วัดโพธาราม (อำเภอศรีประจันต์)

สำหรับวัดโพธารามแห่งอื่น ดูที่ วัดโพธาราม

วัดโพธาราม (บ้านคอยเหนือ)
ชื่อสามัญ	วัดโพธาราม (บ้านคอยเหนือ)
ที่ตั้ง	เลขที่ 119 หมู่ที่ 4 ตำบลบางงาม อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี 72140
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	เถรวาท มหานิกาย
ก่อตั้ง	สมัยอยุธยาตอนปลาย
พระประธาน	พระพุทธชินราช (จำลอง)
พระพุทธรูปสำคัญ	หลวงพ่อเพชร หลวงพ่อเงิน หลวงพ่อทอง
เจ้าอาวาส	พระครูใบฎีกาสุริยัณห์ จันทรัตน์ สิริปญฺโญ (รักษาการ)
มหามงคล	รูปเหมือนหลวงพ่อกอง บนศาลาการเปรียญ
จุดสนใจ	วิหาร (อุโบสถเก่า) สถาปัตยกรรมสมัยอยุธยาตอนปลาย
หมายเหตุ
โบราณสถานที่ขึ้นทะเบียนโดยกรมศิลปากร
ชื่อที่ขึ้นทะเบียน	โบราณสถานวัดโพธาราม ตำบลบางงาม อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี
ขึ้นเมื่อ	25 มกราคม พ.ศ. 2556
เป็นส่วนหนึ่งของ	รายชื่อโบราณสถานในจังหวัดสุพรรณบุรี
เลขอ้างอิง	0010631
สถานีย่อยพระพุทธศาสนา

วัดโพธาราม ตั้งอยู่เลขที่ 119 หมู่ที่ 4 ตำบลบางงาม อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี เป็นวัดราษฎร์ คณะสงฆ์มหานิกาย เขตปกครองคณะสงฆ์ตำบลบางงาม อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรณบุรี คณะสงฆ์ ภาค14

ภาพมุมสูง วัดโพธาราม (บ้านคอยเหนือ) ถ่ายเมื่อ วันที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2561

ประวัติ

เดิมชื่อ วัดบ้านคอยเหนือ ตั้งอยู่ริมแม่น้ำท่าว้า ฝั่งตะวันออก ห่างจากท่าคอย ราว 1 กิโลเมตร ตามพระราชพงศาวดารบันทึกว่าสมเด็จพระนเรศวรมหาราชเสด็จยกทัพมาปะทะข้าศึกบริเวณนี้ ครั้งสงครามยุทธหัตถี พ.ศ. 2135

วัดสร้างเมื่อใดไม่ปรากฏหลักฐานชัดเจน สันนิษฐานจากโบราณวัตถุ โบราณสถาน ที่ปรากฏ คือ ใบเสมา วิหาร (อุโบสถหลังเก่า) มีรูปแบบศิลปกรรมและสถาปัตยกรรมสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย จึงสันนิษฐานว่าวัดแห่งนี้น่าจะสร้างขึ้นตั้งแต่นั้นเป็นอย่างน้อย^[1]

เมื่อ พ.ศ. 2480 ทางวัดปรับสภาพภูมิประเทศในวัด ได้ขุดพบเครื่องปั้นดินเผา อาวุธโลหะ ดาบ โล่ ขอ ง้าว สภาพผุพังจำนวนหนึ่ง ต่อมา พ.ศ. 2524 กรมชลประทานขุดลอกแม่น้ำบริเวณวัด พบอาวุธโลหะลักษณะเป็นดาบ โล่ จมอยู่ในท้องน้ำอีกจำนวนหนึ่ง สภาพชำรุดผุพังทั้งสิ้น จากลักษณะที่พบมีผู้สันนิษฐานว่าอาจมีอายุอยู่ในสมัยกรุงศรีอยุธยา^[2]

ที่ดินตั้งวัดมีพื้นที่จำนวน 33 ไร่ 52 ตารางวา ได้รับอนุญาตตั้งวัดเมื่อ พ.ศ. 2345^[3] ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ 8 กันยายน พ.ศ. 2487 เขตวิสุงคามสีมา กว้าง 40 เมตร ยาว 80 เมตร^[4]

เป็นวัดซึ่งมีอดีตเจ้าอาวาส คือ พระครูโอภาสพุทธิคุณ (กอง โอภาสโก) เป็นพระเถราจารย์ที่มีชื่อเสียง เป็นที่เคารพนับถือของประชาชน วัตถุมงคลของท่านได้รับความนิยม^[5]

เป็นโบราณสถาน หมายเลขทะเบียน 0010631 ของกรมศิลปากรที่ขึ้นทะเบียนตามพระราชบัญญัติโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุและพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เมื่อวันที่ 25 มกราคม พ.ศ.2556^[6]

