มีดโกน (ปรัชญา)

ในสาขาปรัชญา มีดโกน (อังกฤษ: razor) เป็นหลักการช่วยให้คัด (โกน) เอาคำอธิบายปรากฏการณ์ที่ไม่น่าจะใช่ออก^[1] ซึ่งอาจรวม

• มีดโกนอ็อกคัม - เมื่อมีสมมติฐานที่สามารถอธิบายปรากฏการณ์ได้หลายอย่าง ให้เลือกที่มีข้อสมมุติน้อยสุด ไม่ควรตั้ง/สร้าง/สมมุติอะไรโดยไม่จำเป็น
• มีดโกนของไกรซ์ เป็นหลักเลือกเอาความหมายที่คู่สนทนาบอกเป็นนัยหรือพูดพาดพิงแต่ไม่ได้กล่าวตรง ๆ แทนที่จะเอาความหมายจากบทโดยตรง^[2][3]
• มีดโกนของฮานลอน - ไม่ควรระบุว่าเป็นการมุ่งร้ายถ้าสามารถอธิบายได้ว่าเป็นความเขลา^[4]
• มีดโกนของฮิวม์ - "ถ้าเหตุที่ยกเพื่อมุ่งอธิบายผลไม่พอก่อผล เราก็จะต้องปฏิเสธเหตุนั้น หรือเติมอะไรบางอย่างที่จะก่อผลนั้นได้อย่างสมสัดส่วน"^[5][6]
• มีดโกนของฮิตเชนส์ - "สิ่งที่อ้างโดยไร้หลักฐานก็สามารถทิ้งไปได้โดยไร้หลักฐาน"
• มีดโกนของอัลเดอร์ หรือ Newton's flaming laser sword - ถ้าประเด็นไม่สามารถยุติได้โดยทำการทดลองหรือสังเกตการณ์ ก็ไม่มีค่าพอที่จะเอามาโต้แย้งกัน
• การพิสูจน์ว่าเป็นเท็จ - ทฤษฎีจะเป็นวิทยาศาสตร์ได้ก็ต่อเมื่อพิสูจน์ว่าเป็นเท็จได้

เชิงอรรถและอ้างอิง

1. Garg, A (2010-05-17). "Occam's razor". A.Word.A.Day.
2. "Grice's razor". 2007. doi:10.1111/j.1467-9973.2007.00512.x.
3. "Implicature, 5. Gricean Theory". Stanford Encyclopedia of Philosophy. สืบค้นเมื่อ 2016-12-27.
4. "Hanlon's Razor". The Jargon File 4.4.7. สืบค้นเมื่อ 2014-02-25.
5. Miles, M (2003). Inroads: Paths in Ancient and Modern Western Philosophy. University of Toronto Press. pp. 543. ISBN 978-0802037442.
6. Forrest, P (2001). Counting the cost of modal realism. Reality and Humean Supervenience: Essays on the Philosophy of David Lewis. Studies in Epistemology and Cognitive Theory. Rowman & Littlefield. p. 93. ISBN 978-0742512016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |editors= ถูกละเว้น แนะนำ (|editor=) (help)