สาธารณรัฐเบียก-นา-บาโต (ตากาล็อก: Repúbliká ng̃ Biak-na-Bató; สเปน: República de Biac-na-Bató) หรือที่ระบุในรัฐธรรมนูญว่าสาธารณรัฐฟิลิปปินส์ (ตากาล็อก: Repúbliká ng̃ Filipinas; สเปน: República de Filipinas) เป็นสาธารณรัฐแรกที่ประกาศจัดตั้งขึ้นในฟิลิปปินส์ โดยคณะปฏิวัติของเอมีลีโอ อากีนัลโด และสมาชิกกาตีปูนัน แม้ว่าจะประสบความสำเร็จ สามารถจัดตั้งสาธารณรัฐที่มีรัฐธรรมนูญแห่งแรกของฟิลิปปินส์ได้ แต่ก็สิ้นสุดลงในเวลาเพียงเดือนเดียว หลังจากมีการลงนามในสนธิสัญญาสันติภาพระหว่างอากีนัลโดกับนายพลของสเปน เฟร์นันโด ปรีโม เด รีเบรา ทำให้อากีนัลโดต้องลี้ภัยไปฮ่องกง
รัฐบาล
รัฐธรรมนูญของสาธารณรัฐเบียก-นา-บาโต เขียนขึ้นโดยเฟลิกซ์ เฟร์เรร์ และอีซาเบโล อาร์ตาโช ซึ่งคัดลอกมาจากรัฐธรรมนูญคิวบาเกือบจะคำต่อคำ[2] มีการจัดตั้งสภาสูงสุดเมื่อ 2 พฤศจิกายน พ.ศ. 2440 และมีการเลือกตั้งสมาชิก[3][4]
ประวัติศาสตร์
![]()
แผนที่กองทหารสเปนเขียนด้วยลายมือของนายพลเอมีลีโอ อากีนัลโด ที่เบียก-นา-บาโต
แนวคิดเบื้องต้นของสาธารณรัฐเริ่มขึ้นในช่วงท้ายของการปฏิวัติฟิลิปปินส์ ผู้นำของขบวนการกาตีปูนัน เอมีลีโอ อากีนัลโด ถูกล้อมโดยกองทัพสเปนในตาลีไซในบาตังกัส อากีนัลโดหลบหนีมาได้ พร้อมกับผู้ติดตามราว 500 คน ไปยังเบียก-นา-บาโตซึ่งอยู่ในบูลากัน[5][6] เมื่อข่าวการมาถึงของอากีนัลโดมาถึงลูซอนกลาง มีผู้คนจากอีโลโคส นูเวบาเอซีฮา ปังกาซีนัน ตาร์ลัก และซัมบาเลส มาสมทบกับกองทัพเพื่อต่อต้านกองทัพสเปน
เมื่อไม่สามารถป้องกันให้ฝ่ายต่อต้านจัดตั้งกองทัพ นายพลปรีโม เด รีเบรา ได้ประกาศเมื่อวันที่ 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2440 เนรเทศคนเหล่านี้ออกไปจากเมืองหรือหมู่บ้าน ทำให้กลุ่มของอากีนัลโดตัดสินใจจัดตั้งสาธารณรัฐ อากีนัลโดได้กล่าวในคำประกาศจัดตั้งสาธารณรัฐชื่อว่า "เพื่อลูกผู้กล้าหาญของฟิลิปปินส์" และได้ประกาศเป้าหมายของการปฏิวัติว่า
- ขับไล่บาทหลวงและคืนดินแดนที่พวกเขาครอบครองไว้แก่ชาวฟิลิปปินส์
- เป็นตัวแทนในสภาของสเปน
- มีเสรีภาพสื่อและการยอมรับทุกศาสนา
- ได้รับการปฏิบัติอย่างเท่าเทียมกัน มีความเท่าเทียมกันทางกฎหมาย[7]
ในวันที่ 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2440 ได้มีการลงนามในรัฐธรรมนูญเฉพาะกาลของสาธารณรัฐเบียก-นา-บาโต ต่อมา ในราวเดือนธันวาคม พ.ศ. 2440 ปรีโม เด รีเบรา ตัดสินใจเจรจากับอากีนัลโด โดยให้ทนายความจากมะนิลา เปโดร ปาเตร์โนเป็นตัวกลางในการเจรจา ในที่สุด มีการลงนามในข้อตกลงเบียก-นา-บาโต ซึ่งประกอบด้วยเอกสารสามฉบับ สองฉบับแรกลงนามเมื่อ 14 ธันวาคม พ.ศ. 2440 ฉบับที่สามลงนามในวันที่ 15 ธันวาคม ซึ่งเป็นวันสลายตัวของสาธารณรัฐเบียก-นา-บาโต[8]
อ้างอิง
- ↑ Don Emilio Aguinaldo y Famy (23 September 1899), "Chapter II. The Treaty of Biak-na-bató", True Version of the Philippine Revolution, Authorama: Public Domain Books, สืบค้นเมื่อ 23 กันยายน 2551
- ↑ Ogonsotto, Rebecca Ramilo; Ogonsotto, Reena R. Philippine History Module-based Learning I' 2002 Ed. Rex Bookstore, Inc. p. 139. ISBN 978-971-23-3449-8.
- ↑ Agoncillo 1990, pp. 183–184
- ↑ "1897 Biac-na-Bato Constitution". [The Corpus Juris. November 1, 1897. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-06-15. สืบค้นเมื่อ 2016-11-19.
- ↑ Agoncillo 1990, p. 182
- ↑ Biak na Bato เก็บถาวร 2010-01-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, Newsflash.org.
- ↑ Agoncillo 1990, pp. 182–183
- ↑ Zaide 1994, p. 252
- Agoncillo, Teodoro C. (1990) [1960], History of the Filipino People (8th ed.), Quezon City: Garotech Publishing, ISBN 971-8711-06-6
- Aguinaldo, Emilio (1899), "True Version of the Philippine Revolution", Authorama Public Domain Books
- Zaide, Sonia M. (1994), The Philippines: A Unique Nation, All-Nations Publishing Co., ISBN 971-642-071-4
แหล่งข้อมูลอื่น