• 
  ภาพวิหาร ก่อนบูรณะ ถ่ายเมื่อวันที่ 15 มีนาคม พ.ศ. 2550
• 
  ภาพวิหาร ก่อนบูรณะ ถ่ายเมื่อวันที่ 15 มีนาคม พ.ศ. 2550
• 
  ภาพวิหาร ก่อนบูรณะ ถ่ายเมื่อวันที่ 15 มีนาคม พ.ศ. 2550
• 
  ภาพวิหาร ก่อนบูรณะ ถ่ายเมื่อวันที่ 15 มีนาคม พ.ศ. 2550
• 
  ภายในวิหาร ก่อนบูรณะ ถ่ายเมื่อวันที่ 15 มีนาคม พ.ศ. 2550
• 
  ใบเสมาหินทรายแดง ในวิหาร ถ่ายเมื่อวันที่ 15 มีนาคม พ.ศ. 2550

ทำเนียบเจ้าอาวาส

ทำเนียบเจ้าอาวาสวัดโพธาราม อดีตถึงปัจจุบัน เท่าที่พบข้อมูล^[1]

ลำดับ	รายนาม	เริ่มวาระ	สิ้นสุดวาระ	หมายเหตุ
1	เจ้าอธิการอินทร์	-	-	เจ้าอาวาส, เจ้าคณะหมวดบ้านคอย, สมัยรัชกาลที่ 5
2	พระยวง	-	-	ผู้รั้ง
3	พระครูโอภาสพุทธิคุณ (กอง ภูฆัง โอภาสโก)	-	พ.ศ. 2486	รักษาการ
		พ.ศ. 2486	พ.ศ. 2508	เจ้าอาวาส, เจ้าคณะตำบลบางงาม, มรณภาพ
4	พระมหาคำพร ปรีชาศิลป์ เมธงฺกุโร	พ.ศ. 2508	พ.ศ. 2510	รักษาการ
5	พระมหาสมพร รอดนวล	พ.ศ. 2511	-	รักษาการ
6	พระอธิการบัว สุคนฺโธ	-	-	รักษาการ
		พ.ศ. 2515	-	เจ้าอาวาส
7	พระใบฎีกาบุญเทียม อริญฺชโญ	พ.ศ. 2523	พ.ศ. 2533	เจ้าอาวาส, ลาสิกขา
8	พระครูศรีประจันตคณารักษ์ (สมทรง พลเสน โชติปญฺโญ) ป.ธ.3	พ.ศ. 2533	-	เจ้าคณะอำเภอ, รักษาการ
9	พระเอ๋ อร่ามแสง	-	-	รักษาการ
10	พระบรรเจิด ปฏิจิตฺโต	พ.ศ. 2534	พ.ศ. 2536	รักษาการ
11	พระจำหริด อำไพเราะ สนฺติกโร	-	พ.ศ. 2537	รักษาการ
12	พระครูพิพัฒน์สุวรรณาภรณ์ (วิชัย เผือกวงศ์ จนฺทโชโต)	พ.ศ. 2538	-	เจ้าคณะตำบล, รักษาการ
13	พระวิวัฒน์ กลฺยาโณ	-	-	รักษาการ
14	พระอธิการประเสริฐ มณีวงษ์ กตปุญฺโญ	-	-	เจ้าอาวาส, ลาออก
15	พระสุนทร มูลนิสาร ธมฺมวโร	-	พ.ศ. 2553	รักษาการ, มรณภาพ
16	พระสุริยัณห์ จันทรัตน์ สิริปุญฺโญ	พ.ศ. 2553	พ.ศ. 2554	รักษาการ
17	พระครูวินัยธรภัคพล อัครธัญกร ฐานกโร	พ.ศ. 2554	พ.ศ. 2566	เจ้าอาวาส, ลาออก
18	พระครูใบฎีกาสุริยัณห์ จันทรัตน์ สิริปญฺโญ	พ.ศ. 2566	ปัจจุบัน	รักษาการ

• 
  ภายนอกวิหาร ปัจจุบัน
• 
  อุโบสถ และกำแพงแก้ว
• 
  อุโบสถ และซุ้มเสมา
• 
  พระพุทธชินราช (จำลอง)

