภาษากวางตุ้งมาตรฐาน ยฺหวิดเพ็ง wong4 dai3

หวงตี้ หรือ จักรพรรดิเหลือง (จีน: 黃帝) เป็นหนึ่งในกษัตริย์ตามตำนานจีนและวีรบุรุษทางวัฒนธรรม^[3][4] เป็นหนึ่งในซานหวงอู่ตี้^[5] ตำนานระบุว่า จักรพรรดิเหลืองครองราชย์ตั้งแต่ 2697 – 2597^[6] หรือ 2696 – 2598 ปีก่อนคริสตกาล^[1] ลัทธิของพระองค์โดดเด่นอย่างมากในยุคฮั่นกล่าวกันว่าพระองค์เป็นผู้ให้กำเนิดรัฐรวมศูนย์อำนาจ ผู้ปกครองจักรวาล และองค์อุปถัมภ์ศิลปะลับ พระองค์ได้รับการยกย่องว่าทรงประดิษฐ์สิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมจำนวนมาก และปัจจุบันได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้ริเริ่มอารยธรรมจีน และกล่าวกันว่าเป็นผู้บรรพบุรุษของชาวจีนหัวเซี่ย^[7]

การขึ้นเป็นกษัตริย์

ก่อนที่หวงตี้จะขึ้นเป็นกษัตริย์นั้น มีชุมชนมากมายอาศัยอยู่บริเวณทั้งสองฝั่งของแม่น้ำฮวงโห ที่ต่อสู้กันและกัน หวงตี้สามารถรบชนะและผนวกชุมชนเหล่านี้ไว้ได้ หลังพิชิตสงครามแล้วหวงตี้จึงขึ้นเป็นกษัตริย์ หวงตี้ได้ประดิษฐ์เกวียนปฏิทิน และเรือขึ้นมา ชังเจี๋ยขุนนางของหวงตี้ได้ประดิษฐ์ตัวอักษรขึ้นมาใช้ และพระมเหสีของหวงตี้ (เหลยจู่) เป็นผู้สอนให้ราษฎรทำเครื่องนุ่งห่ม และเลี้ยงไหม

ดูเพิ่ม

• ลัทธิเต๋า
• รายพระนามจักรพรรดิจีน

อ้างอิง

1. Herbert Allen Giles (1845–1935), A Chinese Biographical Dictionary (London: B. Quaritch, 1898), p. 338; cited in Veith 2002, p. 5 harvnb error: no target: CITEREFVeith2002 (help).
2. Sima Qian, Records of the Grand Historian (Shiji 史記, ca. 100 BC), Chapter 1, "Wudi benji" 五帝本紀 ("Basic Annals of the Five Emperors") เก็บถาวร 2013-03-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน; iFeng.com (retrieved on 2010-08-22). (จีน)
3. "Huangdi". Encyclopædia Britannica. สืบค้นเมื่อ 24 July 2011.
4. Helmer Aslaksen, "The Mathematics of the Chinese Calendar," section "Which Year is it in the Chinese Calendar?" (retrieved on 2011-11-18)
5. Zhao, Chunqing 赵春青; Qin, Wensheng 秦文生 (2002), "Yuanshi shehui: Dongfang de shuguang 原始社会：东方的曙光 [Primitive society: first light on the east]", Zhonghua wenming chuanzhen 中華文明傳真 [Portrait of Chinese civilization] (in Chinese), 1 of Liu Wei 刘炜, Shanghai: Shanghai cishu chubanshe 上海辞书出版社, ISBN 962-07-5314-3.
6. "Yellow Emperor," in The Columbia Encyclopedia, Sixth Edition (2008). Encyclopedia.com, retrieved on November 8, 2011.
7. คัลเชอร์, มอนเทจ (2551 [2008]). ประวัติศาสตร์จีน : ยุคก่อนประวัติศาสตร์ถึงราชวงศ์ชิง = Chinese history (ancient China to 1911). สุขภาพใจ. ISBN 978-974-409-921-1. OCLC 683156723. {{cite book}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)

ก่อนหน้า		หวงตี้		ถัดไป
จักรพรรดิเสินหนง		จักรพรรดิจีน (2696 ปีก่อนคริสตกาล – 2598 ปีก่อนคริสตกาล)		จักรพรรดิจินเทียน