ภาษาอุตซิตา (อุตซิตา : occitan ) หรือ เล็งกอด็อก (อุตซิตา : lenga d'òc ) เป็นภาษา (หรือกลุ่มของภาษา) โรมานซ์ ที่พูดกันในภาคใต้ของประเทศฝรั่งเศส ประเทศโมนาโก หุบเขาอุตซิตา ของประเทศอิตาลี และหุบเขาอารัน ของประเทศสเปน (บางครั้งเรียกภูมิภาคเหล่านี้โดยรวมว่า "อุตซิตาญอ ") นอกจากนี้ยังมีผู้พูดในเทศบาลกวาร์เดียปีเยมอนเตเซ (แคว้นคาลาเบรีย ประเทศอิตาลี) ซึ่งถูกล้อมด้วยดินแดนที่พูดภาษาอื่น บางคนรวมภาษากาตาลา เป็นส่วนหนึ่งของภาษาอุตซิตาเนื่องจากระยะห่างระหว่างภาษานี้กับภาษาถิ่นบางภาษาของภาษาอุตซิตา (เช่นภาษากัสกอญ ) มีความใกล้เคียงกับระยะห่างระหว่างภาษาถิ่นต่าง ๆ ของภาษาอุตซิตา ภาษากาตาลาถือเป็นภาษาถิ่นหนึ่งของภาษาอุตซิตาจนกระทั่งสิ้นสุดคริสต์ศตวรรษที่ 19[ 9] [ 10]
ภาษาอุตซิตาเป็นภาษาราชการของแคว้นกาตาลุญญา ที่ซึ่งมีผู้พูดภาษาถิ่นย่อยของภาษากัสกอญที่รู้จักกันในชื่อภาษาอารัน ในหุบเขาอารัน[ 11] สภานิติบัญญัติกาตาลุญญา ได้พิจารณาให้ภาษาอุตซิตาถิ่นอารันเป็นภาษาถนัดสำหรับใช้ในหุบเขาดังกล่าวอย่างเป็นทางการ
ตลอดช่วงเวลาในประวัติศาสตร์ ศัพท์ ลีมูแซ็ง Lemosin ล็องก์ด็อก Lengadocian กัสกอญ (Gascon พรอว็องส์ Provençal Provençau Prouvençau พรอว็องส์ คือภาษาอุตซิตาถิ่นที่พูดกันในภูมิภาคพรอว็องส์ ทางตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศฝรั่งเศส[ 12]
ภาษาอุตซิตาต่างจากภาษาโรมานซ์อื่นอย่างภาษาฝรั่งเศสหรือภาษาสเปน ตรงที่ไม่มีสถานะทางการในประเทศใด ๆ และไม่มีภาษาเขียนมาตรฐานเพียงหนึ่งเดียวที่เรียกว่า "อุตซิตา" แต่มีบรรทัดฐานหลายบรรทัดฐานที่แข่งขันกันในการเขียนภาษานี้ บางบรรทัดฐานได้รับการกำหนดขึ้นเพื่อให้ใช้ได้กับภาษาถิ่นทุกภาษา ในขณะที่บางบรรทัดฐานอิงกับภาษาถิ่นเพียงภาษาใดภาษาหนึ่ง ความพยายามเหล่านี้ถูกบั่นทอนจากการใช้ภาษาอุตซิตาที่ลดลงอย่างรวดเร็วในพื้นที่ส่วนใหญ่ของภาคใต้ของประเทศฝรั่งเศส และจากความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญในด้านสัทวิทยา และวงศัพท์ ในบรรดาภาษาถิ่นต่าง ๆ
ความอยู่รอดในระยะยาวของภาษาอุตซิตาเป็นที่น่ากังขาอย่างยิ่ง ตามข้อมูลของ หนังสือปกแดงว่าด้วยภาษาใกล้สูญ ของยูเนสโก [ 13] โอแวร์ญ , ลีมูแซ็ง และล็องก์ด็อก) อยู่ในภาวะใกล้สูญ อย่างรุนแรง (severely endangered) ในขณะที่ภาษาถิ่นหลักอีกสองภาษาที่เหลือ (กัสกอญและวีวาแร-แอลป์ ) อยู่ในภาวะใกล้สูญอย่างแน่นอน (definitely endangered)
↑ Bernissan, Fabrice (2012). "Combien l'occitan compte de locuteurs en 2012?". Revue de Linguistique Romane (ภาษาฝรั่งเศส). 76 : 467–512. ↑ Martel, Philippe (December 2007). "Qui parle occitan ?" . Langues et cité (ภาษาฝรั่งเศส). No. 10. Observation des pratiques linguistiques. p. 3. De fait, le nombre des locuteurs de l'occitan a pu être estimé par l'INED dans un premier temps à 526 000 personnes, puis à 789 000 ("In fact, the number of occitan speakers was estimated by the French Demographics Institute at 526,000 people, then 789,000") ↑ Enrico Allasino; Consuelo Ferrier; Sergio Scamuzzi; Tullio Telmon (2005). "Le Lingue del Piemonte" (PDF) . IRES . 113 : 71 – โดยทาง Gioventura Piemontèisa. ↑ Enquesta d'usos lingüístics de la població 2008 Survey of Language Use of the Population 2008 ] (ภาษาคาตาลัน), Statistical Institute of Catalonia, 2009↑ Norme in materia di tutela delle minoranze linguistiche storiche ↑ CLO's statements in Lingüistica Occitana (online review of Occitan linguistics).Lingüistica Occitana: Preconizacions del Conselh de la Lenga Occitana (PDF) , 2007
↑ "Page d'accueil" . Région Nouvelle-Aquitaine – Aquitaine Limousin Poitou-Charentes . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม เมื่อ 2012-01-27. สืบค้นเมื่อ 2021-01-04 .↑ "Reconeishença der Institut d'Estudis Aranesi coma academia e autoritat lingüistica der occitan, aranés en Aran" [Recognition of the Institute of Aranese Studies as an academy and linguistic authority of Occitan, Aranese in Aran]Conselh Generau d'Aran . 2 April 2014.↑ Friend, Julius W. (2012). Stateless Nations: Western European Regional Nationalisms and the Old Nations ISBN 978-0-230-36179-9 . สืบค้นเมื่อ 5 March 2016 . [ลิงก์เสีย ↑ Smith, Nathaniel B.; Bergin, Thomas Goddard (1984). An Old Provençal Primer . New York: Garland. p. 9. ISBN 0-8240-9030-6 ↑ Article 6.5 in the Parlament-cat.net เก็บถาวร 26 สิงหาคม 2013 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน , text of the 2006 Statute of Catalonia (PDF)
↑ Dalby, Andrew (1998). "Occitan" . Dictionary of Languages (1st ed.). Bloomsbury Publishing plc. p. 468. ISBN 0-7475-3117-X . สืบค้นเมื่อ 8 November 2006 .↑ "UNESCO Atlas of the World's Languages in danger" . www.unesco.org .