รูปเหมือนพระครูโอภาสพุทธิคุณ (หลวงพ่อกอง โอภาสโก) อดีตเจ้าอาวาส

ปูชนียวัตถุ และปูชนียสถาน

• วิหาร (อุโบสถหลังเก่า) สร้างเมื่อใดไม่ปรากฏหลักฐาน บริเวณโดยรอบตัวอาคารในอดีต มีใบเสมาหินทรายแดงรูปแบบสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย (ปัจจุบันถูกเก็บรักษาไว้ที่อื่น) ตัวอาคารมีรูปแบบทางสถาปัตยกรรมส่วนฐานแอ่นโค้งคล้ายท้องสำเภา อันเป็นรูปแบบนิยมในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย วิหารหลังนี้มีช่องประตูเป็นรูปแบบเฉพาะ คือ อยู่ริมขอบด้านหน้า แทนที่จะเป็นบริเวณกึ่งกลางอย่างที่พบเห็นโดยทั่วไป รูปแบบนี้สามารถเปรียบเทียบได้กับวิหารที่วัดบ้านกร่าง อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี และวิหารที่วัดหนองหลวง อำเภอหนองหญ้าไซ จังหวัดสุพรรณบุรี อันเป็นลักษณะนิยมในสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นแถบนี้ ในอดีตมีการซ่อมแซมวิหารหลังนี้แล้วหลายครั้ง กรมศิลปากรดำเนินการบูรณะเมื่อ พ.ศ. 2551 ขึ้นทะเบียนตามพระราชบัญญัติโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุและพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เมื่อวันที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2556^[6]

• พระพุทธรูปในวิหาร มีพระนามว่า หลวงพ่อเพชร หลวงพ่อเงิน และหลวงพ่อทอง เป็นพระพุทธรูปเก่าแก่คู่วิหาร ในอดีตถูกโจรกรรมทุบทำลายเสียหาย ต่อมาทางวัดจึงดำเนินการบูรณะขึ้นใหม่
• อุโบสถ สร้างเมื่อ พ.ศ. 2535 โดยการอุปถัมภ์ของพระครูสุวรรณวิสุทธิ์ (เจริญ ปภาโส) อดีตเจ้าคณะอำเภอดอนเจดีย์ อดีตเจ้าอาวาสวัดธัญญวารี จัดงานผูกพัทธสีมาระหว่างวันที่ 9 - 17 มกราคม พ.ศ. 2536 ( 9 วัน 9 คืน)
• พระประธานในอุโบสถ เป็นพระพุทธชินราช (จำลอง) คณะศิษยานุศิษย์เสด็จพ่อเทพจักรี สร้างถวายเป็นพระประธานประจำอุโบสถ ประดิษฐานเมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2535
• มณฑปหลวงพ่อกอง สร้างโดยคณะศิษย์พระครูโอภาสพุทธิคุณ (กอง โอภาสโก) โดยการนำของนายประนันท์ นางนวลปราง ศรีหมากสุก เพื่อเป็นสถานที่ประดิษฐานรูปเหมือนหลวงพ่อกอง เมื่อ พ.ศ. 2536
• รูปเหมือนหลวงพ่อกอง พระครูโอภาสพุทธิคุณ (กอง โอภาสโก) อดีตเจ้าอาวาส ปัจจุบันประดิษฐานบนศาลาการเปรียญ

เทศกาล และงานประจำปี

วันบูรพาจารย์ พิธีบำเพ็ญกุศลทักษิณานุปทาน วันคล้ายวันมรณภาพพระครูโอภาสพุทธิคุณ (กอง โอภาสโก) วันที่ 18 ธันวาคม ของทุกปี

อ้างอิง

1. พีระศักดิ์ สุนทรวิภาต. (2561). ประวัติวัด คณะสงฆ์มหานิกาย ในอำเภอศรีประจันต์. ม.ป.ท. : ม.ป.พ.
2. ประนันท์ ศรีหมากสุก. (2536). ที่ระลึกเนื่องในงานปิดทองฝังลูกนิมิต ผูกพัทธสีมา และฉลองสิ่งปลูกสร้าง วัดโพธาราม ตำบลบางงาม อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี 9-17 มกราคม 2536. พิมพ์ครั้งที่ 1. สุพรรณบุรี: เซ็นทรัลมีเดีย แอนด์ แอดเวอร์ไทซิ่ง.
3. กรมการศาสนา กระทรวงศึกษาธิการ. (2545). ประวัติวัดทั่วราชอาณาจักร เล่ม 21. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์การศาสนา
4. ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ พระราชทานวิสุงคามสีมา (ให้วัดที่มีชื่อในบัญชีท้ายประกาศ ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาตามเขตที่กำหนดไว้ในบัญชีนั้น)ประกาศ ณ วันที่ 7 กันยายน พุทธศักราช 2487), เล่ม 61, ตอน 58 ก, 19 กันยายน 2487, หน้า 837
5. เล่า เรื่อง "พระ ". (2562, 19 ธันวาคม). พระครูโอภาสพุทธิคุณ หรือ #หลวงพ่อกอง โอภาโส วัดโพธาราม (วัดบ้านคอยเหนือ) จ.สพรรณบุรี[Status update]. Facebook.
6. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศกรมศิลปากร เรื่อง ขึ้นทะเบียนและกำหนดเขตที่ดินโบราณสถาน [โบราณสถานวัดโพธาราม จังหวัดสุพรรณบุรี], เล่ม 130, ตอนพิเศษ 56 ง, 7 พฤษภาคม 2556, หน้า 54